Głośniki wysokotonowe w przednich słupkach powoli stają się standardem nawet u producentów samochodów. Niestety wciąż powoli, mimo, że rozwiązanie z powodzeniem stosowane jest już od co najmniej kilkunastu lat przez pasjonatów dobrego brzmienia w samochodach. Pionierami rozwiązania byli zawodnicy startujący w konkursach na najlepszą jakość dźwięku.
A co ambitniejsi wzorem zawodników instalowali głośniki wysokotonowe w odpowiednio zmodyfikowanych słupkach. Nie trudno im się dziwić. Poprawa jakości dźwięku jest bowiem bardzo wyraźna, szczególnie w porównaniu z systemami, w których tweetery instalowane są nisko w drzwiach.
Lepsze brzmienie, czyli co?
Poprawa jakości dźwięku oznacza przede wszystkim znacznie lepsze wrażenia podczas słuchania różnych gatunków muzyki. Znacznie łatwiej o odwzorowanie atmosfery miejsc nagrania muzyki (szczególnie koncertów), uzyskanie odpowiedniej sceny dźwiękowej a także przyjemniejsze wrażenia także dla siedzących na tylnej kanapie.
Soprany są bardziej wyraźne, klarowne i akcentowane. Tak samo jest z odbiorem głosów wokalistów i wielu instrumentów. Poprawa brzmienia jest tak wyczuwalna, że głośniki wysokotonowe w słupkach coraz chętniej instalują nie tylko pasjonaci dobrego dźwięku ale nawet producenci samochodów. Lepiej późno niż wcale. Ale jest i druga strona medalu. Znacznie łatwiej odróżnić głośniki słabej jakości.
Dwa głośniki na słupek?
Instalacja tweeterów w słupkach stała się na tyle popularna, że nie trudno znaleźć w sieci różne poradniki poświęcone instalacji. Użytkownicy, którzy samodzielnie modyfikowali przednie słupki chętnie dzielą się doświadczeniami. A efekty widać nie tylko na zdjęciach w internecie. Wystarczy przyjrzeć się samochodom na dużych parkingach, by przekonać się, że nie trudno znaleźć lepiej wyeksponowane głośniki wysokotonowe w ramach zestawów dwudrożnych. A to dopiero początek zabawy. Prawdziwym wyzwaniem staje się instalacja zestawów trójdrożnych – złożonych z modeli wysokotonowych (tweetery), średniotonowych (tzw. midrange) i niskotonowych (woofery). I to z wielu powodów: nie tylko technicznych.
Nakierowanie: bardzo ważna sprawa
Niezależnie od tego, czy jest to system dwudrożny czy trójdrożny istotne jest właściwe ukierunkowanie głośników. Warto poświęcić na to sporo czasu. Wystarczy eksperymentować z mocowaniem głośników do słupków: pod różnymi kątami i słuchać dobrze znanych płyt. Zazwyczaj głośniki kierowane są na osobę znajdującą się po przekątnej. Nie jest to jednak żelazną regułą. W przypadku zestawu trójdrożnego oba głośniki (wysokotonowy i średniotonowy) zwykle mocuje się w tej samej płaszczyźnie.
Pierwsze przymiarki
Mocowanie głośników musi być solidne. Stąd w słupkach zwykle podstawa to pierścień z MDF, do którego przykręca się głośniki. Sam pierścień też musi być solidnie umocowany. Stąd może być ramka z MDF z podparciami w kilku miejscach. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że im więcej głośników, wzmocnień i pierścieni, tym cała konstrukcja waży więcej, co się przekłada na solidniejsze mocowanie w samochodzie. Niekiedy same fabryczne spinki nie wystarczą. Wówczas potrzebne jest dodatkowa stabilizacja: np.,wkrętami.
