- Największy wzięciem cieszą się SUV-y, crossovery, a także kompakty i auta segmentu D. Natomiast najwięcej traci się na luksusowych limuzynach – po 3-4 latach spadek wartości sięga 50 proc. Przy cenie 700 tys. zł stracicie więc… 350 tys.
- Wyposażenie opcjonalne zwiększa atrakcyjność pojazdu na rynku wtórnym, ale jeśli liczycie na to, że na "wypasionym" aucie stracicie mniej niż na "golasie", jesteście w błędzie.
- Wśród silników najlepsza inwestycja to wersje benzynowe i niektóre hybrydy. Czas diesli, przynajmniej w niektórych segmentach, wydaje się dobiegać końca.
- Więcej takich informacji znajdziesz na stronie głównej Onet.pl
Utrata wartości to jeden z najważniejszych czynników w ogólnym bilansie kosztów użytkowania auta (zwłaszcza jeśli kupujemy nowy lub prawie nowy samochód). To także podstawowy czynnik kształtujący cenę samochodu na rynku wtórnym. Niestety, często o tym zapominamy, a niekiedy nawet bagatelizujemy, gdyż ze spadkiem wartości auta nie spotykamy się bezpośrednio, tak jak np. z tankowaniem paliwa czy ubezpieczeniem. Utrata wartości wychodzi na jaw dopiero przy odsprzedaży samochodu. Trzeba więc o niej pamiętać podczas kupna każdego auta – zarówno używanego, jak i nowego w salonie. Co wpływa na spadek wartości samochodu i które czynniki mają największe znaczenie?
I tak, jednym z najważniejszych czynników kształtujących utratę wartości danego auta jest przebieg. Nawet w ramach tego samego rocznika (dotyczy w pierwszej kolejności młodych samochodów, później różnice mogą się zacierać) odchyłki potrafią sięgać kilkunastu procent. Zostaje kwestia legalności wskazań drogomierza i dokumentów potwierdzających jego stan – ponieważ oszuści doskonale wiedzą o tym, że im niższy przebieg, tym droższe i bardziej atrakcyjne robi się dane auto, to pokusa, by podrasować wskazania licznika, w wielu przypadkach okazuje się nie do przezwyciężenia. Mówiliśmy o tym nie raz, i nawet nie dwa, ale ostrożność jest naprawdę wysoce zalecana.
Utrata wartości – poflotowe? Tak, ale...
Kolejny istotny czynnik to pochodzenie pojazdu – wśród klientów dużym wzięciem cieszą się auta z polskich salonów sprzedaży, na dodatek takie, które miały minimalną liczbę właścicieli. Czyli najlepiej jednego. Wyższym spadkiem wartości odznaczają się za to auta z importu, zwłaszcza te modele, których do Polski przyjeżdża najwięcej (wysoka podaż obniża ceny, swoje robi też nieufność części klientów w stosunku do aut od handlarzy). Dobrym przykładem mogą być samochody z USA – ponieważ w powszechnej świadomości uchodzą one w większości za sprzęt po przejściach, to niemal zawsze okazują się one tańsze od porównywalnych modeli z Europy. Nie zawsze wysokim zaufaniem cieszą się też egzemplarze poflotowe/pofirmowe, i to pomimo tego, że wybór aut z polskich salonów jest ogromny, na dodatek często dostajemy do nich bogatą i przejrzystą historię serwisową. Niechętnie klienci patrzą też np. na pojazdy po nauce jazdy oraz na te, które były zawodowo wykorzystywane do przewozu osób (np. taksówki, busy itp.).
Nie bez znaczenia jest też np. renoma danej marki na polskim rynku oraz to, czy dany importer stosował jakieś daleko idące promocje cenowe. Co zrozumiałe, wolniej tanieją też samochody bezwypadkowe, ale pod warunkiem, że są one naprawdę… bezwypadkowe, a nie tylko w zapewnieniach sprzedawcy. Na spadek wartości wpływają też m.in. zmiany generacji modeli, a także modernizacje. Jednak głównie takie, które łatwo zauważyć, bo wprowadzają dużo zmian na zewnątrz i w kabinie.
