Iskra życia

Usterki elektryki najczęściej trapią autakilku-kilkunastoletnie, wyeksploatowane i nieregularnie serwisowane. Ryzyko awarii można oczywiście ograniczyć, okresowo przeglądając najważniejsze elementy pośredniczące w przekazie prądu. Co zatem trzeba skontrolować? Układ zapłonowy składa się z cewki zapłonowej, aparatu zapłonowego, świec oraz przewodów wysokiego napięcia. W większości samochodów występuje jeszcze moduł zapłonowy, który zastąpił m.in. przerywacz. Jest więc co sprawdzać. Prześledźmy to po kolei. Niedomagania cewki zdarzają się dość częstoAwarie cewki powodują zatrzymanie pracy silnika, a jeśli cewek jest więcej - spadek mocy i nierówną pracę jednostki. Źródła uszkodzeń cewki to m.in. niesprawny aparat zapłonowy, zużyte świece i przewody wysokiego napięcia bądź po prostu wyeksploatowanie. Sprawdzenie cewki jest proste, nie sprawi kłopotu nawet amatorowi: przewód wysokiego napięcia należy wyjąć z aparatu zapłonowego i przybliżyć na odległość 7-10 mm do masy(oddalonej od modułu zapłonowego) - powinna przeskoczyć iskra. Jej brak lub słabe wyładowanie świadczy o niedomaganiu tego minitransformatora. W przypadku gdy są 2 cewki (występują w jednej obudowie), należy zdjąć przewody wysokiego napięcia - iskra powinna przeskoczyć pomiędzy biegunami. Wymiana cewki jest operacją stosunkowo prostą, a ceny wahają się w granicach 350-700 zł. Wyraźnie mniejsze koszty użytkownik ponosi w wypadku uszkodzenia świecy zapłonowej (cena tradycyjnej - od 15 do 40 zł). To element narażony na wysokie temperatury (ok. 1000 °C) i ciśnienie dochodzące nawet do 80 barów. Taka specyfika pracy sprawia, że okres eksploatacji świecy jest ograniczony. Ale nie tylko czynniki wynikające z pracy silnika wpływają na zużycie świecy. Przyczynia się do tego również zła jakość paliwa. Zbyt mała liczba oktanowa powoduje przedwczesne wypalenie elektrod. Także nieprawidłowe działanie układu zasilania oraz słaba kondycja jednostki napędowej (w tym wypadku następuje cykliczne zaolejenie elementu) powodują przyspieszoną śmierć świecy zapłonowej. Zapłon powinno się kontrolować raz na rokSprawdzenie, czy świeca zapłonowa działa, czy nie, jest bardzo proste. Wystarczy zdjąć fajkę ze świecy. Dygotanie silnika oznacza, że świeca jest sprawna. Brak zmiany w pracy jednostki napędowej wskazuje na uszkodzenie świecy. Niesprawne lub zużyte przewody wysokiego napięcia to kolejny powód niedomagań układu zapłonowego. Na rynku dostępne są 2 rodzaje przewodów: sylikonowe (z grafitowym rdzeniem) i gumowe (najczęściej z miedzianym rdzeniem). Które wybrać? Zdaniem mechaników trwalsze są te drugie. Sugeruje to też cena - trzeba za nie zapłacić dużo więcej. Typowe usterki przewodów wiążą się z uszkodzeniem izolacji (następuje przebicie pomiędzy przewodami), przepaleniem opornika fajki (jeśli oczywiście taki występuje) oraz tendencją do chłonięcia wilgoci (pojawiają się wówczas kłopoty z rozruchem na zimno). Uszkodzenia aparatu zapłonowego najczęściej związane są z wypaleniem styków lub pęknięciem kopułki. Często zdarza się także wyrobione ułożyskowanie wałka rozdzielacza. Poza tym zależnie od rozwiązania występują usterki czujnika Halla bądź cewki indukcyjnej. Jak dbasz,tak masz Ogromny wpływ na prawidłową pracę i trwałość elementów układu zapłonowego ma właściwe zabezpieczenie przed czynnikami zewnętrznymi, jak wilgoć czy wysoka temperatura, oraz okresowy serwis (zaleca się kontrolę raz do roku). Trzeba pamiętać o zabezpieczeniu cewki i szczelności