Puste do niedawna wojewódzkie ośrodki egzaminacyjne kierowców (WORD-y), ponownie zaczynają się wypełniać kandydatami. Kolejki rosną, bo wielkimi krokami zbliża się kolejna zmiana przepisów. Tym razem nie chodzi o same egzaminy, lecz o obostrzenia, czekające osoby, które zdobędą prawo jazdy po 4 stycznia 2016 r.
Chodzi o 2-letni okres próbny, którym będą objęci młodzi (stażem) kierowcy, i dodatkowe kursy, obowiązkowe po zaliczeniu egzaminu. Całkowicie słuszne założenia – bardziej rygorystyczne limity prędkości dla świeżo upieczonych kierowców czy zakaz podejmowania w tym czasie pracy kierowcy – mają głównie poskromić temperament osób niedoświadczonych za kółkiem i zmniejszyć liczbę wypadków przez nich spowodowanych.
Z drugiej jednak strony trudno uwierzyć w to, że podczas godzinnego (!) szkolenia w ośrodku doskonalenia techniki jazdy (ODTJ) będzie można naprawdę się czegoś nauczyć. Trudno też przewidzieć, czy nie będzie problemów z odbyciem kursu i jego jakością, skoro na razie w całym kraju jest tylko kilkanaście ODTJ-ów. Trzeba pamiętać, że wprowadzenie okresu próbnego nie ma sensu bez sprawnie działającego systemu ewidencji kierowców.
Oficjalnie to właśnie opóźnienie w rozbudowie CEPIK-u już raz było powodem przesunięcia wejścia w życie wspomnianych zmian – miały obowiązywać od stycznia 2013 r.
Okres próbny dla świeżo upieczonych kierowców
Najpoważniejsza zmiana polega na wprowadzeniu okresu próbnego, obejmującego osoby, które po 4 stycznia 2016 r. zdobędą uprawnienia kategorii B. Osoby, które uzyskają prawo jazdy po tym terminie, przez 2 lata będą podlegały innym obostrzeniom i obowiązkom niż kierowcy z dłuższym stażem lub po prostu ci, którzy odbiorą prawo jazdy przed tym terminem. Zmiany mają na celu poprawę bezpieczeństwa wśród najmłodszych kierowców. Idea jak najbardziej słuszna, ale trudno przewidzieć, jak zadziała to w praktyce. Oto, co zmieni się od stycznia przyszłego roku:
- Obowiązkowy teoretyczny kurs doszkalający: Świeżo upieczeni kierowcy, którzy zdobędą uprawnienia po 4 stycznia przyszłego roku, będą musieli między 4. a 8. miesiącem – począwszy od dnia wydania dokumentu – zgłosić się na dwugodzinny teoretyczny kurs doszkalający, prowadzony przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego.
- Obowiązkowe szkolenie praktyczne: Także między 4. a 8. miesiącem okresu próbnego konieczne będzie zaliczenie godzinnego szkolenia praktycznego, prowadzonego w formie ćwiczeń. Będzie to m.in. jazda po łuku na śliskiej nawierzchni, efektywne hamowanie z wykorzystaniem systemu ABS, wychodzenie z nieplanowanego poślizgu.
Zajęcia będą się odbywały w tzw. ODTJ-ach, czyli ośrodkach doskonalenia techniki jazdy. Instruktorzy mają m.in. uczyć, jak zachować się w sytuacji, gdy auto wpadnie w niekontrolowany poślizg. Zaświadczenie o zaliczeniu szkoleń trzeba będzie przedstawić staroście. Koszty kursu (zarówno praktycznego, jak i teoretycznego) będą pokrywać sami kierowcy – zgodnie z projektem cena szkoleń nie może być wyższa niż 300 zł (100 zł teoria i 200 zł praktyka).
