Podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) jest obciążony zakup samochodu (lub innego pojazdu) od osoby fizycznej, niebędącej płatnikiem VAT-u – jeśli więc podczas zakupu nie dostaniecie faktury, musicie się zgłosić do urzędu skarbowego. Wyjątek stanowi nabycie pojazdu o wartości mniejszej niż 1000 zł.

To nie znaczy, że jeśli w umowie kupna-sprzedaży dowolnego samochodu wpiszecie niższą kwotę, unikniecie podatku! Urząd bierze pod uwagę wartość pojazdu, a nie zapłaconą za niego kwotę. Jeśli wartość na umowie jest znacznie poniżej ceny rynkowej, warto mieć dobre argumenty do dyskusji z przedstawicielami fiskusa, np. wiarygodną dokumentację wskazującą na to, że auto było uszkodzone.

Fiskus może się o to upomnieć nawet po 5 latach od chwili transakcji! Kupując auto w komisie lub od dilera, zwykle nie trzeba odprowadzać podatku PCC. Od tej reguły są jednak wyjątki. Do urzędu skarbowego musicie się zgłosić, jeśli komis występuje w roli pośrednika i np. pobiera jedynie prowizję od transakcji, a sprzedawcą jest osoba fizyczna.

Deklaracja w urzędzie skarbowym

Po zakupie samochodu macie 14 dni (od daty podpisania umowy) na złożenie deklaracji PCC-3 i opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych. Wysokość podatku to 2 proc. wartości samochodu. Deklarację PCC-3 (lub PCC-3/A, jeśli nabywców jest kilku) można złożyć w urzędzie skarbowym osobiście, wysłać pocztą lub przesłać drogą internetową (nie jest wymagany podpis elektroniczny).

Deklarację należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania nabywcy, a należność – wpłacić na wskazane przez urząd konto. Kiedyś ostemplowana przez urząd skarbowy deklaracja była wymagana przez wydział komunikacji podczas rejestracji samochodu, teraz już tak nie jest, ale to nie znaczy, że można pominąć rozliczenie z fiskusem. Skarbówka ma 5 lat na upomnienie się o zaległy podatek i zwykle robi to tuż przed przedawnieniem roszczenia.

Cena czy wartość

Podstawą do wyliczenia podatku nie jest cena na umowie, lecz wartość rynkowa pojazdu! Przy składaniu deklaracji PCC w urzędzie może się zdarzyć, że urzędnik zakwestionuje kwotę wpisaną przez nabywcę samochodu. Niestety, ma do tego prawo. Jak urzędnicy określają wartość pojazdu?

Ponieważ nie ma żadnego urzędowego cennika aut używanych, wycena jest wykonywana na podstawie katalogów, np. Info-Ekspert, lub po prostu w oparciu o oferty sprzedaży podobnych aut w portalach aukcyjnych i ogłoszeniowych. Jeśli deklaracja PCC została złożona przez internet lub listownie, urząd może wezwać podatnika do skorygowania wyceny auta i dopłacenia podatku, poda też własną wycenę przedmiotu opodatkowania. Podatnik może się od tej decyzji odwołać, ale zwykle się to nie opłaca.

Jeśli nie zgadzasz się z wyceną urzędu

Urząd skarbowy, jeśli zakwestionuje deklarowaną przez nabywcę wartość pojazdu, wezwie do skorygowania deklaracji, sugerując jednocześnie „właściwą” kwotę. Jeśli podatnik uzna, że urząd się myli i wskazana na wezwaniu wartość jest zbyt wysoka, może się od takiej oceny odwołać. W tej sytuacji urząd zleci biegłemu rzeczoznawcy wykonanie wyceny pojazdu, uwzględniającej stan konkretnego egzemplarza.

Jeżeli wartość określona przez powołanego przez urząd eksperta będzie się różniła o więcej niż 33 proc. od tej, którą wpisano w deklaracji PCC, to podatnik będzie musiał ponieść koszt sporządzenia opinii (400-600 zł). Od niekorzystnej decyzji urzędu, podjętej na podstawie takiej opinii, też można się odwołać – najpierw do właściwej izby skarbowej, a w dalszej kolejności do sądu administracyjnego.

Co oznacza czynny żal?

Jeśli nie złożycie w terminie deklaracji PCC-3, to będzie to wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, za które grożą wysokie kary. Można ich uniknąć przez złożenie tzw. czynnego żalu, czyli oświadczenia, w którym przyznacie się do popełnionego czynu, oraz uiszczenie zaległego podatku. To nie zadziała, jeśli urząd wcześniej przyłapie was na zaległości.

Naszym zdaniem

Urzędy skarbowe bardzo często zwlekają ze ściganiem dłużników do ostatniej chwili przed przedawnieniem należności. Trzeba wtedy zapłacić zarówno grzywnę, jak i podatek z odsetkami za zwłokę.