I choć czynników związanych z utratą wartości auta, z którymi bezpośrednio się stykamy, jest znacznie więcej, trzeba wiedzieć, że na spadek wartości (czasami są to okresowe zawirowania cenowe) wpływ mają również czynniki makroekonomiczne. Przykład: regulacje podatkowe. Oczywiście, chodzi o możliwość odliczenia podatku VAT. W ostatnich latach przepisy zmieniały się dość często, co nie tylko utrudniało prowadzenie biznesu przedsiębiorcom, lecz także niekorzystnie wpłynęło na atrakcyjność aut, od których wcześniej można było odliczać VAT, a później – nie. Dotyczy to np. pikapów. Gdy po 2005 r. wprowadzono możliwość odliczenia VAT-u od ich zakupu, sprzedaż tych aut wyraźnie wzrosła, ale kiedy w 2014 r. zaczęły obowiązywać bardziej restrykcyjne przepisy – poleciała na łeb na szyję!
Utrata wartości – pandemia też zrobiła swoje
Innym czynnikiem makroekonomicznym wpływającym na wartość czterech kółek są kursy walut, a te w ostatnim czasie mają trend wzrostowy. Nie powinno więc dziwić to, że import samochodów do Polski jest droższy – dotyczy to zarówno aut nowych, jak i używanych. I o ile w przypadku aut kupowanych w salonie szczególnie to nie zaskakuje (generalnie ceny nowych aut pną się sukcesywnie w górę już od kilkunastu lat), o tyle na rynku wtórnym zaszedł pewien paradoks. Spadek wartości aut z drugiej ręki zaczął słabnąć, a w obliczu pandemii i problemów z dostępnością części (np. półprzewodników) do nowych samochodów (niektóre fabryki wstrzymały produkcję; wydłużył się czas oczekiwania na odbiór nowych aut) samochody na rynku wtórnym po prostu zdrożały. Od ręki zaczęły sprzedawać się nie tylko auta za 10, 20 i 30 tys. zł, które zawsze cieszyły się wzięciem, lecz także droższe samochody – za 70, 100, 150 i 200 tys. zł! Jak twierdzą handlarze: Rynek jest tak wyczyszczony z aut wartych uwagi (bezwypadkowych, z pewną historią i rozsądnym przebiegiem), że nie ma czym handlować – sprzedają się od ręki mimo wyższych cen niż wcześniej! Oczywiście, aktualna sytuacja rynkowa jest przejściowa – przynajmniej tak się zakłada – ale idealnie pokazuje, że wartość samochodu to złożony temat, na który mają wpływ różne czynniki.
Potwierdza to Dariusz Wołoszka, kierownik Działu Wartości Rezydualne firmy Info-Ekspert, z którym konsultowaliśmy się podczas zbierania informacji i od którego usłyszeliśmy: "Na utratę wartości pojazdu wpływa wiele czynników. Do najważniejszych należy zaliczyć przebieg, wyposażenie i datę pierwszej rejestracji. Istotna jest udokumentowana historia auta – serwis i ewentualne wcześniejsze naprawy. Wartość może być również skorygowana z tytułu stanu utrzymania, liczby właścicieli, pochodzenia, np. auto z dodatkową gwarancją od dilera, lub szczególnego charakteru eksploatacji, np. taxi albo nauka jazdy. Samochód z niewielkim, co bardzo ważne, udokumentowanym przebiegiem osiągnie na rynku wtórnym znacznie wyższą wartość od podobnego auta, np. z importu prywatnego, bez potwierdzonej wiarygodnymi dokumentami historii eksploatacji. Oprócz elementów indywidualnych istotne są również czynniki makro, takie jak: aktualna sytuacja na rynku, popyt, poziom importu prywatnego, kursy walut czy nawet moda, które mogą wpływać na poziom cen na rynku wtórnym lub definiować preferencje zakupowe klientów".
