Żadna norma nie określa, jak ma działać reflektor, do którego włożymy żarówkę o geometrii innej niż wzorcowa. „Inna niż wzorcowa” wcale nie oznacza w tym przypadku „niezgodna z normą”. Przepisy regulują ściśle kształt, wielkość i położenie żarnika żarówki względem jej pozostałych elementów, ale dopuszczalne są pewne odchyłki. Tymczasem każdy reflektor, zanim trafi do produkcji, testuje się za pomocą żarówki wzorcowej – sprawdza, czy jego parametry są zgodne z normą, czy plama światła ma właściwy kształt i wielkość, czy najjaśniejsze punkty położone są we właściwej odległości względem auta, jaka jest granica światła, cienia itp.
Gdy już mamy taki reflektor kupiony wraz z autem lub osobno, wkładamy do niego przypadkową żarówkę kupioną w sklepie i... przestaje on świecić tak jak podczas badań homologacyjnych. Nie pomogą najnowocześniejsza technologia, futurystyczny kształt, wbudowane silniczki i efektowna, przezroczysta szybka lampy – jeśli w odległości kilkunastu metrów przed maską mamy oświetlenie stadionowe, a dalej widzimy czarną dziurę, jazda staje się męcząca i niebezpieczna.
Jeśli porównamy wielkie, skomplikowane, napakowane elektroniką współczesne reflektory ze starymi poczciwymi konstrukcjami, które można było samodzielnie rozebrać i wymienić odbłyśnik, będziemy pod wrażeniem tych ostatnich. Szkoda jednak, że efekt oświetleniowy nie idzie w parze z komplikacją konstrukcji. Natomiast skutki wszelkich niedoskonałości – niedokładnegoustawienia, drobnej usterki, kiepskiej żarówki czy choćby brudnej szybki – są aż nadto wyraźne.
Nie ma dwóch identycznych? Żarówki – nawet firmowane przez renomowanych producentów – mogą się od siebie minimalnie różnić. W przypadku tanich produktów z Chin różnice pomiędzy egzemplarzami bywają bardzo duże i często daleko wykraczają poza normę. Jeśli dodamy do tego fakt, iż współczesne reflektory o skomplikowanych kształtach narzuconych przez designerów reagują na zmianę położenia i kształtu żarnika losowo, o wiele bardziej nieprzewidywalnie niż starsze konstrukcje wyposażone w prosty odbłyśnik i ryflowane szkło, powinniśmy już zacząć domyślać się, dlaczego mniej więcej co drugie auto oślepia innych kierowców.
Nie dziwmy się też, jeśli sami nie jesteśmy zadowoleni z tego, jak świecą lampy w naszym pojeździe. Z naszego testu wynika, że gdy przypadkowy reflektor spotka się z przypadkową żarówką, jakość światła jest, delikatnie mówiąc, różna. O tyle lepsza jednak w warunkach testowych niż w rzeczywistości, iż za każdym razem po włożeniu nowej żarówki ustawienie wzorcowego reflektora było korygowane tak, aby uzyskać możliwie dobry wynik.
Test w laboratorium. Z 9 reflektorów przystosowanych do żarówek H7 wybrano jeden – taki, który nie sprawiał problemów z ustawieniem i udawało się łatwo uzyskać prawidłowe oświetlenie przed autem.
Sprawdzane było ono za pomocą analizatora świateł w laboratorium ITS. Do każdego reflektora kolejno montowano różne żarówki, podłączano i po skorygowaniu ustawienia względem urządzenia pomiarowego zapisywano komputerowo uzyskany rozkład wiązki światła. Zamieszczone kolorowe wykresy są uproszczoną wersją otrzymanych wyników, jednak i tak dobrze widać, jakie różnice występowały.Test „na oko”. Oceniając jakość oświetlenia naszego samochodu „na oko”, można się łatwo oszukać. To, co dostrzec najłatwiej, to jasna plama na asfalcie – ale nie dalej niż ok. 20 metrów przed maską. Jeśli jest ona wyraźnie widoczna – to źle! Oko ludzkie szybko przystosowuje się do oświetlenia o dużym natężeniu i z tego powodu nie widzimy już tego, co położone dalej.
A tymczasem, jeśli jadąc nawet tylko 60 km/h, wyraźnie zobaczymy przeszkodę tuż przed samochodem, na reakcję będzie za późno. Dlatego punkty na drodze, które powinny być oświetlone najjaśniej światłami mijania (na ekranie pomiarowym zaznaczone jako 50R i 75R), to nic innego jak prawa krawędź drogi położona 50 i 75 metrów przed samochodem. Jeżeli reflektor świeci daleko, pozwala dostrzec to, co znajduje się na poboczu i przed autem, nie oślepiając jednocześnie jadących z przeciwka, to znaczy, że jest dobrze ustawiony i do samego reflektora i żarówki nie sposób się przyczepić.
