Obfite opady deszczu powodują, że na drogach tworzą się kałuże. Niezależnie od pory roku — choć poślizg kojarzy się głównie z zimą — szybkie wjechanie w taką pułapkę wodną często kończy się aquaplaningiem, czyli utratą przyczepności.

Aquaplaning - co to jest?

Zdaniem kierowców jedną z najbardziej niebezpiecznych sytuacji na drogach jest poślizg. Ryzyko utraty przyczepności jest szczególnie duże w czasie ulewnych deszczy. Wystąpić może wtedy tzw. aquaplaning. Zjawisko to zachodzi, gdy pomiędzy powierzchnią opony a podłożem powstaje poduszka wodna. Kiedy bieżnik nie może efektywnie odprowadzić nadmiaru wody, opona zaczyna się na niej unosić. Na jej warstwie traci styczność z drogą, przestaje się toczyć, a zaczyna pływać. W konsekwencji dochodzi do utraty przyczepności i kontroli nad pojazdem. Kierowca nie ma już żadnego wpływu na kierunek ruchu samochodu.

Objawami aquaplaningu są: brak reakcji auta na tor jazdy, spadek oporu kierownicy, gwałtowny wzrost obrotów silnika, a w samochodach z ESP migotanie kontrolki.

Niebezpieczeństwo wystąpienia aquaplaningu rośnie wraz z ilością wody na drodze oraz prędkością, z jaką porusza się pojazd. Aquaplaning może się jednak zdarzyć nawet przy niezbyt dużej prędkości jazdy. Badania dowiodły, że pierwsze objawy utraty kontaktu kół z nawierzchnią mogą wystąpić już podczas jazdy z prędkością 50 km/h po kałuży o głębokości 12 mm. Zjawisko to jest o tyle niebezpieczne, że kierowca ma mocno ograniczone możliwości zapanowania nad nim. Nie oznacza to jednak, że nie można mu w pewien sposób przeciwdziałać.

Aquaplaning - jak zmniejszyć ryzyko?

Ryzyko aquaplaningu zmniejszają dobre opony o odpowiednio głębokim bieżniku. Dla przykładu jeżeli głębokość rowków wynosi mniej niż 1 mm (wymagana prawem głębokość rzeźby bieżnika to minimum 1,6 mm), prawdopodobieństwo wystąpienia aquaplaningu jest ogromne. Bardzo duże znaczenie ma także odpowiednie ciśnienie w oponach. Zbyt niskie zwiększa prawdopodobieństwo wpadnięcia w poślizg — im niższe, tym mniejsza jest prędkość jazdy, przy której może nastąpić poślizg wodny.

Podatność opon na aquaplaning w zależności od wysokości bieżnika Foto: Continental
Podatność opon na aquaplaning w zależności od wysokości bieżnika

Odporność na aquaplaning zwiększa także układ rzeźby w formie litery V (tak zwany bieżnik kierunkowy). Natomiast opony szerokoprofilowe z bieżnikiem zawierającym dużo wąskich szczelin, tak zwanych lameli, które świetnie trzymają się na suchych nawierzchniach, są bardzo podatne na kliny wodne.

Trzeba pamiętać, że nawet najlepsze opony nie zastąpią rozsądku podczas prowadzenia samochodu. Przy prędkości 120 km/h każda z opon samochodu odprowadza ok. 75 l wody na sekundę.

 Foto: Michelin

Podczas aquaplaningu kluczowa jest prawidłowa reakcja kierowcy. Przede wszystkim na widok rozległej kałuży (właśnie w związku z ilością wody, jaką muszą odprowadzać opony) należy przede wszystkim zwolnić. Ważne jednak, aby nie zwalniać gwałtownie.

Ekspert Matti Morri, kierownik ds. obsługi technicznej klienta w Nokian Tyres radzi, że kiedy samochód wpada w poślizg, nie należy hamować. Zamiast tego trzeba wcisnąć sprzęgło i zdjąć nogę z pedału gazu, aby zmniejszyć prędkość pojazdu. Bardzo ważne jest także manewrowanie kierownicą w sposób, który pozwoli utrzymać pożądany kierunek jazdy - czyli najczęściej na wprost. Jeżeli koła są skierowane całkowicie w prawo lub w lewo, to po odzyskaniu kontroli nad pojazdem może okazać się, że samochód nagle w niekontrolowany sposób zmienia kierunek jazdy - kontrowanie w poślizgu na filmie wodnym jest więc zdecydowanie niewskazane. Ponadto podczas wyprowadzania samochodu z poślizgu nie należy przyspieszać.

Aquaplaning - jak uniknąć wpadnięcia w poślizg?

  • W czasie jazdy w deszczu zmniejsz prędkość. Nawet nowe opony zdziałają niewiele, jeżeli jedziesz za szybko.
  • Sprawdzaj głębokość bieżnika w swoich oponach – minimalna wartość to 4 mm.
  • Sprawdzaj ciśnienie w oponach – zbyt niskie sprzyja wpadaniu w poślizg.
  • Podczas jazdy po głównych drogach unikaj przejeżdżania po wypełnionych wodą zagłębieniach.

Aquaplaning - jak zareagować w przypadku poślizgu?

  • Zachowaj spokój.
  • Wciśnij sprzęgło i zdejmij nogę z pedału gazu, aby zmniejszyć prędkość.
  • Nie kręć kierownicą z jednej strony na drugą. Zamiast tego ustaw ją w pożądanym kierunku jazdy do momentu, w którym odzyskasz kontrolę nad pojazdem.
  • Kiedy wpadniesz w poślizg, nie hamuj ani nie przyspieszaj. To tylko zmniejszy kontrolę nad pojazdem.