Utrata wartości – naszym zdaniem
Pamiętajcie o utracie wartości! Oczywiście, najbardziej dotyka ona osoby, które kupują nowy samochód w salonie, bo największy spadek wartości jest po 2-3 latach. Później krzywa łagodnieje, ale w niektórych sytuacjach utrata jest nadal dość duża. Wpływ na nią ma wiele czynników, przede wszystkim te, które przedstawiliśmy w artykule, ale... jak pokazuje pandemia, są też takie, które trudno przewidzieć.
W przypadku starszych aut wygląda to tak, że bogate wyposażenie, bezwypadkowa historia czy pokaźna dokumentacja serwisowa mogą już nie zwiększyć znacząco wartości danego egzemplarza, ale sprawiają, że pojazd łatwiej odsprzedać. I wyróżnić auto wśród wielu innych, a to może mieć kluczowe znaczenie.
Przebieg: to jeden z kluczowych czynników kształtujących utratę wartości. Posłużmy się tu konkretnym przykładem – będzie to Škoda Octavia Ambition 1.5 TSI/ 150 KM z 2017 r. Według kalkulatora rynkowego obecna wartość auta po przebiegu 75 000 km – 50 800 zł, po przebiegu 100 000 km – 48 000 zł, zaś po przebiegu 150 000 km – 42 400 zł. Samochód z niewielkim i udokumentowanym przebiegiem osiągnie wyższą wartość od podobnego auta, np. z importu prywatnego, ale bez historii potwierdzonej wiarygodnymi dokumentami.
Powypadkowość: co chyba mało zaskakujące, samochody bezwypadkowe – a więc takie, na które poluje większość kupujących – osiągają wyższe wartości rezydualne niż pojazdy po (poważnych) naprawach blacharsko-lakiernicznych. Zostaje jeszcze kwestia tego, że sporo aut po „dzwonie” jest z lepszym lub gorszym skutkiem oferowanych jako bezwypadkowe – wskazana czujność. Druga strona medalu: są kupujący, którzy wolą zapłacić mniej za auto po naprawie, o ile mają pewność co do tego, jaki był zakres szkody i że została ona fachowo naprawiona.
Historia auta: najwyższe ceny osiągają auta krajowe, na dodatek takie, które miały jednego właściciela. Im więcej właścicieli, tym większe ryzyko, że ktoś o dany pojazd nie dbał. Auta po flocie/firmie? Bywają tańsze ze względu na wyższe przebiegi, ale też np. z powodu mniej atrakcyjnych kombinacji kolorystycznych. Za pojazdami pofirmowymi ciągnie się też odium dość agresywnej eksploatacji, co nierzadko... jest prawdą. Zalety wielu aut poflotowych to krajowe pochodzenie, przejrzysta historia serwisowa i – dość często – szczegółowy raport rzeczoznawcy.
Wyposażenie: jeśli kupujecie nowy samochód, różnica w cenie między „golasem” a autem bogato wyposażonym jest duża. Oczywiście, zależy to od klasy pojazdu, bo w przypadku prestiżowych samochodów cena często jest wyższa o 50-60 proc. od wartości bazowej. Niestety, po kilku latach eksploatacji ta różnica wyraźnie się zaciera, co często zaskakuje właścicieli. Jaki jest więc zysk z kupna samochodu „na wypasie”? Przede wszystkim taki, że łatwiej można go odsprzedać, bo im więcej ekstrasów, tym większa atrakcyjność auta na rynku wtórnym.
Serwis i naprawy: udokumentowana historia serwisowa ma pewien wpływ na wartość rezydualną i ułatwia odsprzedaż. Ale uwaga: historia historii nierówna i – jak pokazuje praktyka – klienci największym zaufaniem darzą auta serwisowa-
ne w autoryzowanej sieci danej marki. A czy słusznie? To już inna sprawa. Sprzedający muszą też wziąć pod uwagę fakt, iż duże inwestycje (kosztowne naprawy) mogą nieco podnieść wartość starszego auta, ale zazwyczaj nie ma co liczyć na to, że uda się odzyskać całą kwotę wpompowaną w pojazd. To tak nie działa.