Trzeba mieć szczęście w losowaniu. Jak już ustaliliśmy, różne żarówki włożone do tej samej lampy powodują, że światło układa się inaczej. Jeśli natomiast tę samą żarówkę włożymy do różnych reflektorów, obserwujemy... dokładnie to samo zjawisko! Oznacza to, że nasze próby wykonane na kilku lampach za pomocą maksymalnie czterech żarówek danego modelu nie dają żadnej pewności, że inny egzemplarz tego modelu żarówki założony do innego auta będzie świecił tak samo. Tym bardziej że inna będzie i żarówka, i lampa. Niemniej jednak daje się (przy zastrzeżeniach podanych powyżej) zaobserwować kilka prawidłowości.
Po pierwsze, na oko nie sposób ocenić, czy żarówka jest dobra, czy zła. Po drugie, znaleźliśmy i takie, które nie świeciły poprawnie nie tylko w reflektorze wzorcowym, lecz także w żadnym z 8 pozostałych. Po trzecie, żarówki z niebieską bańką statystycznie świecą wyraźnie gorzej niż standardowe, bo niebieski filtr pochłania część światła. Po czwarte, jeśli nawet znajdziemy niebieską żarówkę, która świeci w miarę dobrze, należy spodziewać się, że przepali się ona szybciej niż zwykła. Po piąte, tak się składa, że wśród żarówek renomowanych marek niezwykle rzadko udaje się znaleźć taką, która współpracuje z reflektorem zdecydowanie źle. Przypadek? Dalekowschodnie „wynalazki” też czasem świecą dobrze, ale to ruletka: jedna żarówka jest w porządku, a inna nie. Możemy nie być tego świadomi nawet po dłuższym użytkowaniu, o ile jest ono w ogóle możliwe – niektóre żarówki powodują zwarcie lub przepalają się niezwykle szybko.
Aby dobrze świecić...trzeba faktycznie – jak radzą producenci oświetlenia – ustawiać reflektory po każdej wymianie żarówek. Często, naginając procedurę, da się tak ustawić światła, że nawet średniej klasy zestaw reflektora i żarówki może świecić w miarę dobrze. Jednak to trudne. Gdy żarówka jest dobra i lampa też, o sukces dużo łatwiej.
Które świecą lepiej? Przede wszystkim zaznaczmy, że reflektor, który uznaliśmy za wzorcowy, pozwalał dość łatwo uzyskać prawidłową plamę światła. Te same żarówki włożone do innej lampy świeciłyby inaczej. Ale czy lepiej? W niektórych przypadkach nieco lepiej, w innych być może nieco gorzej! Oceniając świecenie zestawu żarówka plus reflektor, zwracamy uwagę, jak dużo światła trafia w punkty 50R i 75R (w praktyce im więcej, tym lepiej), jak duża jest plama światła o największej intensywności i czy jej kształt jest prawidłowy – możliwie duży i szeroki przy zachowaniu ostrej granicy światła i cienia oraz możliwie nieznacznym oślepianiu jadących z przeciwka. Podajemy też, jaką faktyczną moc ma żarówka przy napięciu badawczym 13,2 V (w jednym przypadku zanotowano duże przekroczenie dopuszczalnej mocy) oraz maksymalne natężenie oświetlenia, jakie wygenerował testowany zestaw.
