Patrząc na niektóre auta jeżdżące po polskich drogach, można odnieść wrażenie, że sposób oświetlenia aut jest kwestią dość dowolną. Nietrudno spotkać auta ze świecącymi wentylkami, podświetlonymi dyszami wycieraczek lub rzędami pasków diodowych.
Jeszcze częściej widać auta z „pseudoksenonami” świecącymi – a raczej oślepiającymi – niebieskim światłem innych użytowników drogi.
Te wszystkie fantazyjne ozdoby i chałupnicze przeróbki reflektorów z punktu widzenia prawa są nielegalne. Warunki dotyczące świateł zewnętrznych pojazdów samochodowych i przyczep określa kodeks drogowy i rozporządzenie ministra infrastruktury.
Tak wygląda teoria, rzeczywistość jest zgoła inna. Choć kolorowe oświetlenie ozdobne zazwyczaj przyciąga uwagę patroli policyjnych, to już samoróbki imitujące światła ksenonowe często umykają ich uwadze. Pamiętajmy jednak, że łatwo w ten sposób stracić dowód rejestracyjny.
Światła do jazdy dziennej
FABRYCZNE - Od lutego 2011 roku wszystkie nowe auta do 3,5 t sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą być wyposażone w światła dzienne. Praktyka jednak pokazuje, że już od kilku lat wyposażenie takie pojawia się jako standard lub dodatkowo płatna opcja w większości nowych modeli aut osobowych. Od sierpnia 2012 roku w tego typu oświetlenie seryjnie będą wyposażone również samochody ciężarowe.
Światła powinny się automatycznie włączać po uruchomieniu auta.
Powinny też automatycznie gasnąć po zapaleniu przednich świateł mijania, przeciwmgłowych lub drogowych z wyjątkiem sytuacji, gdy te służą jedynie do wysyłania sygnałów świetlnych.
Wraz ze światłami do jazdy dziennej nie włączają się przednie i tylne światła pozycyjne ani oświetlenie tylnej tablicy.
Akcesoryjne - Montaż świateł do jazdy dziennej jest dozwolony, ale pod kilkoma warunkami. Auta starsze, które nie mają zamontowanych fabrycznie świateł do jazdy dziennej, można w nie doposażyć. Rodzaj lamp, miejsce montażu oraz sposób działania określają przepisy. Nie mówią one natomiast nic o ich kształcie.
Przede wszystkim auto można doposażyć jedynie w homologowany zestaw. Na zestawie musi być wytłoczony symbol E wraz z cyfrą określającą kraj oraz litery RL.
Odległość między światłami nie może być mniejsza niż 60 cm, ich odległość nad podłożem powinna wynosić od 25 do 150 cm oraz maksymalnie 40 cm od boku pojazdu. Lampy nie muszą być jednolite, mogą składać się z kilku diod LED.
Dopuszczalne jest podłączenie świateł do jazdy dziennej w ten sposób, aby zapalały się razem z tylnymi pozycjami.
Światła przeciwmgłowe - Nadużywanie świateł przeciwmgłowych to powszechna praktyka na polskich drogach.Przepisy jasno określają, kiedy można ich używać.
Tylne światła przeciwmgłowe można włączyć w sytuacji, kiedy widoczność spada poniżej 50 m. Za ich nadużywanie grozi mandat w wysokości 100 zł. Tak samo powinno używać się przednich odpowiedników.
Jest jeden wyjątek, kiedy przednich świateł przeciwmgłowych można użyć w warunkach dobrej widoczności. Z ich pomocy można skorzystać na krętej drodze oznaczonej znakami drogowymi A-3 i A-4.
Homologacja lamp - Na obudowie homologowanych w Europie lamp znajduje się m.in. duża litera E oraz cyfra określająca kraj, gdzie jej dokonano. Trzeba też zwrócić uwagę, czy reflektory przeznaczone są do ruchu lewostronnego. Poznaje się to po strzałce na kloszu z grotem skierowanym w lewo lub w obie strony.
Oświetlenie nielegalne na drogach publicznych
Światła ozdobne - Kodeks drogowy oraz rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia określa precyzyjnie, jaki rodzaj świateł może być zamontowany w pojazdach. Zaznaczono tam również, jaką barwę mogą mieć poszczególne światła. Auto z dodatkowym oświetleniem niewymienionym w powyższym rozporządzeniu może być potraktowane przez policjanta jako niesprawne. Grozi za to mandat od 20 do 500 zł oraz utrata dowodu rejestracyjnego. Za nielegalne uznaje się m.in.:
podświetlenie neonowe auta,
świecące wentylki i dysze spryskiwaczy samochodowych,
kolorowe podświetlenie tablic,
kolorowe żarówki pozycyjne.
„PseudoKsenony” - Modne przeróbki oświetlenia halogenowego na ksenonowe są w większości przypadków nielegalne! Dotyczy to wszystkich chałupniczych rozwiązań, gdzie reflektor halogenowy (z oznaczeniami na kloszu HC, HR, HCR lub HC/R) przerabiany jest na ksenonowy.
Aby operacja była wykonana zgodnie z przyjętymi normami, należy zmienić cały reflektor na przystosowany do montażu lampy wyładowczej (oznaczenie DC lub DCR), zamontować system oczyszczania i przede wszystkim automatyczne poziomowanie świateł. Niestety, nie jest to tanie. W innym przypadku policjanci mogą uznać auto za niezgodne z warunkami technicznymi, odebrać dowód rejestracyjny i ukarać kierowcę mandatem w wysokości od 20 do 500 zł.
Dalekosiężne - Zapisy w warunkach technicznych pojazdów dopuszczają w aucie 2 lub 4 światła drogowe. Zatem w samochodach wyposażonych w 2 tego typu lampy możliwe jest podłączenie 2 dodatkowych tzw. świateł dalekosiężnych. Musi być spełniony jeden warunek – po ich włączeniu strumień świetlny nie może oślepiać kierującego bezpośrednio lub przez odbicie od elementów pojazdu. Auta z Ameryki - W przypadku samochodów sprowadzonych z USA nowych właścicieli czeka przymusowa przeróbka przednich i tylnych reflektorów. Według standardów amerykańskich kierunkowskazy świecą na czerwono, a w Polsce ich barwa musi być żółta.
Masz prawo do...
Używania tylnych świateł przeciwmgłowych, jeżeli widoczność jest ograniczona do mniej niż 50 m. Jednak w razie poprawy warunków natychmiast trzeba je wyłączyć.
Za używanie tylnych świateł przeciwmgłowych przy normalnejwidocznosci bez potrzebygrozi mandat w wysokości 100 zł. Z kolei za niewłączenie ich przy mgle ograniczającej widoczność do 50 m grozi mandat 200 zł.
Wyjątkiem, kiedy można używać oświetlenia przeciwmgłowego przy normalnej przejrzystości powietrza, jest jazda po krętych drogach, tj. oznaczonych znakami ostrzegającymi o niebezpiecznych zakrętach A-3 i A-4 z umieszczoną tabliczką T-5 na początku odcinka.
W Polsce jest obowiązek używania świateł mijania przez cały rok bez względu na porę dnia. Przy dobrej przejrzystości powietrza mogą być zastąpione przez światła do jazdy dziennej.
W nocy, na nieoświetlonych drogach, łącznie ze światłami mijania lub zamiast nich można używać świateł drogowych (tzw. długich), o ile nie oślepia się w ten sposób innych kierowców albo pieszych poruszających się w kolumnie.