• System akumulatorowy jednej marki pozwala użyć tego samego akumulatora w wielu elektronarzędziach
  • Osiągi nowoczesnych elektronarzędzi akumulatorowych są wystarczające także w zastosowaniach profesjonalnych
  • W większości wypadków systemy akumulatorowe 18V i 12V wystarczą do wszelkich prac w warsztacie samochodowym

Narzędzia akumulatorowe są wygodniejsze, często bezpieczniejsze i bardziej precyzyjne niż ich sieciowe czy pneumatyczne odpowiedniki. Nie do końca nawet zasadne jest pytanie, czy tego rodzaju narzędzia dają radę w porównaniu do alternatywnych narzędzi, które w jakiś sposób przywiązują nas do źródła, z którego czerpią energię. One w wielu wypadkach dają radę bardziej!

Najsensowniejszym wyborem do warsztatu są - w większości przypadków - akumulatorowe narzędzia systemowe. Narzędzia systemowe to takie, które tworzą jeden kompatybilny system: klucz udarowy, wiertarka, wkrętarka, szlifierką kątowa, lampa warsztatowa, kamera termowizyjna i inne elektronarzędzia warsztatowe korzystają z tych samych akumulatorów i ładowarek. W obrębie jednej marki oferowane są często narzędzia w dwóch systemach, które umownie możemy nazwać małym (zasilanie akumulatorami o napięciu 10,8/12 V) i dużym (akumulatory 18V). W przypadku gamy popularnych elektronarzędzi Bosch Professional mamy do wyboru systemy 12 V i 18 V. Oprócz tego dostępne są narzędzia akumulatorowe korzystające z wbudowanych akumulatorów – są to z reguły małe, precyzyjne narzędzia jak np. wkrętak elektryczny Bosch GO ładowany poprzez ładowarkę micro USB.

Elektronarzędzia akumulatorowe czy sieciowe - jakie wybrać do pracy w warsztacie samochodowym?

Klucz udarowy Bosch Professional GDX 18V-200 C wyposażony jest w unikatowe rozwiązanie, uchwyt 2 w 1: w trzpieniu przystosowanym do nasadek w standardzie kwadrat 1/2 cala jest otwór – typowe dla zakrętarek mocowanie nasadek, bitów czy wierteł w standardzie 1/4 hex Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
Klucz udarowy Bosch Professional GDX 18V-200 C wyposażony jest w unikatowe rozwiązanie, uchwyt 2 w 1: w trzpieniu przystosowanym do nasadek w standardzie kwadrat 1/2 cala jest otwór – typowe dla zakrętarek mocowanie nasadek, bitów czy wierteł w standardzie 1/4 hex

Idealnym przykładem warsztatowego elektronarzędzia akumulatorowego, które z powodzeniem zastępuje narzędzie pneumatyczne, a nawet ma nad „pneumatyką” istotne przewagi, jest klucz udarowy. Takie klucze występują w różnych rozmiarach i w zależności od rozmiaru oraz wersji elektronarzędzia te prezentują różne osiągi. Przykładowo mamy mały klucz udarowy Bosch Professional GDX 18V-200 C z maksymalnym momentem 200 Nm. Doświadczenie uczy, że to małe i poręczne narzędzie o masie zaledwie 1,2 kg (plus masa akumulatora) potrafi w większości przypadków odkręcać śruby kół samochodu osobowego i w każdym przypadku nadaje się do wstępnego ich dokręcenia. Czasem jednak, gdy trafimy na śrubę zapieczoną lub dokręconą zdecydowanie zbyt mocno, taki klucz może sobie nie poradzić z zadaniem. Ale jeśli weźmiemy klucz udarowy Bosch Professional GDS 18V-1050 H z maksymalnym momentem obrotowym 1050 Nm (to nowość dostępna w ofercie Bosch Professional od 2021 roku), odkręcimy nim każdą śrubę w każdym samochodzie osobowym, możemy używać go do odkręcania kół ciężarówek, maszyn rolniczych, itp. To, czy śruba jest zapieczona, skorodowana – nie ma znaczenia. Dla dużego klucza udarowego wagi ciężkiej (o czym świadczy trzpień w standardzie 3/4 cala) "nie ma mocnych".

Możliwość programowania trybu pracy klucza udarowego Bosch Professional GDX 18V-200 C za pomocą aplikacji Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
Możliwość programowania trybu pracy klucza udarowego Bosch Professional GDX 18V-200 C za pomocą aplikacji

Na marginesie warto wspomnieć, czym różni się zakrętarka udarowa od klucza udarowego. Otóż podział jest nieco umowny, przyjmuje się jednak, że zakrętarka udarowa ma mocowanie narzędzi, czyli nasadek, bitów, wierteł w standardzie hex 1/4 - czyli sześciokąt; klucz udarowy ma najczęściej mocowanie w standardzie kwadrat 1/2 cala albo - w przypadku narzędzi do zastosowań bardziej ekstremalnych - 3/4 cala. I tu uwaga, model Bosch Professional GDX 18V-200 C jest narzędziem ponadprzeciętnie uniwersalnym - jest jednocześnie i zakrętarką, i kluczem udarowym. W kwadratowym trzpieniu, na którym mocujemy nasadki do odkręcania śrub, jest otwór. To jest mocowanie bitów, trzymaków, przejściówek i wierteł w standardzie 1/4 hex. To dość unikalne rozwiązanie na rynku elektronarzędzi.

