- Dokument prawa jazdy zawiera zakodowane informacje, które ograniczają lub rozszerzają uprawnienia kierowcy
- Jeśli mamy nałożony przez sąd częściowy zakaz prowadzenia pojazdów, stosowny kod pojawi się na naszym plastikowym dokumencie, a także wyświetli się w wirtualnym prawie jazdy
- Najczęściej spotykane kody ograniczeń związane są ze stanem zdrowia kierowcy
- Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onet.pl
To, co potrzebne jest kierowcy np. na wypadek stłuczki, żeby móc wypisać ważne oświadczenie o winie, podane jest wprost — to imiona i nazwisko posiadacza, posiadane kategorie prawa jazdy, jego prawa jazdy, organ, który je wydał oraz (niezbędne!) data wydania uprawnień (nie mylić z datą wydania dokumentu, to osobna rubryka) oraz data ważności dokumentu. Jeśli ktoś nie wie, która rubryka zawiera np. numer prawa jazdy, na odwrocie dokumentu wzdłuż jego prawego boku znajdzie ściągawkę.
Natomiast w rubryce pod nr 12 na niektórych (wielu) dokumentach znajdziemy tajemniczy kod opisujący ograniczenia albo rozszerzenia prawa jazdy. Dekoder, który znajdziecie na końcu artykułu, z oczywistych względów nie zmieściłby się na blankiecie prawa jazdy. To nie są jednak dane ściśle tajne, można odszukać je w rozporządzeniu opisującym wygląd dokumentu, który powinien mieć każdy kierowca.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Prawo jazdy: ograniczenia i rozszerzenia— o co chodzi?
Jakie ograniczenia można nałożyć na kierowcę? Różne – a większość związana jest z jego stanem zdrowia – z wadami czy schorzeniami wykrytymi podczas badania kierowcy, jeśli mają one wpływ na prowadzenie samochodu i np. wymagają od kierowcy używania jakichś przedmiotów, posiadania samochodu specjalnie przystosowanego, itp. Kody mogą też informować policjanta o tym, że dany kierowca nie może kierować danym pojazdem, choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że nie ma przeciwwskazań.
Przykład? Kod 106 oznacza zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy. Ma kategorię C albo C i D, a nie może kierować osobówką> To możliwe – jeśli sąd za karę nałożył na kierowcę zawodowego zakaz prowadzenia pojazdów do 3,5 t, ale pozostawił mu "lejce" pozwalające na zarabianie w charakterze kierowcy ciężarówki czy autobusu. Jeśli ktoś uważa, że sądowy zakaz prowadzenia mniejszych pojazdów "gdzieś się ukryje" czy "nie wyjdzie" podczas kontroli drogowej, może się pomylić.
Najczęstszym kodem ograniczającym jest kod 01.06, który na starszych, drukowanych blankietach prawa jazdy miał formę dopiska z pieczątką "tylko w okularach korekcyjnych". Masz wadę wzroku – obecnie dostajesz kod 01.06, a wprost mówi on o tym, że kierowca ma mieć podczas kierowania samochodem albo soczewki kontaktowe, albo okulary. Policjanci nie zwracają na ten kod uwagi, nie będą przecież zaglądać "klientowi" w oczy. Ale już np. kod 01.01 mówi o obowiązku jazdy w okularach – a to robi różnicę.
Zresztą ograniczeń wyrażonych kodami może być bardzo dużo: zakaz przekraczania określonej prędkości (na wypadek, gdyby kiedyś w dalekiej przyszłości wprowadzono w końcu planowane ograniczenia dla początkujących kierowców), nakaz kierowania w obecności innej osoby mającej prawo jazdy, zakaz ciągnięcia przyczepy i wiele, wiele innych.
A rozszerzenia uprawnień? Jeśli np. postaracie się o prawo jazdy B96 uprawniające do ciągnięcia ciężkich przyczep bez posiadania kategorii B+E, to w rubryce 12 prawa jazdy pojawi się kod 96.
Wirtualne prawo jazdy też mówi o ograniczeniach
W mPrawie jazdy też znajdziemy rubrykę "ograniczenia i potwierdzenia". Rubryka ta zawiera te same kody, które znajdziemy na swoim "realnym dokumencie. Może sięnbsp;też zdarzyć, że w CEPiK-u pojawią się ograniczenia, których nie mamy na plastikowym dokumencie – i właśnie te dane zobaczy policjant, łącząc się z bazą danych.
