- Auta elektryczne mają znacznie prostszą budowę od samochodów z silnikami spalinowymi
- Pojazdy elektryczne i hybrydowe wymagają z reguły mniej czynności obsługowych i materiałów eksploatacyjnych, ale nie są całkowicie bezobsługowe
- Komponenty i układy takie jak klimatyzacja czy układ hamulcowy są w „elektrykach” zbudowane inaczej niż w autach z silnikami spalinowymi i wymagają specyficznej obsługi
- Użytkownicy aut elektrycznych oczekują obsługi na najwyższym poziomie, a na rynku nie ma jeszcze wielu warsztatów przygotowanych do serwisowania takich pojazdów
- Mimo, że „elektryków” i hybryd „plug-in” wciąż jest niewiele, już teraz warto inwestować w specjalistyczny sprzęt i szkolenia pracowników, żeby przed konkurencją opanować rynkową niszę
Na przełomie 2019 i 2020 roku mamy w Polsce ok. 1000 punktów ładowania pojazdów elektrycznych i ok. 8 tys. zarejestrowanych aut tego typu. To w skali rynku wciąż śladowe ilości, ale rozwój tego segmentu jest niezwykle szybki. Niemal wszyscy liczący się producenci przebudowują ofertę nowych pojazdów, wprowadzając do niej coraz więcej modeli elektrycznych, hybrydowych, a także hybryd z możliwością doładowywania akumulatorów z gniazdka (hybrydy plug-in). To oczywiście nie oznacza, że w najbliższym czasie „elektryki” wyprą auta z silnikami spalinowymi – zanim do tego dojdzie, miną jeszcze dziesięciolecia. Tyle, że już teraz warto przygotować się na zmiany, bo już niedługo to najlepsi klienci mogą przesiąść się na modne modele elektryczne, do których obsługi przygotowane są tylko nieliczne serwisy niezależne.
Elektromobilność niesie ze sobą spore szanse, ale też i poważne zagrożenia dla całej branży motoryzacyjnej. Niezależni eksperci przestrzegają, że jeśli firmy nie zareagują w porę i nie dostosują się do nowych realiów, wiele z nich może nie przetrwać! Doradcy pracujący dla niemieckiego rządu szacują, że w skrajnym przypadku, jeśli przedsiębiorstwa z branży motoryzacyjnej nie przygotują się do zmian, to na tamtejszym rynku do 2030 roku pracę może stracić nawet ponad 400 tys. osób zatrudnionych dotychczas przy produkcji i obsłudze samochodów. Na temat tego, jaki wpływ będzie miała elektromobilność na polski rynek pracy nie ma jeszcze żadnych wiarygodnych szacunków.
Auta elektryczne – mniejszy zarobek dla warsztatów?
Skąd to ryzyko? Auta elektryczne mają prostszą konstrukcję od pojazdów z napędem spalinowych – typowy samochodowy silnik elektryczny ma ok. 200 części, podczas gdy silnik spalinowy ma z reguły ponad 1200 części. W autach całkowicie elektrycznych znacznie uproszczony jest też układ przeniesienia napędu (przekładnia, brak sprzęgła, koła dwumasowego). Przy obsłudze odpada regularna wymiana oleju silnikowego, świec, pasków, większości filtrów, elementów układu wydechowego i systemów oczyszczania spalin. Brakuje generujących dużo opłacalnej pracy dla serwisów podzespołów takich jak m.in. turbosprężarki czy wtryskiwacze. Przez układy rekuperacji (odzyskiwania energii) w autach hybrydowych i elektrycznych zużycie elementów układu hamulcowego następuje znacznie wolniej. To nie znaczy, że tego typu pojazdy są całkowicie bezobsługowe – na szczęście dla serwisów!
Czynności obsługowe w zależności od rodzaju napędu
| Auta z silnikami spalinowymi | Hybrydy plug-in | Auta elektryczne | |
| Diagnostyka elektroniczna | Tak | Tak | |
| Wymiana oleju silnikowego | Tak | Tak | Nie |
| Wymiana filtra powietrza | Tak | Tak | Nie |
| Wymiana świec zapłonowych | Tak | Tak | Nie |
| Wymiana filtra paliwa | Tak | Tak | Nie |
| Wymiana napędu rozrządu | Tak | Tak | Nie |
| Wymiana pasków akcesoriów | Tak | Nie | Nie |
| Wymiana chłodziwa | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana tarcz i klocków hamulcowych | Tak | Tak (rzadziej) | Tak (rzadziej) |
| Wymiana sprzęgła/dwumasowego koła zamachowego | Tak | Nie | Nie |
| Obsługa klimatyzacji | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana filtra kabinowego | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana elementów układu wydechowego | Tak | Tak (rzadziej) | |
| Wymiana amotyzatorów/elementów zawieszenia | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana opon | Tak | Tak | Tak (częściej z powodu większej masy pojazdu i wyższego momentu obrotowego) |
| Wymiana szyby czołowej | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana wycieraczek | Tak | Tak | Tak |
| Wymiana akumulatora trakcyjnego | Nie | Tak | Tak |
| Wymiana akumulatora rozruchowego | Tak | Nie | Nie |
| Wymiana akumulatora dodatkowego | (w zależności od konstrukcji) | Tak | Tak |
Najważniejsze są szkolenia
To większości warsztatów, prędzej czy później zaczną trafiać auta elektryczne, choćby z powodu drobnych napraw lub standardowych czynności obsługowych takich jak obsługa klimatyzacji, czy wymiana opon. Ważne, żeby mechanicy byli zawczasu na to przygotowani i odbyli przeszkolenia informujące ich o specyfice obsługi takich pojazdów, choćby po to, żeby w razie wykrycia usterki klienta nie trzeba było odsyłać do innego warsztatu.