Zalety nowoczesnych akumulatorowych kluczy udarowych:

  • Nie są uwiązane do źródła zasilania – sieci elektrycznej 230 V czy sprężonego powietrza z kompresora
  • Mogą pracować "w terenie" - gdy np. auto nie mieści się do warsztatu, można obsłużyć je na zewnątrz
  • Nie ma zagrożenia porysowania lakieru auta ciężkim i twardym przewodem pneumatycznym
  • Mają precyzyjną regulację momentu odkręcania/odkręcania
  • Niektóre, jak Bosch Professional GDX 18V-200 C, mają możliwość zmiany trybu pracy zależnie od aplikacji, np. można ustawić "łagodny start"
  • Są bezobsługowe - silniki bezszczotkowe (dotyczy opisywanych kluczy Bosch Professional) nie wymagają wymiany szczotek węglowych

Jeden akumulator dla wielu prac w warsztacie samochodowym!

Malutka akumulatorowa szlifierka kątowa Bosch Professional GWS 10.8-76 V-EC należąca do systemu 10,8/12 V okazuje się niezwykle poręczna i jednocześnie skuteczna Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
Malutka akumulatorowa szlifierka kątowa Bosch Professional GWS 10.8-76 V-EC należąca do systemu 10,8/12 V okazuje się niezwykle poręczna i jednocześnie skuteczna

Do systemu - czyli grupy elektronarzędzi współpracujących z tymi samymi akumulatorami - należą nie tylko klucze udarowe czy np. wiertarko-wkrętarki. To także szlifierki kątowe, lampy oświetlające miejsce pracy, narzędzia wielofunkcyjne, odkurzacze, narzędzia budowlane (np. młotowiertarki), szlifierki proste, nożyce do blachy, rozdzieraki. Wśród mniejszych narzędzi akumulatorowych (system 12 V) mamy niemal to samo: wiertarko-wkrętarki, malutkie szlifierki kątowe (tak, to działa!) a także precyzyjne elektronarzędzia pomiarowe - kamery termowizyjne, inspekcyjne, termodetektory itp. Do czego może przydać się malutka szlifierka kątowa zasilana akumulatorem 12 V, np. Bosch Professional GWS 12V-76? Otóż takie narzędzie ma oczywiście niewielką moc, jak na swoje gabaryty ale prędkość obrotowa robi swoje - przetniemy nim śrubę, pręt, rurkę - cokolwiek, co pojawia się w warsztacie. Tam, gdzie nie mieści się duża szlifierka albo potrzebna jest nieco większa precyzja, małe elektronarzędzie okazuje się niezastąpione. Wytniemy i przetniemy nim wszystko, co chcemy - tylko trochę wolniej. Przy wszystkich zastosowaniach zaletą mniejszych jak i większych szlifierek kątowych będzie brak odrzutu i ochrona przed zakleszczeniem się tarczy (silnik w takim wypadku się zatrzymuje) oraz niemal natychmiastowe zatrzymywanie się tarczy po wyłączeniu urządzenia.

Systemowe elektronarzędzia akumulatorowe - jakie dobrać do pracy w warsztacie samochodowym?

„Małe” narzędzia akumulatorowe Bosch Professional należące do systemu 12 V – to m.in. elektronarzędzia pomiarowe Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
„Małe” narzędzia akumulatorowe Bosch Professional należące do systemu 12 V – to m.in. elektronarzędzia pomiarowe

To zależy - nie ma reguły! Po pierwsze, nie każde elektronarzędzie występuje w opcji "małej" i "dużej" - nie ma np. powodu, aby kupować dużą i ciężką kamerę inspekcyjną! Po drugie, co do zasady najwygodniej używa się elektronarzędzi najmniejszych, jakie w danej sytuacji są w stanie wykonać zadanie! Jeśli mała wiertarka/wkrętarka/zakrętarka ma wystarczające osiągi, to warto oszczędzać rękę. Dlatego w profesjonalnym warsztacie warto posiadać w warsztacie oba systemy akumulatorowe. Wśród elektronarzędzi akumulatorowych 18 V też występują modele o różnej mocy - i obowiązuje ta sama zasada: nie ma sensu kupować większych, cięższych i mocniejszych elektronarzędzi niż te, które są nam potrzebne do wykonania danej pracy! Warto w tym kontekście zaufać renomowanym producentom - szczególnie, gdy wspomnianych elektronarzędzi używa się w codziennej pracy - na przykład właśnie w warsztacie samochodowym.

Systemowe elektronarzędzia akumulatorowe - czym się różnią akumulatory?

