Renault ma 120 lat:

Ten pierwszy pojazd zbudował jeden z trzech braci Renault – Louis. Od dziecka interesował się techniką i różnymi maszynami. W wieku 19 lat postawił w ogrodzie rodzinnej posiadłości warsztat mechaniczny. Jego marzeniem było posiadanie własnego pojazdu – w październiku 1898 r. udało się je zrealizować. Louis zbudował mały 2-osobowy samochód, nazwany później „Renault Typ A”.

Foto: Roman Dębecki / Onet

120 lat Renault – pierwszy model z 1898 r.

Ten pojazd nie został skonstruowany z myślą o jego sprzedaży, miał służyć swojemu projektantowi do przejażdżek. Louis Renault wykorzystał w konstrukcji auta silnik firmy De Dion Bouton o mocy zaledwie 1,75 KM. Była to wówczas dość powszechnie stosowana praktyka – budowano wiele różnych samochodów w warsztatach, ale zespoły napędowe kupowano w wyspecjalizowanych firmach.

Podczas jednej z przejażdżek nowo zbudowanym autem Louis i jego przyjaciele zastanawiali się, czy pojazd zdoła pokonać wzniesienie (ok. 130 m n.p.m.) i dojechać na Montmartre (wzgórze w 18. dzielnicy w Paryżu, zajmowane przez artystów). Dzielna maszyna wjechała ulicą Lepic na wzgórze, a Louis Renault zyskał uznanie i kilka zamówień na swój pojazd.

Taki obrót spraw skłonił Louisa i jego dwóch braci – Marcela oraz Fernanda – do założenia firmy. Nastąpiło to 25 lutego 1899 r. W pierwszym roku działalności firma braci Renault wyprodukowała 71 sztuk pojazdu Type A. Moc silnika wynosiła 1,75 KM. Był to samochód z nadwoziem typu voiturette – bez zadaszenia, z 2-osobową ławeczką dla kierowcy i pasażera. Kierownica była umieszczona po prawej stronie – auta Renault dopiero w 1922 r. otrzymały kierownicę po stronie lewej.

Po roku firma braci Renault zatrudniała 110 pracowników. W 1900 roku powstało 179 pojazdów: Typ B z silnikiem 2,75 KM oraz Typ C z 3-konnym motorem. Zaprojektowano też pierwsze logo firmy: podwójne R w owalu. Na terenie Francji działało 7 dilerów Renault, auta tej firmy sprzedawano też w Wielkiej Brytanii i we Włoszech (Mediolan).

Ciekawostka: w całej Francji w 1900 roku było zarejestrowanych 10 tys. samochodów. O popularności aut (nie tylko Renault) niech świadczy fakt, że w grudniu 1901 r. w Motor Show w Paryżu (w Grand Palais) udział wzięło 490 wystawców, a wystawę odwiedziło 200 tys. osób.

Atrakcyjną formą popularyzacji samochodów były wówczas wyścigi. Louis Renault startował m.in. w Grand Prix de Pau, wyścigach na trasie Paryż–Bordeaux, Paryż–Berlin. Drugi z braci, Marcel, w 1903 r. wystartował w wyścigu Paryż–Madryt. Niestety, z tragicznym skutkiem – zginął w wypadku na trasie.

W tym czasie firma produkowała niespełna tysiąc pojazdów rocznie, a moce silników dochodziły do 20 KM (były to już konstrukcje własne). Samochody Renault eksportowano do Niemiec, USA, Argentyny, Austro-Węgier. W 1906 r. z firmy odszedł Fernand Renault, a po jego śmierci w 1909 r. zmieniono nazwę na Les Automobiles Renault (Samochody Renault).

W okresie przed I wojną światową Renault produkowało ok. 5 tys. samochodów rocznie. W 1915 r. zakłady przestawiły się na produkcję wojenną: powstawały samochody wojskowe, silniki lotnicze, samoloty, czołgi, produkowano także amunicję. Za zasługi dla kraju Louis Renault w 1918 r. otrzymał Legię Honorową.

Po zakończeniu I wojny światowej Renault wznowiło produkcję samochodów – w 1919 r. zbudowano 2456 pojazdów, a także traktory oraz buldożery na bazie czołgów. Powstał też model 10CV – pierwsze Renault z kierownicą po lewej stronie.

W latach 30., w czasie światowego kryzysu ekonomicznego, produkcja Renault wzrosła i sięgnęła ok. 50 tys. aut rocznie. Pojawiły się też luksusowe samochody z 8-cylindrowymi silnikami o mocach przekraczających 100 KM, rozpoczęto również wytwarzanie autobusów. Pod koniec lat 30. Louis Renault zainteresował się tanimi autami „dla ludu”. Inspiracją była wizyta w Berlinie, podczas której miał okazję obejrzeć prototyp samochodu zaprojektowanego przez Ferdinanda Porschego na zlecenie Adolfa Hitlera (przyszły Garbus). Louis rozpoczął projektowanie takiego auta, ale prace przerwał wybuch II wojny światowej.

W 1939 r. Renault wyprodukowało 58 tys. samochodów, a w następnym (gdy Francja została zaatakowana i zajęta przez Niemcy) – już tylko 18, 7 tys. plus w drugiej połowie roku 4,3 tys. pojazdów dla wojska.

Zakłady Renault zostały zajęte przez Niemców, w związku z czym produkcję przestawiono na pojazdy militarne (głównie czołgi) na potrzeby niemieckiej armii. W czasie wojny Louis Renault wrócił do projektu taniego auta. W tajemnicy przez Niemcami w grudniu 1942 r. powstał prototyp modelu 4CV. Ostatnie lata II wojny światowej były tragiczne i dla firmy Renault, i dla jej założyciela. W wyniku nalotów i bombardowań aliantów 80 proc. fabryki zostało zniszczone. Louis został oskarżony o współpracę z Niemcami i osadzony w więzieniu, w którym 24 października 1944 r. zmarł.

W styczniu 1945 r. zakłady Renault zostały upaństwowione. Fabrykę odbudowano, ale na początku podjęto produkcję samochodów użytkowych. Pierwsze osobówki zjechały z taśm w 1946 r. Rok później zaprezentowano model 4CV (opracowany w czasie wojny). Było to zwycięstwo Louisa Renault zza grobu.

Czterodrzwiowa limuzyna z silnikiem 747 ccm o mocy 21 KM okazała się strzałem w dziesiątkę – pojazd zyskał wielką popularność, a dzięki niskiej cenie był dostępny dla przeciętnego Francuza. Model 4CV produkowano od 1947 do 1961 r. Przez ten czas powstało 1,1 mln egzemplarzy. W 1949 r. po raz pierwszy z taśm produkcyjnych zjechało ponad 100 tys. pojazdów ze znaczkiem Renault na masce, z kolei w 1954 r. udało się przekroczyć 200 tys. egz., w 1957 – 300 tys., a w 1960 r. – pół miliona. Milion „renówek” zbudowano w 1969 r.

Powojenne dzieje Renault to bardzo ciekawa historia modeli i rozwiązań technicznych, zasługująca na oddzielną opowieść.