Ile traci się na wyposażeniu dodatkowym? Dużo, nawet bardzo! Owszem, wyposażenie opcjonalne zwiększa atrakcyjność pojazdu na rynku wtórnym, ale jeśli liczycie na to, że na „wypasionym” aucie stracicie mniej niż na „golasie”, jesteście w błędzie. Niektóre dodatki w salonie potrafią kosztować krocie (i podnieść cenę wyjściową auta o połowę lub więcej), a na rynku wtórnym ich wartość spada zaskakująco szybko. Tak naprawdę już po 5 latach wartość komfortowych dodatków wynosi ok. 20 proc. ceny pierwotnej. Przykład: popularne BMW serii 3 ze 190-konnym 2-litrowym dieslem i skrzynią manualną, za które w salonie trzeba zapłacić 167 500 zł, po 5 latach jest warte 74 635 zł (utrata wynosi więc 92 865 zł, co w przeliczeniu na procenty daje blisko 56 proc.). Natomiast auto doposażone w: audio Harman Kardon, nawigację, lakier metalizowany, szyberdach, tapicerkę ze skóry ekologicznej, head-up i zawieszenie sportowe (łączna wartość tych ekstrasów to 32 000 zł) po tym samym okresie straci znacznie więcej –z wyjściowych 199 500 zł po 5 latach pozostanie 82 723 zł. Utrata wynosi 116 777 zł, czyli prawie 60 proc.
Jeśli chcecie zaoszczędzić na wyposażeniu opcjonalnym podczas konfigurowania nowego auta w salonie, koniecznie sprawdźcie pakiety wyposażeniowe. Wiele firm ma takie w cenniku i oferuje je w atrakcyjnej cenie, oczywiście, w stosunku do tej, za którą to samo wyposażenie kupilibyście osobno. Pakiet jest bardziej opłacalny także z punktu widzenia późniejszej odsprzedaży auta – stracicie na nim mniej pieniędzy! Przykład: pakiet Technology do Audi Q3 40 TFSI AWD S-tronic (cena bazowa 187 000 zł), za który trzeba zapłacić 9540 zł, po roku jest wart 6254 zł, po 3 latach – 4835 zł, a po 5 latach – 2570 zł. Generalnie po 5 latach wartość naszego Audi z pakietem Technology wyniesie 86 309 zł. Natomiast jeśli to samo wyposażenie kupicie osobno, to po pierwsze, zapłacicie więcej w salonie (nie 9540 zł, tylko 14 900 zł), a po drugie, po 5 latach wartość takiego auta będzie niemal taka sama, jak kupionego z pakietem – 86 797 zł.
Pochodzenie auta: pożądane wśród klientów są przede wszystkim samochody krajowe, czyli takie, które zostały kupione jako nowe w polskiej sieci dilerskiej danej marki. Powód? Po części to kwestia tego, że w przypadku części popularnych modeli przeważają egzemplarze z importu (często mają one kiepską renomę!), poza tym, według popularnej opinii, samochód krajowy łatwiej zweryfikować pod kątem szkód oraz historii serwisowej. To po części prawda, ale nie da się też ukryć, że dziś – w dobie powszechnego dostępu do internetu i błyskawicznie postępującej cyfryzacji – sprawdzenie historii auta sprowadzonego lub takiego, które jeszcze znajduje się za granicą, okazuje się w wielu przypadkach łatwe. Jak podkreśla nasz ekspert, najdroższe okazują się przeważnie krajowe auta wystawione na sprzedaż przez tzw. komis dilerski. Często mamy do czynienia z pojazdami przygotowanymi do sprzedaży, w których dokonano już niezbędnych napraw czy poprawek lakierniczych. Cenę zakupu podnosi też gwarancja, o ile oczywiście ma ona sens, a nie okazuje się zwykłym ubezpieczeniem od kosztów napraw. Trudno za to dobrze odsprzedać np. auta po nauce jazdy i taxi.