Na marginesie: warto wiedzieć, jaka jest różnica pomiędzy akumulatorami 10,8 V i 12 V, a także 18 V. Otóż... żadna. I w akumulatorach 10,8 V i 12 V zamontowane są trzy ogniwa Li-ion połączone szeregowo. Jedno ogniwo ma napięcie robocze 3,6 V, ale jego napięcie maksymalne (czy też napięcie ładowania) to 4 V. I w zależności od tego, który parametr ogniwa producent bierze pod uwagę (a czasem na różnych rynkach te same elektronarzędzia mają różne oznaczenia) otrzymujemy akumulator (albo elektronarzędzie) 10,8 V albo 12 V. Mało tego: jeśli mamy akumulatory systemowe tej samej marki i należące do tego samego systemu o napięciu 10,8 V i 12 V, to nierzadko te akumulatory są kompatybilne, korzystają z tych samych ładowarek i obsługują te same elektronarzędzia. Tak jest w przypadku serii Bosch Professional, ale nie tylko. W przypadku elektronarzędzi 18 V mamy do czynienia z tym samym zjawiskiem, tylko w tym przypadku w akumulatorze jest co najmniej 5 ogniw połączonych szeregowo.

Różnie oznaczone akumulatory należące do tego samego systemu Bosch Professional Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
Różnie oznaczone akumulatory należące do tego samego systemu Bosch Professional

Systemowe elektronarzędzia akumulatorowe - które wybrać?

Jest zjawiskiem dość powszechnym, że jeśli ktoś kupuje jedno systemowe elektronarzędzie akumulatorowe, prędzej czy później dokupuje kolejne, stopniowo rezygnując przynajmniej z niektórych elektronarzędzi sieciowych - bo te akumulatorowe są po prostu wygodniejsze. Dodatkowo zakup elektronarzędzia w wersji "solo", kompatybilnego z posiadanym system akumulatorowym i bez akumulatorów i ładowarki w zestawie jest znacznie tańsze. A nie ma potrzeby za każdym razem dokupować "pełną" wersję, gdy w warsztacie mamy już przynajmniej kilka akumulatorów w ramach systemu danego producenta. Kolejny argument to oczywiście brak przewodu plączącego się pod nogami podczas korzystania np. ze szlifierki kątowej, co jest bezcenne w pracy na przykład mechanika czy blacharza samochodowego. Początkowo jednak trzeba wybierać: kupować największe i najbardziej pojemne akumulatory, czy raczej mniejsze? Rada: najlepiej brać najmniejsze, jakie w naszym przypadku pozwolą na ciągłą gotowość elektronarzędzia do pracy na zasadzie: jednej akumulator się ładuje, drugi jest w użyciu. W przypadku wiertarko-wkrętarek i kluczy udarowych - zazwyczaj - wystarczą małe akumulatory o pojemności 2-4 Ah. W przypadku szlifierek kątowych - przy niektórych aplikacjach, na przykład szlifowaniu pomocne będą większe, np. 5 Ah. Z czasem będziemy mieć i takie akumulatory, i takie - i będziemy mogli wymieniać je pomiędzy urządzeniami.

Ładowarka Bosch Professional na 6 baterii – nowość dostępna na rynku od 2021 roku Foto: Maciej Brzeziński / Auto Świat
Ładowarka Bosch Professional na 6 baterii – nowość dostępna na rynku od 2021 roku

A na końcu w warsztacie, zwłaszcza jeśli elektronarzędziami akumulatorowymi pracuje więcej osób, powinna pojawić się przynajmniej jedna, ładowarka mogąca ładować kilka akumulatorów naraz: najlepiej po kolei, ale za to szybko; jeden akumulator odkładamy do ładowania, drugi zabieramy; kolejna osoba podchodzi, bierze naładowany akumulator, odkłada do ładowania pusty. A kable nie plączą się pod nogami...

Systemowe elektronarzędzia akumulatorowe - kiedy jednak lepsze są sieciowe?

Niewiele jest sytuacji, gdy elektronarzędzia sieciowe są lepszym rozwiązaniem - poza tym, że są obecnie znacznie tańsze. Dzieje się tak również wtedy, gdy jakimś elektronarzędziem co do zasady pracujemy stacjonarnie, na jednym stanowisku pracy. Skoro nie oddalamy się od stołu, to i przewód nam aż tak nie przeszkadza. Jednak w większości przypadków nie pracujemy wyłącznie stacjonarnie. Warto w tym kontekście wspomnieć, iż dzisiejsze elektronarzędzia akumulatorowe niejednokrotnie osiągają moc modeli sieciowych lub pneumatycznych. Dobry przykładem są tutaj elektronarzędzia Bosch Professional linii BiTurbo - jeden z modeli z tej serii - klucz udarowy GDS 18V-1050 H opisaliśmy w powyższym artykule. Generalnie należy jednak podkreślić, iż rynek elektronarzędzi akumulatorowych z roku na rok się powiększa i bezprzewodowe, wygodne modele elektronarzędzi skutecznie wypierają swoich sieciowych odpowiedników w przypadku wielu aplikacji.