1. Bosch Pure Light
Żarówka charakteryzuje się dobrą plamą światła w badanym reflektorze, choć plama o najwyższej jasności powinna być szersza. Dobrze oświetlone pobocze w punkcie 50R i dośćdobrze w punkcie 75R. Maksimum natężenia oświetlenia bliskostrefy optymalnej. Taki zestaw dobrze oświetla drogę, lecz ma tendencje do olśniewania (duża ilość światła w strefie B50L). To jednak po części tendencja tego reflektora.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,8 WMaks. natężenieoświetlenia 80,74 lx
2. Bosch Plus 50
Bardzo dobra plamaświatła. Dobre oświetlenie prawego pobocza (punktu 50R). Najwyższa spośród testowanych żarówek (w tym reflektorze)wartość maksimum natężenia oświetlenia – aż 86 lx! Spora ilość światła olśniewającego powyżej granicy światłocienia, co oznacza stosunkowo duże oślepianie nadjeżdżających z przeciwka. Plama jasnego światła nieco węższa niż w modelu Pure Light.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 55,9 WMaks. natężenie oświetlenia 88,16 lx
3. Bosch Daytime
Dosyć dobra plama światła, wysokie natężenie oświetlenia w obszarze punktu 50R i w pobliżu 75R, dosyć wysokie maksymalne natężenia oświetlenia, punkt maksimum lekko przesunięty, ale i tak położony blisko strefy optymalnej. Oznacza to dobre oświetlenie drogi. Choć da się znaleźć żarówki świecące jaśniej, to w tym przypadku (według producenta) można liczyć na bonus: zwiększoną trwałość. Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 56,3 WMaks. natężenie oświetlenia 76,78 lx
4. Osram Cool Blue
Dobra plama światła, zestaw prawidłowo oświetla punkt 50R, punkt maksimum natężenia oświetlenia blisko optymalnego położenia, duża wartość maksymalnego natężenia oświetlenia. Żarówka mimo lekko niebieskiej bańki bardzo dobrze świeci i gwarantuje prawidłowe oświetlenie drogi. Uwaga: producent uprzedza o ograniczonej trwałości tego modelu – to normalne w przypadku żarówek „blue”.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 56,8 WMaks. natężenie oświetlenia 83,46 lx
5. Philips Eco Vision
Dobra plama światła, dobry wynik maksymalnego natężenia oświetlenia. Żarówka – zgodnie z deklaracją producenta – pobiera odrobinę mniej energii z sieci elektrycznej auta niż pozostałe (znaczące podniesienie napięcia mimo wszystko nie powodowało dużego podniesienia mocy pobieranej przez żarówkę). Punkt maksimum lekko przesunięty w prawo, dobre oświetlenie punktu 50R i niezłe 75R.Napięcie na zaciskach kabli 13,32 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 53,8 WMaks. natężenie oświetlenia77,26 lx
6. Narva
Poprawna plama światła, punkt 50R na granicy pola o największym natężeniu oświetlenia, punkt maksimum przesunięty w prawo. Żarówka dosyć dobrze oświetla drogę, niskie olśniewanie jadących z naprzeciwka. Choć nietrudno wymienić konkurencyjne żarówki, które wypadły lepiej w testowanej lampie, i tak jest dobrze – szczególnie że cenę tej żarówki uznajemy za wyjątkowo przyjazną dla kieszeni.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,1 WMaks. natężenie oświetlenia 74,90 lx
7. 4Max Profiline
Nieprawidłowa plama światła.Mały obszar dużego natężenia oświetlenia, brak prawidłowego oświetlenia punktu 50R i 75R, mierne oświetlanie drogi. Maksymalne natężenie oświetlenia na niskim poziomie. Druga badana żarówka dała podobnie złe wyniki. Maksimum natężenia poniżej obszaru optymalnego. Zaobserwowano niestabilność prądu podczas stabilizacji termicznej żarówki. Słabe lutowanie wewnątrz.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,6 WMaks. natężenie oświetlenia55,26 lx
8. Osram standard
Dosyć dobra plama światła, lecz o małej powierzchni obszaru o największych wartościach natężenia oświetlenia. Dobre oświetlenie punktu prawego pobocza w punkcie 50R, przeciętne w punkcie 75R. Punkt maksimum natężenia oświetlenia przesunięty nieco za bardzo w prawo, jednak z wartością na akceptowalnym, dobrym poziomie. Wniosek? Tania, standardowa żarówka dobrej marki też daje radę!Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,1 WMaks. natężenie oświetlenia 69,16 lx
9. Carlamp Skyline
Żarówka z bańką w kolorze niebieskim, mająca w założeniu emitować światło odbierane jako bielsze, przyjaźniejsze dla oka. W praktyce plama światła w przypadku naszej lampy i tej żarówki jest przemieszczona znacząco w prawo i ma małą powierzchnię. Kiepskie oświetlenie pobocza w punktach 50R i 75R, niskie wartości natężenia oświetlenia. Zaleta: niskie olśniewanie jadących z przeciwka.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,7 WMaks. natężenie oświetlenia 58,76 lx