aparatu zapłonowego. Poza tym tradycyjny rozdzielacz zapłonu trzeba systematycznie czyścić. Należy też dbać o dobry stan przewodów wysokiego napięcia. Nie mogą dotykać lub znajdować się w bliskim sąsiedztwie gorących elementów silnika. Świeca zapłonowaŚwieca zapłonowa to ostatni element układu zapłonowego. Jej budowa jest bardzo prosta. Składa się z elektrody głównej (rdzenia), izolatora, tulei dociskowej, podkładki uszczelniającej, kadłuba z gwintem oraz elektrody bocznej (integralnej z kadłubem). Obsługa świecy sprowadza się do jej okresowego czyszczenia i kontroli przerwy pomiędzy elektrodami. Wielkość przerwy powinna być zgodna z zaleceniami producenta (z reguły odstęp zawiera się w przedziale od 0,6 do 1,0 mm). Producent określa również okres eksploatacji. W wypadku konwencjonalnej świecy zapłonowej wymiana powinna nastąpić po przejechaniu 30-40 tys. km. Świece o podwyższonej trwałości (platynowe) wymienia się co 90-105 tys. km.Aparat zapłonowyKlasyczny aparat zapłonowy jest odpowiedzialny za czas powstawania iskry w zależności od prędkości obrotowej silnika, rozdzielanie wysokiego napięcia pomiędzy poszczególne świece zapłonowe oraz pracę pierwotnego obwodu cewki zapłonowej. Kontrola rozdzielacza zapłonu sprowadza się do sprawdzenia stanu główki rozdzielacza (czyli kopułki) oraz palca rozdzielacza - to częste przyczyny niesprawności. W kopułkach następuje zużycie lub nadpalenie styków, w przypadku wałka rozdzielacza występuje zużycie łożyska. Należy pamiętać, że tradycyjny aparat zapłonowy wymaga okresowych przeglądów (m.in. czyszczenia i smarowania). Cewka zapłonowaBardzo ważny element w układzie zapłonowym. Cewka to swego rodzaju transformator, którego zadaniem jest zmiana niskiego napięcia na wysokie. Jest ono potrzebne do zainicjowania przeskoku iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej i spowodowania zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze. Jej niesprawność jest najczęściej spowodowana uszkodzeniem jednego z uzwojeń (pierwotnego lub wtórnego). Można to sprawdzić za pomocą urządzenia pomiarowego. Klasyczne rozwiązanie z jedną cewką (na zdjęciu) w nowych silnikach nie jest już stosowane, w latach 90. zastąpione zostało układem dwóch cewek (jedna obsługuje dwie świece) bądź czterech (każda świeca ma swoją cewkę).Przewody wysokiego napięciaSą odpowiedzialne za transport wysokiego napięcia z rozdzielacza zapłonu do świec zapłonowych. Najczęściej ulegają zużyciu z powodu starzenia - parcieje osłona izolacyjna oraz następuje przeskok napięcia pomiędzy kablami. Zdarza się też uszkodzenie rdzenia przewodu. To usterka łatwa do zlokalizowania, jeśli mamy miernik oporności. Należy zdjąć przewód ze świecy oraz rozdzielacza zapłonu i przyłożyć obydwa bieguny urządzenia pomiarowego do rdzenia po obu stronach przewodu. Brak przepływu prądu oznacza uszkodzenie przewodu. Jak sobie pościelesz...- Uszkodzenia układu zapłonowego są częstą przyczyną problemów z rozruchem silnika bądź uruchomieniem auta. Kontrolę instalacji trzeba przeprowadzać co najmniej raz na rok, ale najlepiej robić to sezonowo - przed zimą i na wiosnę. Koszt robocizny generalnego przeglądu nie jest wysoki. W renomowanym zakładzie powinien wynosić od 100 do 150 zł. Do elementów, które podlegają weryfikacji technicznej, należą: cewka zapłonowa, aparat zapłonowy, świece, przewody wysokiego napięcia oraz moduł zapłonowy (oczywiście, o ile występuje).Sylwester Grochowskiwłaściciel firmy MOTOLABsieci BOSCH Service