Promocje cenowe, rabaty, wyprzedaże: obniżki i promocje cieszą w momencie zakupu nowego samochodu, ale jest to swego rodzaju broń obosieczna: zazwyczaj mamy bowiem w takim wypadku do czynienia z przyspieszoną utratą wartości względem aut, które nie były objęte żadną promocją. Jak podkreśla nasz ekspert, produkty marek kojarzonych z bardzo atrakcyjnymi, długotrwałymi i ogólnodostępnymi rabatami osiągają niższe wartości odsprzedaży niż pojazdy marek stosujących racjonalną, zrównoważoną politykę promocyjną. Najlepszym przykładem może być tutaj polityka rabatowa jednego z francuskich producentów – był taki okres, gdy każdy, wchodząc z ulicy, mógł dostać wysoki (np. 20-30 proc.) rabat, który następnie skutecznie obniżył wartości modeli tej marki. Jeśli więc priorytetem jest niska utrata wartości, to bezpieczniejszym wyborem będzie zakup modelu producenta, który oferuje krótkotrwałe promocje, skierowane do określonej grupy klientów, oraz bezpłatne lub tanie pakiety wyposażenia. Ale uwaga: jeśli dane auto ma służyć długo, to po latach ewentualny większy spadek wartości, wynikający z zakupu auta w promocji, może się wyrównać.
Wersja nadwoziowa: dużym wzięciem cieszą kombi i pięciodrzwiowe hatchbacki. Szybciej na wartości potrafią tracić np. sedany oraz hatchbacki w wersji 3d. Bardzo wysokie wartości rezydualne charakteryzują modne w ostatnich latach SUV-y i crossovery – obecnie w wielu przypadkach tanieją one wolniej niż porównywalni przedstawiciele segmentów B, C lub D.
Prosty i nieskomplikowany benzyniak to dobra inwestycja – niska utrata wartości. Z rezerwą niektórzy kupujący podchodzą za to do małych motorów z turbo
O ile w np. segmentach D i E oraz w dużych SUV-ach diesle nadal trzymają się nieźle, o tyle mniejsze auto w wersji wysokoprężnej potrafi dość szybko tanieć
Wśród hybryd szybciej na wartości tracą odmiany plug-in. Dość stabilne są natomiast zwykłe hybrydy (HEV) wysoko cenionych u nas marek Lexus i Toyota
Trwałość i renoma: w Polsce nadal panuje przekonanie, że bezawaryjność to domena marek japońskich i niemieckich. Toyota, Mazda, Honda, Volkswagen, Audi, BMW czy Mercedes cieszą się niesłabnącą popularnością na rynku wtórnym i najczęściej osiągają wyższe ceny transakcyjne niż produkty francuskie, włoskie czy koreańskie. Pomimo tego, że konkurencja bardzo często oferuje niższe ceny zakupu, dłuższą gwarancję, atrakcyjniejsze wyposażenie czy niższe koszty serwisowania. Warto jednak mieć na uwadze, że auta drogie w utrzymaniu (np. większość limuzyn) po latach bywają warte tyle, co czapka gruszek, a spadki wartości przekraczają 90 proc.
Zmiana generacji, lifting: każdy pojazd przechodzi trzy etapy życia: debiut, okres regularnej sprzedaży oraz etap schodzenia z rynku. Podczas dwóch pierwszych auta osiągają najwyższe wartości rezydualne. Natomiast pojawienie się (a czasem nawet już sama zapowiedź wprowadzenia na rynek!) nowego modelu przyspiesza utratę wartości. Tym większą, im zmiany są bardziej rewolucyjne i wiążą się np. ze zmianą designu. Natomiast wówczas, gdy zmiany są mniej zauważalne, to i spadek wartości powinien być mniejszy. Na zdjęciu Audi A4 B8, a na kolejnym...
...Audi A4 B9, czyli kolejna generacja modelu, który cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem na rynku wtórnym.
Auta z USA: samochody z USA (i Kanady) potrafią odznaczać się stosunkowo szybką utratą wartości. A to dlatego, że w powszechnej opinii (choć nie zawsze tak jest!) są to pojazdy po mniejszych lub większych szkodach, zalaniach itd.