- Początkujący pojadą wolniej: Nowe przepisy w okresie pierwszych 8 miesięcy od dnia odebrania prawa jazdy przewidują wprowadzenie odrębnych limitów prędkości dla młodych kierowców. Początkujący kierowcy w obszarze zabudowanym nie będą mogli przekraczać prędkości 50 km/h, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i dwujezdniowej drodze ekspresowej, nawet jeśli znaki drogowe będą pozwalały na danym odcinku drogi na szybszą jazdę.
- Zakaz podejmowania pracy jako kierowca: Osoby, które uzyskają prawo jazdy po 4 stycznia przyszłego roku, w ciągu pierwszych 8 miesięcy od zdobycia uprawnień nie będą mogły podejmować pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B.
- Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej: ściśle związanej z kierowaniem autem przez pierwsze 8 miesięcy okresu próbnego.
- Dłuższy okres próbny dla osób łamiących przepisy kodeksu drogowego: Zgodnie z nowymi wytycznymi starosta będzie mógł wydać decyzję administracyjną o przedłużeniu okresu próbnego o kolejne 2 lata, jeżeli w tym czasie kierowca popełni dwa wykroczenia drogowe, stwierdzone m.in. mandatem karnym lub prawomocnym wyrokiem sądu.
- Niedoświadczeni łatwiej będą mogli stracić prawo jazdy: Nowelizacja ustawy o ruchu drogowym przewiduje także cofnięcie uprawnień osobom, które popełnią w okresie próbnym co najmniej trzy wykroczenia ukarane mandatem karnym lub jedno przestępstwo drogowe.
Punkty karne - tak jest
Aktualnie kierowcy posiadający prawo jazdy krócej niż rok mogą w ciągu 12 miesięcy uzbierać maksymalnie 20 punktów – po przekroczeniu dopuszczalnego limitu bezwzględnie tracą uprawnienia.
Z kolei kierowcy z dłuższym stażem za kółkiem (posiadający prawo jazdy dłużej niż rok) mogą zgromadzić maksymalnie 24 punkty karne. Ci, którzy przekroczą wspomniany limit, muszą zdać egzamin sprawdzający kwalifikacje – w praktyce wygląda on tak samo, jak ponowne egzaminy (teoretyczny i praktyczny) na prawo jazdy.
Doświadczeni kierowcy mają jednak dodatkowe koło ratunkowe w postaci kursu redukującego punkty karne (organizowane przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego). Dzięki niemu można zmniejszyć raz na pół roku swój dorobek o 6 punktów.
Podczas 6-godzinnego szkolenia kursanci muszą wysłuchać wykładów psychologa i policjanta oraz obejrzeć drastyczne zdjęcia z wypadków samochodowych. Kursy zwykle odbywają się dwa razy w miesiącu i kosztują 300-350 zł. Z dobrowolnego szkolenia można będzie skorzystać tylko do końca tego roku.
Punkty karne - tak będzie
Od stycznia przyszłego roku limity punktowe utrzymają się na tym samym poziomie. Znikną za to kursy reedukacyjne w takiej formie, jak dotychczas. Kierowcy z długim stażem po przekroczeniu limitu 24 punktów karnych nie stracą uprawnień, lecz będą odsyłani na dłuższe szkolenie.
Jeśli nie zaliczą go w ciągu miesiąca, bezpowrotnie stracą prawo jazdy. Nieznane są szczegóły, ale prawdopodobnie kurs reedukacyjny będzie trwał ok. 4 dni, spekuluje się też, że ma kosztować mniej więcej 500 zł. Jeżeli jednak w ciągu pięciu lat od zakończenia kursu kierowca znów przekroczy 24 punkty, będzie musiał ponownie podejść do egzaminu na prawo jazdy.
Zielony listek
Od 4 stycznia 2016 r. wróci także słynny „zielony listek”. Kierowcy, którzy zdobędą po raz pierwszy uprawnienia do prowadzenia samochodu, przez pierwsze 8 miesięcy od chwili wydania dokumentów będą mogli poruszać się jedynie samochodami oznakowanymi zarówno z tyłu, jak i z przodu okrągłą nalepką barwy białej z zielonym symbolem liścia klonowego.