• W większości krajów Europy obowiązuje limit 0,5 promila alkoholu we krwi kierowcy samochodu osobowego
  • Polska jest jednym z 7 krajów należących do UE, w których dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy jest niższa od przeciętnej
  • W Czechach i na Węgrzech, a także na Słowacji i w Rumunii niedopuszczalna jest jakakolwiek mierzalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy

Jakkolwiek pojawiają się opinie o konieczności całkowitego zakazu kierowania pojazdami pod wpływem alkoholu w państwach należących do UE, obecnie standardem w większości krajów UE jest limit 0,5 promila. Jak to się przekłada na ilość alkoholu, którą można wypić przed rozpoczęciem jazdy? Nie ma na to dobrej odpowiedzi, gdyż wpływa na to bardzo wiele zmiennych, w tym rozciągnięcie picia alkoholu w czasie, masa ciała kierowcy, jego płeć, indywidualne predyspozycje.

Dla wielu kierowców limit 0,2 promila oznacza możliwość wypicia piwa i – po odczekaniu kwadransa – legalnego kierowania autem. Nie jest to jednak reguła dotycząca każdego! W przypadku limitu na poziomie 0,5 promila przysłowiowe jedno piwo (dla niektórych dwa!) jest dla zdecydowanej większości kierowców w zasięgu możliwości. I znowu: wiele zależy od okoliczności.

Wyjątki na tle Europy

Jazda po jednym piwie: w Polsce jest to ryzykowne Foto: 123RF
Jazda po jednym piwie: w Polsce jest to ryzykowne

Są w Europie cztery kraje, w których obowiązuje bezwzględny zakaz kierowania po spożyciu alkoholu – to Czechy, Węgry, Rumunia i Słowacja. Na drugim biegunie jest Wielka Brytania z limitem na poziomie 0,8 promila (z wyjątkiem Szkocji – 0,5 prom.), która jednocześnie należy do krajów o najwyższym poziomie bezpieczeństwa na drogach. 0,4 promila obowiązuje na Litwie, a 0,2 promila w Polsce, w Estonii i w Szwecji. W pozostałych krajach Europy limit wynosi 0,5 promila. Co ciekawe, gdy spojrzymy na mapę Europy z liczbą ofiar śmiertelnych na drogach przypadających na milion mieszkańców, okaże się, że tam, gdzie można wypić stosunkowo dużo, na drogach jest dość bezpiecznie – przykładowo jednym z bezpieczniejszych krajów jest "pijana" Wielka Brytania, gdzie powrót samochodem z baru jest standardem. I odwrotnie – w "trzeźwej" Polsce, na Węgrzech czy w Rumunii, a nawet na Słowacji ofiar na drogach jest stosunkowo dużo.

Zawodowcy i nowicjusze – tylko na trzeźwo

Całkiem inne limity dotyczą kierowców zawodowych (kierowcy aut ciężarowych, taksówek, autobusów) – dla nich w wielu krajach przewidziano inne, ostrzejsze limity. Przykładowo w Niemczech "normalny" kierowca może mieć we krwi 0,5 promila alkoholu, a kierowców początkujących (prawo jazdy do dwóch lat albo wiek poniżej 21 lat) albo kierowców ciężarówek czy taksówek obowiązuje zakaz picia i kierowania – limit 0,0 prom. We Francji zwykły limit to 0,5 promila, taki sam dotyczy kierowców ciężarówek, ale już kierowcy autobusów oraz początkujący kierowcy mają limit 0,2 promila.

Po pijaku za kółkiem: co ci grozi?

Co kraj, to obyczaj, jakkolwiek akcje przesiewowego wyłapywania nietrzeźwych kierowców to raczej typowo polska specyfika. W większości krajów zwłaszcza Europy Zachodniej kierowcy są kontrolowani na obecność we krwi alkoholu lub podobnie działających substancji wtedy, gdy swoim zachowaniem wzbudzają uzasadnione podejrzenia, iż coś z nimi nie tak. Bardzo wolno i poprawnie jadący kierowcy wracający wieczorem z popitej winem kolacji to częsty obrazek na zachodzie Europy – dopóki nie dopuszczają się wykroczenia, najczęściej nie są kontrolowani.

