Problemy z turbosprężarkami dotykają coraz większej liczby aut. Choć teoretycznie turbina powinna starczyć na całe „życie” silnika, z wielu powodów jej żywotność okazuje się znacznie krótsza. W dieslach trwałość turbiny szacuje się na około 150-200 tys. km. W jednostkach benzynowych wytrzymują one nieco dłużej, co wynika m.in. z prostszej konstrukcji, a także z innych warunków pracy.
W przypadku silników Diesla zdecydowana większość turbosprężarek ma konstrukcję ze zmienną geometrią, przez co wzrasta ich cena, a naprawa jest niemożliwa bądź nie przynosi spodziewanych efektów. W benzyniakach jak na razie stosuje się niemal wyłącznie turbosprężarki ze stałą geometrią, które się regeneruje, i to z dobrym skutkiem.
Jest to możliwe ze względu na łatwy dostęp do oryginalnych części zamiennych. Jeśli do tego warsztat wykonujący naprawę ma odpowiednie wyważarki (również do wyważania dynamicznego), zregenerowana turbina pod względem jakości powinna dorównywać nowej, a koszt naprawy to 600-1200 zł.
Naprawa nie zawsze możliwa Naprawa turbiny ze zmienną geometrią budzi dużo kontrowersji. Producenci nie dostarczają do nich oryginalnych części, poza tym warsztaty nie dysponują specjalistycznymi urządzeniami do pomiaru natężenia przepływu powietrza. Z tych powodów teoretycznie nie ma możliwości wykonania profesjonalnej naprawy takiej turbosprężarki, dającej gwarancję, że będzie miała ona odpowiednią wydajność przy konkretnych obrotach silnika.
Radzimy, jak dbać o turbinę
Mimo to na rynku nie brakuje firm, które oferują regenerację turbosprężarek ze zmienną geometrią. Nie brakuje też osób zainteresowanych taką formą naprawy. Trudno się temu dziwić - nową turbinę ze stałą geometrią można kupić już za 1500 zł, a modele ze zmienną geometrią kosztują minimum 2,5 tys. zł, a często powyżej 4 tys. zł. Jeśli więc można kupić taką część po naprawie (wyglądającej na profesjonalną) za np. 1500 zł, wiele osób chętnie z tego korzysta.
Niestety, większość z nich nie jest świadoma, że do naprawy użyto części nieoryginalnych, najczęściej chińskich, niskiej jakości. Do tego turbina na ogół nie jest idealnie wyregulowana i może dostarczać za dużo lub za mało powietrza. Oczywiście, kilkuprocentowy spadek mocy dla większości użytkowników jest niewyczuwalny, ale ryzykujemy nie tylko spadkiem osiągów. W silniku pracującym ze źle wyregulowaną turbosprężarką zakłócony jest stosunek ilości powietrza do paliwa, a więc zmienia się skład i temperatura spalin. Bardzo często jest to przyczyna włączenia się kontrolki check engine, ale też wyższego zużycia paliwa czy zużycia katalizatora.
Olej przyczyną usterek? Niezależnie od budowy turbosprężarki jej awaria oznacza duże wydatki. Żeby naprawa miała sens, a awaria szybko się nie powtórzyła, przed montażem nowej turbiny trzeba wyeliminować wszystkie przyczyny uszkodzenia starej. Najczęstszą bezpośrednią przyczyną jest złe smarowanie wirnika turbosprężarki.
Olej pracuje w turbosprężarce w bardzo trudnych warunkach i odpowiada zarówno za smarowanie, jak i za odprowadzenie ciepła. Z czasem dopływ oleju do turbiny staje się coraz bardziej ograniczony m.in. z powodu wytrącania się węgla na przewodach olejowych czy spadku wydajności pompy olejowej. Wirnik może zostać uszkodzony również w wyniku zanieczyszczeń mechanicznych (opiłków). Ważne jest więc umycie całego układu smarowania, łącznie z miską olejową.
Często trzeba wymienić też przewód olejowy, o czym zapominają nawet fachowcy w autoryzowanych warsztatach! Przy okazji należy oczyścić lub wymienić intercooler, zamontować nowy filtr powietrza i sprawdzić stan odmy silnika. O odmie często się nie pamięta, a niedrożna zwiększa ciśnienie na odpływie oleju z turbiny i przyczynia się do wycieków przez uszczelnienia wirnika. Czasami zapchanie odmy powoduje obecność oleju w układzie dolotowym, choć uszczelnienia turbiny są dobre.
Ceny turbosprężarek
- Model auta/ Oryginalne turbo/ Po fabrycznej regeneracjiVW Passat 1.9 TDI 110/116 KM (1997 r.) - 2460 zł/1900 złBMW 530d 184/196 KM (1998 r.) - 3290 zł/2330 złCitroën C4 2.0 HDI 136 KM (2000 r.) - 3060 zł/1960 złFiat Stilo JTD 120 KM (2002 r.) - 2690 zł/2029 złFord Focus 1.8 TDCi 100/115 KM (2001 r.) - 2690 zł/2090 złMercedes klasy E 2.7 CDI 170 KM (1999 r.) - 3670 zł/2200 złMercedes Sprinter 2.2 CDI 109/130 KM (2000 r.) - 2420 zł/1900 złOpel Vectra 2.2 DTI 125 KM (2000 r.) - 2820 zł/1960 zł
Ceny nowych turbosprężarek wahają się od 2 do nawet 8 tys. zł! Alternatywą są turbiny po regeneracji, niestety nie zawsze jest ona profesjonalna.
Żeby naprawa turbosprężarki była skuteczna, potrzeba doświadczenia, odpowiednich maszyn i przede wszystkim dobrych części. Niestety, są warsztaty, które nie spełniają żadnego z tych warunków. Najczęściej zdradza je niezwykle atrakcyjna cena naprawy turbo.
Regeneracja turbosprężarki rozpoczyna się od jej rozbiórki i dokładnego mycia.
Czasami konieczna jest naprawa korpusów poprzez napawanie – nałożenie warstwy metalu.