Turbosprężarka - jak nie zepsuć nowej

Turbosprężarka jest tak dopracowanym i precyzyjnie wykonanym podzespołem, że poza nielicznymi wyjątkami w zasadzie nie psuje się sama z siebie i teoretycznie powinna wystarczać na całe życie samochodu. Dlaczego tak nie jest? Bo jest też bardzo wrażliwa na niewłaściwe warunki pracy. Warunkiem tego, żeby nowa turbosprężarka służyła długo i bezawaryjnie jest to, że mechanik przed jej zamontowaniem znajdzie i usunie przyczyny, które wcześniej doprowadziły do uszkodzenia tego podzespołu. Według specjalistów z firmy Melett dostarczającej części do regeneracji układów doładowania, najczęstszą przyczyną awarii turbosprężarek jest brak odpowiedniego smarowania, często też źródłem problemów jest zanieczyszczony olej.

Turbosprężarka - warto zbadać zużytą

Nawet jeżeli zużyta turbosprężarka ma być wymieniona na nową lub fabrycznie zregenerowaną, to prawdziwy fachowiec powinien rozebrać i dokładnie zweryfikować stan uszkodzonej części. Na podstawie oględzin z reguły da się w przybliżeniu określić, co było bezpośrednią przyczyną awarii.

Po śladach na poszczególnych elementach można stwierdzić, czy powodem uszkodzenia był np. niewłaściwy lub zanieczyszczony olej, zbyt słabe smarowanie spowodowane za małym ciśnieniem oleju lub niedrożnymi przewodami olejowymi albo zbyt dużą domieszką paliwa w oleju. Charakterystyczne ślady pozostają też m.in. po uderzeniach ciał obcych w koła turbiny lub sprężarki czy też na skutek zbyt wysokich obrotów lub przegrzania. Jeśli oględzin zużytej części dokonuje fachowiec regenerujący turbosprężarki, to o swoich spostrzeżeniach – we własnym interesie – powinien poinformować klienta lub mechanika, który zlecił mu wykonanie naprawy. W przeciwnym wypadku ryzyko, że po zamontowaniu nowej turbosprężarki problem się niebawem powtórzy jest naprawdę duże.

Często problemy z turbosprężarkami wynikają z niefachowo wykonanego chiptuningu lub usterek układu wtryskowego. Po awarii turbosprężarki – jeśli fachowiec stwierdzi, że powodem mogły być jej za wysokie obroty – warto pomyśleć o przywróceniu fabrycznego oprogramowania sterownika silnika.

Turbosprężarka - problemy w autach z DPF-em

W nowoczesnych dieslach usterka turbosprężarki z reguły powoduje też przyspieszone zużycie filtra cząstek stałych. W spalinach auta pojawia się znacznie więcej sadzy, która zatyka filtr, w dodatku, jeśli turbo całkiem się rozsypie, do wydechu trafia też olej, a często również resztki turbosprężarki. Często bywa tak, że mechanicy w takiej sytuacji ograniczają się do wymiany samej turbosprężarki, zapominając o DPF-ie. W takiej sytuacji często bywa tak, że tuż po naprawie nowe turbo znów się psuje. Dlaczego? Bo niedrożny filtr cząstek stałych stawia zbyt duży opór spalinom, co z kolei powoduje olbrzymie obciążenie turbosprężarki. Warto też mieć świadomość tego, że długotrwałe ignorowanie symptomów zużycia (zapchania) filtra cząstek stałych (często powtarzające się cykle dopalania sadzy, przechodzenie silnika w tryb awaryjny, zapalanie się kontrolki awarii silnika) też negatywnie odbija się na kondycji turbosprężarki.

Turbosprężarka - nie wystarczy założyć nową w miejsce starej

Jeśli mechanik twierdzi, że w pół godziny, czy nawet godzinę zamontuje nową turbosprężarkę i auto będzie znów gotowe do jazdy, to lepiej poszukajcie innego warsztatu!

Przed zamontowaniem nowej lub zregenerowanej turbosprężarki trzeba dokładnie sprawdzić całe jej otoczenie. Należy m.in.:

sprawdzić, czy przewody doprowadzające i odprowadzające olej z turbosprężarki są drożne, nie mają np. niepożądanych zagięć itp. W wielu popularnych modelach (np. w starszych silnikach 1.6 HDI w Peugeotach i Citroenach czy w bliźniaczych TDCi w Fordach w przewodach olejowych znajdują się niewielkie filtry siatkowe – jeśli olej w silniku wymieniany był zbyt rzadko lub miał niewłaściwe parametry, mogą one być zatkane smolistymi osadami;
upewnić się, że układ smarowania dostarczy do turbosprężarki olej we właściwej ilości i pod wymaganym ciśnieniem;
skontrolować, czy układ dolotowy jest drożny i czysty. Dotyczy to również intercoolera;
upewnić się, że w układzie wydechowym nie ma pozostałości poprzedniej, uszkodzonej turbosprężarki lub innych zanieczyszczeń. Jeśli auto ma DPF, to trzeba się liczyć z tym, że trzeba go będzie wymienić;
wymienić olej silnikowy wraz z filtrem, a najlepiej przepłukać układ smarowania – po awarii poprzedniej turbosprężarki może on być zanieczyszczony opiłkami metalu;

wymienić filtr powietrza;
sprawdzić drożność odpowietrzenia skrzyni korbowej (tzw. odmy).

Turbosprężarka - nie może pracować ani sekundy na sucho

Najczęstszym błędem popełnianym przez mechaników przy montażu turbosprężarki jest doprowadzenie do tego, że w pierwszych sekundach pracuje ona na sucho lub jest smarowana jedynie pianą z oleju i powietrza z zapowietrzonych przewodów olejowych. Warto pamiętać, że oś wirnika turbosprężarki przy mocniejszym dodaniu gazu może się błyskawicznie rozpędzić nawet do ponad 200 tys. obr/min – jeśli turbosprężarka pracuje na sucho, wystarczą ułamki sekund, żeby w wyniku tarcia metal o metal doszło do nieodwracalnych uszkodzeń. To dlatego przed zamontowaniem turbosprężarki należy wypełnić jej kanaliki olejowe świeżym i czystym środkiem smarnym, obracając jednocześnie powoli jej wirnik, tak, żeby łożyskowanie było smarowane od pierwszych sekund jej pracy.

Turbosprężarka - podsumowując

Diagnoza, że zepsuła się turbosprężarka, to stanowczo za mało. Przed zamontowaniem nowej mechanik musi dokładnie wiedzieć, co „zabiło” poprzednią i usunąć przyczynę awarii. Jeśli świeżo wymieniona turbosprężarka niemal natychmiast się zepsuje, to z reguły winny jest wymieniający ją mechanik. Jeśli turbosprężarka jest nowa, zregenerowana fabrycznie lub kompleksowo naprawiona przez warsztat korzystający z części oryginalnych lub wysokiej jakości zamienników (np. firmy Mellet), zgodnie z zalecaną technologią naprawy, to prawdopodobieństwo, że przyczyna tkwi w tym elemencie, jest znikome. Pamiętajcie też o dobrym smarowaniu – należy stosować wysokiej jakości oleje oraz filtry i wymieniać je co najmniej tak często, jak zaleca to producent auta, a w przypadku wielu modeli warto nawet skrócić interwały między wymianami.