Do obsługi aut elektrycznych i hybrydowych wymagane są specjalne szkolenia i certyfikaty – warto, żeby mechanicy uzyskali uprawnienia SEP do obsługi instalacji i urządzeń o napięciu do 1 kV, a także przeszli szkolenia z obsługi wysokonapięciowych instalacji samochodowych. Bez uprawnień SEP obsługiwać aut z układami wysokonapięciowymi nie wolno! Poza przeszkoleniem warsztat powinien też zapewnić pracownikom odpowiednią odzież ochronną (m.in. rękawice, kamizelki i kaski chroniące przed poparzeniem łukiem elektrycznym, izolowane narzędzia).
Klimatyzacja i chłodzenie – na tym będzie można zarobić
Bardzo obiecującą niszą w dziedzinie serwisowania aut elektrycznych i zaawansowanych hybryd jest obsługa ich układów ogrzewania i klimatyzacji wnętrza, a także zarządzania temperaturą akumulatorów i elementów układu napędowego. O ile sam napęd elektryczny ma stosunkowo prostą konstrukcję, to już osprzęt związany z ogrzewaniem i chłodzeniem jest w przypadku aut elektrycznych znacznie bardziej skomplikowany niż w autach z napędem spalinowym. W klasycznych konstrukcjach ciepło wykorzystywane do ogrzewania wnętrza auta jest produktem ubocznym działania silnika spalinowego, a w autach elektrycznych stosowane są specjalne, wysokowydajne nagrzewnice. Inną budowę mają też układy klimatyzacji. Ze względu na to, że podczas postoju silnik elektryczny nie pracuje, kompresory klimatyzacji muszą mieć własny napęd elektryczny – nie wystarczy stosowany w autach z silnikami spalinowymi napęd paskiem akcesoriów. Do obsługi klimatyzacji w hybrydach i autach elektrycznych warsztat powinien mieć osobny sprzęt, bo w układach takich aut należy stosować specjalny olej, zupełnie inny od produktów używanych w układach aut z silnikami spalinowymi.
Warto też wiedzieć, że auta elektryczne i hybrydowe mają bardzo rozbudowane układy chłodzenia (i podgrzewania) akumulatorów, regulacji temperatury podzespołów elektrycznych – te systemy mogą się w przyszłości okazać równie intratnym źródłem zarobku, jak np. obsługa układów wtryskowych w autach z silnikami diesla.
Opony – droższe i częściej potrzebne
Auta elektryczne z racji dużej masy wynikającej z ciężaru akumulatorów i potężnego momentu obrotowego generowanego przez ich silniki z reguły dużo szybciej niż samochody ze zwykłymi silnikami spalinowymi zużywają opony. W dodatku są to często opony o stosunkowo nietypowych rozmiarach, wymagające nowoczesnego sprzętu do ich montażu.
Komputery diagnostyczne z funkcją PassThru
Nowoczesne auta hybrydowe i elektryczne są naszpikowane elektroniką, stale podłączone do internetu, mają też ciągłą łączność z systemami informatycznymi producentów. W przypadku nieprawidłowej obsługi czy wręcz błędów popełnianych przez mechaników informację o takich incydentach mogą być zapisywane w pamięci układu diagnostyki pokładowej pojazdu, a także przesyłane wprost do producenta. Do kompleksowej diagnostyki i obsługi tego typu pojazdów potrzebne są urządzenia diagnostyczne z możliwie aktualnym oprogramowaniem, a najlepiej również z funkcją PassThru, pozwalającą na bezpośrednie korzystanie z zasobów producenta pojazdu – bez takiego wyposażenia niektóre procedury diagnostyczne czy serwisowe nie będą możliwe.
Eksperci ProfiAuto radzą:
Obsługa aut elektrycznych i hybrydowych nie jest zarezerwowana dla serwisów autoryzowanych! Jeszcze przez wiele lat auta z silnikami spalinowymi będą głównym źródłem przychodów dla warsztatów samochodowych. Serwis pojazdów elektrycznych może być jednak już teraz ciekawym źródłem dodatkowego zarobku, tym bardziej, że konkurencja w tej dziedzinie jest na rynku niewielka. Dla warsztatów zrzeszonych w sieciach takich jak ProfiAuto sprostanie wymogom zmieniającego się rynku jest łatwiejsze niż dla podmiotów działających bez takiego wsparcia. Warsztaty należące do sieci mają ułatwiony dostęp do szkoleń, narzędzi a także do dokumentacji serwisowej pozwalających na obsługę coraz bardziej zaawansowanych pojazdów.