Jak to zrobić? Piękny słupek
Instalatorzy mają różne pomysły. Może to być naciąganie na słupek rajstopy i na nią nanoszenie żywicy a następnie szpachli. Równie dobrze zamiast rajstopy można nakładać warstwy tkaniny. Potem pozostaje żmudna praca. Nakładanie żywicy i systematyczne modelowanie i wygładzanie. Nie sposób zapomnieć o szpachli. Bardzo się przydaje podczas modelowania konstrukcji. A potem długie godziny szlifowania. Chyba, że słupek jest oklejany grubszą tkaniną. Wówczas łatwiej o zamaskowanie wszelkich nierówności powierzchni. I szlifować tak, by uzyskać idealną gładkość – nie ma potrzeby.
Czym wykończyć słupek?
Wedle gustu. Stosuje się różnorodne materiały: naturalną skórę, tkaniny obiciowe (np. alkantara), skaj a nawet lakierowanie. Warto przy tym mieć na uwadze, że w przypadku skór czy skaju, trzeba liczyć się z przykrymi efektami akustycznymi, gdy skóra będzie ocierać o plastikową część deski rozdzielczej (szczególnie podczas jazdy po nierównościach). Stąd zwykle warsztaty car audio chętnie stosują tkaniny obiciowe podobne do materiałów używanych np. na podsufitki lub inne elementy tapicerki samochodu.
Materiały czy tkaniny zazwyczaj przyklejane są do konstrukcji. Oczywiście z obowiązkową zakładką, by nie było widać niczego niepożądanego. Im grubszy materiał tym słupek będzie wydawał się masywniejszy. A ponadto może być trudniejszy do mocowania przy użyciu standardowych spinek. Szczególnie przy jeździe po gorszej nawierzchni, słabo umocowany słupek z głośnikami może zacząć odstawać.
W załączonej galerii skrót prac nad masywnym zestawem z głośnikami wysokotonowymi i średniotonowymi zainstalowanymi w Seacie Leonie drugiej generacji. Autorem zdjęć jest Paweł Kilian z Car Audio System w Mielcu.
Mocowanie głośników musi być solidne. Stąd w słupkach zwykle podstawa to pierścień z MDF, do którego przykręca się głośniki. Sam pierścień też musi być solidnie umocowany.
W Seacie jest jeszcze niewielka szyba z przodu. Na potrzeby zestawu trójdrożnego, konieczne było zamaskowanie okna, by zmieścić głośnik średniotonowy.
Podstawowa konstrukcja. Do fabrycznego poszycia słupka doczepia się pierścienie. Teraz czas na wymodelowanie powierzchni, by całość integrowała się z samochodem.
Zanim jeszcze przyda się żywica i szpachla, by pokryć pierścienie do mocowania głośników można jeszcze popracować nad ustabilizowaniem miejsc montażowych. Bardzo istotne: warto sprawdzić głębokość montażu a także wymagania producenta głośnika co do komory akustycznej.
Słupek w trakcie obróbki. Wszelkie nierówne powierzchnie zostaną jeszcze wygładzone a całość przygotowane do obklejenia tkaniną. Często podczas prac używa się szpachli, żywicy i różnych mat.
Gotowy i wygładzony słupek z mocowaniem dla głośników. Pozostaje jeszcze pokryć klejem i dodać odpowiednie wykończenie. Stosuje się różnorodne materiały: naturalną skórę, tkaniny obiciowe (np. alkantara), skaj a nawet lakierowanie.
W trakcie prac warto raz na jakiś czas przymierzyć konstrukcję do samochodu, by uniknąć problemów. Jest jeszcze czas na poprawki.
Do wykończenia słupków stosuje się różnorodne materiały: naturalną skórę, tkaniny obiciowe (np. alkantara), skaj a nawet lakierowanie. Warto przy tym mieć na uwadze, że w przypadku skór czy skaju, trzeba liczyć się z przykrymi efektami akustycznymi, gdy skóra będzie ocierać o plastikową część deski rozdzielczej