Do czego naprawdę służą słupki przy drogach?

Przyjęło się słupki przydrożne nazywać "słupkami hektometrycznymi" czy też "hektometrowymi" z racji tego, że najczęściej rozmieszczone są co 100 metrów, albo "kilometrowymi" lub "pikietażowymi", bo informują o kilometrze drogi, na którym się znajdują. Tyle że słupki prowadzące najczęściej, ale jednak nie zawsze są rozmieszczone co 100 metrów, a co do informacji lokalizacyjnych umieszczonych na poszczególnych słupkach, to są one opcjonalne.

Słupki przy drogach — co słupek mieć musi

Jako że podstawową rolą słupków przydrożnych jest wskazywanie przebiegu drogi, każdy biały słupek wyposażony jest w element odblaskowy w przedniej i tylnej części. Element odblaskowy umieszczony jest na "pasku" czerwonego pola i ma czerwony kolor po prawej stronie jezdni, a biały – po lewej. Elementy te wydają się małe, ale – wbrew pozorom – są dość duże: są to prostokąty o szerokości 4 cm i wysokości 20 cm.

Słupki umieszczone są w odległości 1 metra od krawędzi jezdni, ale dopuszczalny jest montaż ich w odległości nie mniejszej niż 0,5 m od krawędzi jezdni – pod warunkiem jednak, że ich ustawienie jest powtarzalne i nie powoduje dezorientacji kierujących.

Zasadniczo są dwa modele słupków prowadzących – U1-a umieszczane samodzielnie na poboczu drogi i krótsze U-1b umieszczane nad barierkami ochronnymi – jeśli na drodze takie barierki występują, przy czym obecność barier nie wyklucza montażu słupków U1-a bezpośrednio w gruncie.

Co do odległości pomiędzy słupkami, to na prostych odcinkach dróg i na łagodnych zakrętach maksymalna odległość pomiędzy słupkami to 100 m i najczęściej właśnie tak je się ustawia – co 100 m. Im ciaśniejszy zakręt, tym gęściej muszą być rozmieszczone słupki prowadzące.

Słupki przy drogach — gdzie muszą być, a gdzie mogą?

Słupki prowadzące obowiązkowo rozmieszczane są na drogach wojewódzkich i krajowych, a opcjonalnie – na drogach powiatowych i gminnych. Na drogach powiatowych i gminnych słupki prowadzące muszą być rozmieszczane jedynie na ostrych łukach (przepisy określają promień zakrętów, który wymusza montaż słupków). Niezależnie od rodzaju drogi, słupki nie muszą być montowane, gdy wzdłuż drogi prowadzi chodnik albo droga prowadzi przez miasto.

Słupki przy drogach — co słupek mieć może?

Słupek może być nośnikiem informacji o numerze drogi i kilometrze, a nawet o 1/10 kilometra drogi, przy której jest ustawiony. Co do numeru drogi, to w górnej części słupka nad czerwonym polem może być umieszczony graficzny znak i numer drogi (np. żółte pole z trzycyfrowym numerem), zaś poniżej czerwonego pola kilometr drogi – np. 189. Jeszcze niżej cyfrą podana może być kolejna "setka" metrów – np. 9. Stojąc przed tak starannie opisanym słupkiem, nie musimy patrzeć na mapę, by podać służbom ratowniczym miejsce zdarzenia. Jeśli w górnej części słupka nie jest podany numer drogi, trzeba też wiedzieć, skąd-dokąd dana droga prowadzi. Jeśli słupek nie ma na sobie żadnych cyferek, dla określenia pozycji jest bezużyteczny i pełni jedynie podstawową funkcję – z daleka wskazuje kierowcom przebieg drogi.

Słupki pikietażowe wykorzystywane są najczęściej przez... użytkowników CB-radia w celu ostrzegania innych kierowców o "miśkach" i "krokodylach": "Miśki suszą na 49. kilometrze" – i wszyscy wiedzą, o co chodzi.

Co do numerów kilometrów na słupkach, to warto wiedzieć, że kilometry liczy się od początku drogi i... nie zawsze od zera. Bywa tak, że początek drogi jest dopiero w planach i wtedy, jeśli droga zaczyna się w polu, pierwszy słupek może mieć oznaczenie np. "89". Przy określaniu pozycji jest to jednak zazwyczaj bez znaczenia.

Przy drogach wyposażonych w system alarmowy (telefony pozwalające zgłosić zdarzenie) na słupkach mogą być umieszczone symbole słuchawki wraz ze strzałką – strzałka wskazuje kierunek położenia najbliższego telefonu. Przydatne, prawda?