Każdy kierowca w Polsce będzie musiał wymienić prawo jazdy. Bez wyjątku. Wyjaśniamy

• Wymienić prawo jazdy będzie musiał w końcu każdy kierowca. Powodów jest kilka, ale najczęstszym jest koniec ważności uprawnień. Można to sprawdzić w rubryce "11" prawa jazdy
• Mandat za jazdę bez prawa jazdy, a tak traktowana jest osoba bez ważnego dokumentu, jest bardzo wysoki. Policjanci nie przymykają na to oczu i rzeczywiście karzą kierowców
• Prawo jazdy będą musieli wymienić także kierowcy z bezterminowym prawkiem. Mają na to jednak jeszcze sporo czasu. Ustalono konkretne lata, kiedy trzeba to zrobić
• Więcej porad dla kierowców znajdziesz na stronie głównej Onetu

Temat wymiany prawa jazdy interesuje kierowców w całym kraju, a ta fraza jest bardzo często wpisywana w internetowe wyszukiwarki. To nie może dziwić. Ten obowiązek dotyczy każdego polskiego kierowcy, za jego niedopełnienie grozi wysoki mandat, a nie ma jednej konkretnej daty, kiedy trzeba to zrobić. Jednak spokojnie. Nic nie dzieje się nagle, a do wymiany prawka można się przygotować.

Dlaczego trzeba wymieniać prawo jazdy?

Już jakiś czas temu w Polsce skasowano bezterminowe prawa jazdy. Teraz najdłuższy okres na jaki można zdobyć uprawnienia to 15 lat. O tym na jak długo kierowca dostanie prawo jazdy decyduje lekarz podczas obowiązkowego badania lekarskiego. Jeśli wykryje problemy ze zdrowiem może zezwolić na uprawnienia na krótszy czas, np. pięć lub 10 lat. Przykładowo kierowca ma poważne problemy ze wzrokiem i nie wiadomo, czy jego stan zdrowia nie będzie się pogarszał. Wtedy lekarz wpisuje mu krótszy okres, a podczas kolejnego badania kierowca zostanie znowu przebadany.

Polska niejako wyprzedziła plany Unii Europejskiej, która chce zunifikować przepisy we Wspólnocie i wprowadzić obowiązkowe badania lekarskie (a przez to wymianę prawka) w całej Wspólnocie. Na razie to decyzja każdego kraju. Polskie przepisy wpisują się gdzieś w środek unijnej stawki.

Jak sprawdzić, czy musicie się udać do urzędu na obowiązkową wymianę prawa jazdy? Odwróćcie dokument. W rubryce "11" macie wpisaną konkretną datę. Znajdziecie ją także w mObywatelu. Jeśli się do niej zbliżacie, to zalecamy zająć się sprawą trochę wcześniej. Urzędy nie pracują błyskawicznie.

Przeczytaj także: Artykuł 38 KW zmienia surowy mandat na ekstremalny. Jakie są zasady podwójnego karania, kto ma się bać?

Kiedy muszę wymienić prawo jazdy? Jest kilka popularnych przypadków

Polscy kierowcy obowiązkowo wymieniają prawo jazdy z kilku powodów:

• Zdecydowanie najczęstszym powodem jest właśnie upływający termin ważności prawa jazdy. Najdłuższy czas na jaki prawo jazdy jest wydawane to 15 lat, ale często to mniej. Dlatego lista kierowców, którzy muszą wymienić prawko z tego powodu będzie coraz dłuższa.
• Do urzędu trzeba się też stawić, jeśli upływa termin ważności uprawnień na jedną konkretną kategorię
• Oczywiście obowiązek wymiany prawa jazdy powstaje także, kiedy kierowczyni lub kierowca zmieni nazwisko. Nie trzeba za to wymieniać prawka, gdy zmienimy adres zameldowania. W nowym dokumencie się tego nie wpisuje.
• Wasze prawo jazdy zgubicie lub się zniszczy? Także trzeba udać się do urzędu.

Jaki jest mandat za brak prawa jazdy? Policjant nie ma litości

Jeśli wasze prawo jazdy jest nieważne, to policjant potraktuje was jako osoby, które poruszają się danym pojazdem bez należytych uprawnień. Mandat za brak prawa jazdy w 2024 r. wynosi aż 1500 zł.

Co ważne, może się wiązać także z dalszymi konsekwencjami. Policjant nie może osobie bez uprawnień pozwolić na dalszą jazdę. Trzeba więc wezwać na miejsce kogoś, kto uprawnienia do kierowania ma, a jeśli takiej osoby nie mamy, to może być konieczna laweta, a to kosztuje... Kary za jazdę bez prawa jazdy mogą być też znacznie wyższe, a sprawa skończyć się w sądzie, jeśli policjant stwierdzi, że zachowanie kierowcy było skrajnie nieodpowiedzialne i powodowało zagrożenie dla innych uczestników ruchu. Raczej nie dotyczy to kierowcy, który jedzie osobówką i spóźnił się z wymianą prawka o kilka dni, ale takie przypadki się zdarzają.

Przeczytaj także: Mandaty do zwrotu. Kto dostał taką kartkę, może spodziewać się zastrzyku gotówki

Kiedy trzeba wymienić bezterminowe prawo jazdy? Jest konkretna data

"Spokojnie" - skomentował kiedyś wybuch formy Krzysztofa Piątka w Serie A i mamy taki sam przekaz dla kierowców, którzy mają bezterminowe prawo jazdy i nie muszą go zmienić, z któregoś z powyższych powodów. Do "wielkiej wymiany praw jazdy" zostało jeszcze kilka lat. Jednak każdy kierowca z bezterminowym prawkiem będzie musiał je wymienić. Ma to związek z nowym dokumentem. Wszystko wskazuje też na to, że niedługo taki wymóg wprowadzi też UE. Polskie przepisy już założyły to wcześniej.

Kierowcy bezterminowe prawo jazdy będą musieli wymienić między 2028 a 2033 r.

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy? Dla większości 300 zł to minimum

Przy standardowej wymianie prawa jazdy nie musimy oczywiście przechodzić jeszcze raz kursu i egzaminów. Aktualnie za wymianę dokumentu trzeba zapłacić w urzędzie 100 zł. Do tego trzeba doliczyć koszt aktualnej fotografii i badanie lekarskiej. To jest obowiązkowe, a jego ceną ustalono sztywno na 200 zł. W sumie wymiana prawa jazdy kosztuje więc albo równe 300 zł, albo trochę ponad 300 zł, jeśli musimy jeszcze udać się do fotografa.

Co ważne, w myśl aktualnych przepisów kierowcy z bezterminowym prawem jazdy podczas wymiany będą zwolnieni z obowiązku wizyty u lekarza, a nowe prawo jazdy dostaną na 15 lat. Tu jednak stawiamy gwiazdkę. Do 2028 r. jeszcze sporo czasu, a w planach są zmiany w przepisach, że okresowe badania lekarskie będą obowiązkowe dla wszystkich kierowców w Unii Europejskiej.