Prawo jazdy — lista kodów ograniczeń
01 – wymagana korekta lub ochrona wzroku:
01.01 – okulary,
01.02 – soczewka(i) kontaktowa(e),
01.05 – przepaska na oko,
01.06 – okulary lub soczewki kontaktowe,
01.07 – indywidualna korekta lub ochrona wzroku;
02 – wymagana korekta słuchu lub wspomaganie komunikacji;
03 – wymagane protezy lub szyny ortopedyczne kończyn:
03.01 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej,
03.02 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej;
10 – wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:
10.02 – bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A),
10.04 – zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów;
15 – wymagana modyfikacja sprzęgła:
15.01 – zmodyfikowany pedał sprzęgła,
15.02 – sprzęgło sterowane ręcznie,
15.03 – sprzęgło automatyczne,
15.04 – składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą;
20 – wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:
20.01 – zmodyfikowany pedał hamulca,
20.03 – pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
20.04 – pedał hamulca pod całą stopę,
20.05 – wychylny pedał hamulca,
20.06 – ręcznie sterowany hamulec roboczy,
20.07 – możliwość efektywnego użycia pedału hamulca z określoną siłą … N (np. 20.07 (300N)),
20.09 – zmodyfikowany hamulec postojowy,
20.12 – składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,
20.13 – hamulec obsługiwany kolanem,
20.14 – elektrycznie sterowany hamulec roboczy;
25 – wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:
25.01 – zmodyfikowany pedał przyspieszenia,
25.03 – wychylny pedał przyspieszenia,
25.04 – przyspieszenie sterowane ręcznie,
25.05 – przyspieszenie sterowane kolanem,
25.06 – serwoprzyspieszacz (w tym elektroniczny, pneumatyczny),
25.08 – pedał przyspieszenia po lewej stronie,
25.09 – składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą;
31 – wymagane modyfikacje pedałów:
31.01 – pedały równoległe,
31.02 – pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,
31.03 – składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,
31.04 – wypiętrzona podłoga;
32 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:
32.01 – obsługa układów przyspieszenia i hamowania jedną ręką,
32.02 – obsługa układów przyspieszenia i hamowania z użyciem zewnętrznego wspomagania;
33 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania, przyspieszenia i kierowania:
33.01 – obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania jedną ręką,
33.02 – obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania dwoma rękami;
35 – wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):
35.02 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni),
35.03 – urządzenia sterowania obsługiwane lewą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów,
35.04 – urządzenia sterowania obsługiwane prawą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów,
35.05 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia;
40 – wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:
40.01 – zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
40.05 – zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
40.06 – wychylne koło kierownicy,
40.09 – kierowanie nożne,
40.11 – gałka na kierownicy,
40.14 – alternatywny układ kierowania obsługiwany jedną ręką (ramieniem),
40.15 – alternatywny układ kierowania obsługiwany rękoma (ramionami);
42 – wymagane modyfikacje lusterka wstecznego (lusterek) lub urządzeń widzenia wstecznego:
42.01 – zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe albo zmodyfikowane urządzenie widzenia wstecznego,
42.03 – dodatkowe wewnętrzne lusterko lub inne urządzenie, pozwalające na obserwację ruchu,
42.05 – lusterko lub inne urządzenie do obserwacji martwych pól;
43 – wymagane modyfikacje fotela kierowcy:
43.01 – fotel kierowcy podwyższony dla dobrej wysokości obserwacyjnej, w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
43.02 – fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
43.03 – fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
43.04 – fotel kierowcy z podłokietnikiem,
43.06 – zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
43.07 – pas bezpieczeństwa szelkowy;
44 – wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów (obowiązkowe stosowanie subkodów):
44.01 – hamulec z pojedynczym sterowaniem,
44.02 – zmodyfikowany hamulec ręczny,
44.03 – zmodyfikowany hamulec nożny,
44.04 – zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
44.08 – wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej i zachowanie równowagi motocykla podczas zatrzymania i postoju,
44.09 – maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca ręcznego …. N (np. 44.09 (140N)),
44.10 – maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca nożnego …. N (np. 44.10 (240N)),
44.11 – zmodyfikowany podnóżek,
44.12 – zmodyfikowany uchwyt kierownicy;
45 – wyłącznie motocykle z wózkiem bocznym;
46 – wyłącznie pojazdy trójkołowe;
47 – ograniczenie do pojazdów mających więcej niż dwa koła, które nie wymagają utrzymywania równowagi przez kierowcę w czasie uruchamiania, zatrzymywania i postoju;
50 – dla określonego pojazdu lub nadwozia (numer identyfikacyjny pojazdu, VIN);
61 – jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu);
62 – jazda tylko w promieniu … km od miejsca zamieszkania posiadacza prawa jazdy albo w obrębie miasta/regionu (np. 62.nazwa miasta/regionu albo 62. ……. km);
63 – jazda bez pasażerów;
64 – jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h;
65 – jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy co najmniej tej samej kategorii;
66 – bez prawa ciągnięcia przyczepy;
67 – bez prawa jazdy po autostradach;
68 – zakaz spożywania alkoholu;
69 – jazda tylko pojazdem wyposażonym w blokadę alkoholową zgodnie z normą przenoszącą normę EN 50436;
70 – wymiana prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 70.0123456789.NL);
71 – wtórnik prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 71.987654321.HR);
73 – wyłącznie dla pojazdów kategorii B z silnikiem, typów czterokołowych (B1);
78 – wyłącznie pojazdy bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii AM, A1, A2 i A);
79 (...) – ograniczenie do pojazdów, które spełniają wymogi specyfikacji wskazanej w nawiasach – kod stosuje się wyłącznie w przypadku przeniesienia ograniczeń z wymienianego prawa jazdy wydanego za granicą:
79.01 – wyłącznie dla pojazdów dwukołowych z wózkiem bocznym lub bez,
79.02 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych lub czterokołowych kategorii AM,
79.03 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych,
79.04 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 750 kg,
79.05 – motocykl kategorii A1 o stosunku mocy do masy przekraczającym 0,1 kW/kg,
79.06 – pojazd kategorii B+E, przy czym dopuszczalna masa całkowita przyczepy przekracza 3500 kg;
80 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A typu trójkołowego, w wieku poniżej 24 lat; 35)
81 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A, typu motocykl dwukołowy, w wieku poniżej 21 lat;
95 – potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej;
96 – pojazdy kategorii B łączone z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg, przy czym dopuszczalna masa całkowita takiego zestawu pojazdów przekracza 3500 kg, ale nie przekracza 4250 kg;
97 – nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów kategorii C1 objętych zakresem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz. Urz. UE L 60 z 28.02.2014, str. 1);
101 – wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu;
102 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy;
103 – wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy;
104 – wymiana prawa jazdy kategorii M z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi;
105 – wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;
106 – zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy;
107 – wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia;
110 – posiada orzeczenie lekarskie stwierdzające przeciwwskazania do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A1, A2 i A.