10. Carlamp Aquatec
Nieprawidłowe położenie plamy światła, słabe oświetlenie punktów 50R i 75R, punkt maksimum mocno przesunięty w prawo i o niskiej wartości. Pobór mocy znacząco przekraczający wymagania dla żarówek tego typu. Zaobserwowano silne nagrzewanie się żarówki, mogące w konsekwencji wypalać odbłyśniki lub nadtopić lampę! Kolor niejednorodny, tęczowy z przewagą zielonego. Napięcie na zaciskach kabli 13,37 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 72,1 WMaks. natężenie oświetlenia 58,14 lx
11. Xenon Gold Line +50%
Bardzo dobra plama światła, choć nieco za wąska. Dobre oświetlenie punktu 50R i dość dobre punktu 75R – co odpowiada oświetleniu prawego pobocza. Przesunięty w prawo punkt maksimum natężenia oświetlenia. Jedno z najwyższych maksimów natężenia oświetlenia mimo zastosowania barwionej bańki, co może oznaczać ryzyko częstej wymiany żarówek. Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana56,9 WMaks. natężenie oświetlenia 83,38 lx
12. Pilot Sport Plasma Xenon
Zdecydowanie za niski poziom natężenia oświetlenia, bardzo słabe świecenie, przesunięcie plamy światła w prawo, najniższa wartość maksymalnego natężenia oświetlenia (o ponad połowę słabsza niż w przypadku innych żarówek!). W zasadzie tego typu produkty powinny być sprzedawane nie jako żarówki, a jako grzałki – mogą być niebezpieczne dla użytkownika.Napięcie na zaciskach kabli 13,34 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 60,0 WMaks. natężenie oświetlenia 36,82 lx
13. Xenon Mega White
Plama światła dosyć dobra, o średniej wielkości. Przeciętne oświetlenie w punktach 50R i 75R, co oznacza nie najlepsze oświetlenie pobocza. Niskie olśniewanie jadących z przeciwka. Wartość maksimum natężenia oświetlenia na akceptowalnym poziomie. Reasumując: można używać takich żarówek, ale po co, skoro za podobne pieniądze kupimy lepsze?Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,2 WMaks. natężenie oświetlenia 63,90 lx
14. Grandprix Xenon
Plama światła nieprawidłowa, zbyt mały obszar o dużych wartościach, stanowczo za słabe świecenie, bardzo niska wartość maksymalnego natężenia oświetlenia. Bardzo niskie jest również olśniewanie jadących z przeciwka – to zaleta wynikająca z ogólnej słabości żarówki. Charakter plamy zbliżony do pożądanego, lecz stanowczo za słaby. Taka żarówka nie gwarantuje dobrej widoczności.Napięcie na zaciskach kabli 13,34 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 58,7 WMaks. natężenie oświetlenia 40,68 lx
15. Bottari
Plama światła nieprawidłowa, zbyt płaska i przesunięta w prawo, złe oświetlenie punktów 50R i 75R, przeciętny poziom maksimum natężenia oświetlenia. Widoczna różnica między dwiema żarówkami tego producenta: druga świeciła wyraźnie lepiej. Może to świadczyć o małej powtarzalności produkcji i słabej kontroli jakości. Bottari w przeszłości wypadało gorzej, ale i tak nie polecamy. Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,8 WMaks. natężenie oświetlenia 57,86 lx
16. FeuVert H7
Dobra plama światła, choć trochę za wąska, dobre oświetlenie punktu 50R, niezłe w punkcie 75R. NIe ryzykujemy wiele, mając taki zestaw w aucie. Można nawet powiedzieć, że gdyby wszystkie reflektory i żarówki tak świeciły, nie byłoby źle. Maksimum przesunięte w prawo, maksymalne natężenie oświetlenia na wysokim poziomie. Żarówki do kupienia tylko w sieci sklepów FeuVert.Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,5 WMaks. natężenie oświetlenia 69,98 lx
17. Unitec Halogen
Plama światła stanowczo za wąska, kiepskie oświetlenie punktu 50R i niedostateczne w punkcie 75R. Oznacza to, że mając w aucie zainstalowany taki zestaw, ryzykujemy słabe dostrzeganie przeszkód położonych wzdłuż prawego pobocza. Punkt maksimum oświetlenia przesunięty stanowczo na prawo. Przeciętna wartość maksimum natężenia oświetlenia. Kiepskie oświetlenie drogi. Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 58,0 WMaks. natężenie oświetlenia 55,26 lx
18. Siscar laser light
Plama światła przesunięta bardzo wyraźnie w prawo, kiepskie oświetlenie punktu 50R i absolutnie niedostateczne 75R. Obszar o najwyższych wartościach natężenia oświetlenia jest zbyt wąski. Dobry poziom maksimum natężenia oświetlenia. W sumie nie widzimy powodu, aby polecać żarówki świecące w ten sposób, choć być może w niektórych lampach świeciłyby nieco lepiej. Napięcie na zaciskach kabli 13,33 VNapięcie na żarówce 13,20 VMoc pobierana 57,4 WMaks. natężenie oświetlenia 66,42 lx
