Prawie wszystkie znaki zakazu wyglądają podobnie. Są okrągłe, mają czerwoną obwódkę i białe tło. Wyjątek stanowią znak „stop”, który ma kształt ośmiokąta, a także prostokątne symbole dotyczące strefy ograniczonej prędkości lub ograniczonego postoju. W całej Europie stosuje się jednolity system znaków drogowych ustanowiony przez Konwencję o znakach i sygnałach drogowych sporządzoną w Wiedniu 8 listopada 1968 roku. Dokument ten pozwala na stosowanie koloru żółtego zamiast białego, jednak jest to rzadko spotykana praktyka. Znak zakazu w Polsce jest uregulowany przez Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych z 2019 roku. Zakres stosowania tych symboli określają odpowiednie ustawy.
Znak zakazu – rodzaje
Znaki zakazu można podzielić na różne grupy. Niektóre zabraniają wykonywania określonych manewrów. Można do nich zaliczyć zakazy:
- wjazdu;
- skręcania w prawo lub w lewo;
- zawracania;
- wyprzedzania;
- używania sygnałów dźwiękowych;
- postoju;
- zatrzymywania.
Jakie inne znaki znajdują się w tej grupie? Sporo zakazów dotyczy wjazdu określonych pojazdów w jakieś miejsce. Osobne znaki mogą dotyczyć zarówno wszystkich pojazdów, jak i pojazdów silnikowych, autobusów, samochodów ciężarowych, ciągników rolniczych, pojazdów z przyczepą, pojazdów zaprzęgowych, rowerów, motorowerów, wózków rowerowych, wózków ręcznych, pojazdów z materiałami niebezpiecznymi, wybuchowymi itp., pojazdów o zbyt dużej szerokości, wysokości, długości, nacisku osi lub wadze oraz pieszych.
Ważnymi znakami zakazu są również ograniczenia prędkości, które wskazują na to, z jaką maksymalną szybkością możemy poruszać się po danej drodze.
Znak zakazu: gdzie obowiązuje i co może go odwołać?
Znak zakazu jest ważny na drodze, na której jest umieszczony i od miejsca, w którym go postawiono. Zdarzają się jednak uregulowane przepisami wyjątki od tej zasady. Do jakiego miejsca obowiązują symbole z czerwoną obwódką? Czy skrzyżowanie odwołuje znaki zakazu? Symbole z grupy B mogą zostać unieważnione innymi symbolami z tej samej grupy. Koniec zakazu to okrągły, biały znak z przekreślonym czarną linią piktogramem. Skrzyżowanie odwołuje wszystkie zakazy i ograniczenia.
Jeśli znak jest umieszczony pod nazwą miejscowości lub symbolem strefy ruchu albo obszaru zabudowanego, to znaczy, że obowiązuje na całym obszarze objętym ich działaniem, chyba że zostanie zmieniony. Czasem pod spodem umieszczona jest tabliczka, która może oznaczać albo długość odcinka, na którym zakazu należy przestrzegać, albo jego odległość od miejsca, gdzie staje się ważny.
Kogo nie obowiązuje znak zakazu?
W określonych warunkach znak zakazu nie obowiązuje uczestnika ruchu. Sytuacja ta nie dotyczy jednak wszystkich kierowców ani wszystkich symboli. Tylko osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności, posiadająca odpowiednie uprawnienia, prowadząca samochód może nie stosować się do kilku zakazów. To samo dotyczy kierowcy przewożącego taką osobę. Przy zachowaniu wzmożonej ostrożności wymienieni uczestnicy ruchu nie muszą przestrzegać:
- zakazu ruchu w obu kierunkach;
- zakazu wjazdu pojazdów silnikowych, autobusów, motocykli, motorowerów;
- zakazów postoju;
- strefy ograniczonego postoju.
Znaki zakazu mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Każdy kierowca musi je znać. Warto odświeżać sobie tę wiedzę, by nie zastanawiać się podczas jazdy, czy zakaz zatrzymywania dotyczy chodnika. Musimy pamiętać, że niestosowanie się do znaków może skutkować nie tylko mandatem, ale też stworzeniem zagrożenia na drodze.