Jazda po alkoholu, jeśli wpływa na nasze zdolności psychomotoryczne, zawsze jest przestępstwem Foto: Istockphoto
Jazda po alkoholu, jeśli wpływa na nasze zdolności psychomotoryczne, zawsze jest przestępstwem

Normą jest traktowanie zawartości alkoholu we krwi – nawet niewielkiej – jako okoliczności obciążającej w przypadku popełnienia wykroczenia drogowego lub udziału w wypadku, lub kolizji. Przykładowo w Niemczech standardowy limit zawartości alkoholu we krwi wynosi 0,5 promila, ale już w powiązaniu z wykroczeniem drogowym albo wypadkiem – tylko 0,3 promila.

Wysokość kar w większości krajów uzależniona jest od zawartości alkoholu we krwi i powiązana jest ze spowodowaniem zagrożenia – przykładowo w Polsce spowodowanie wypadku po pijanemu niemal automatycznie wiąże się z karą bezwzględnego więzienia. W niektórych krajach (np. Dania) wysokość kary jest obliczana automatycznie na zasadzie: miesięczną stawkę wynagrodzenia mnoży się z ilością alkoholu we krwi; podobnie jak w Niemczech, w Danii limit zawartości alkoholu wynosi 0,5 promila, ale jeśli zawartości alkoholu we krwi towarzyszy niebezpieczne zachowanie – jazda "pod wpływem" staje się przestępstwem.

Limity alkoholu dla kierowców w Europie

Kraj Zwykły limit Limit dla kierowców ciężarówek Limit dla początkujących kierowców Kary za przekroczenie limitu*
Austria 0,5 prom. 0,1 prom. 0,1 prom. od 300 euro
Belgia 0,5 prom. 0,2 prom. 0,5 prom. od 180 euro
Bułgaria 0,5 prom. 0,5 prom. 0,5 prom. od 255 euro
Chorwacja 0,5 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 95 euro
Cypr 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 100 euro
Czechy 0,0 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 100 euro
Dania 0,5 prom. 0,5 prom. 0,5 prom. min. miesięczne zarobki
Estonia 0,2 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 400 euro
Finlandia 0,5 prom. 0,5 prom. 0,5 prom. od 15 stawek dziennych
Francja 0,5 prom. 0,5 prom. (0,2 autobusy) 0,2 prom. od 135 euro
Niemcy 0,5 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 500 euro
Grecja 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 80 euro
Węgry 0,0 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. W zal. od stężenia, od 0,5 prom. przestępstwo (min. 1000 euro)
Irlandia 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 200 euro
Włochy 0,5 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 530 euro
Łotwa 0,5 prom. 0,5 prom. 0,2 prom. od 210 euro
Litwa 0,4 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 290 euro
Luksemburg 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 145 euro
Malta 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 1200 euro
Holandia 0,5 prom. 0,5 prom. 0,2 prom. od 325 euro
Polska 0,2 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 12 euro (50 zł), w praktyce więcej, z karą więzienia włącznie; od 0,5 prom. traktowane jako przestępstwo
Portugalia 0,5 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 250 euro
Rumunia 0,0 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 270 euro
Słowacja 0,0 prom 0,0 prom. 0,0 prom. od 200 euro
Słowenia 0,5 prom. 0,0 prom. 0,0 prom. od 300 euro
Hiszpania 0,5 prom. 0,3 prom. 0,3 prom. od 500 euro
Szwecja 0,2 prom. 0,2 prom. 0,2 prom. od 40 stawek dziennych
Wielka Brytania* 0,8 prom. 0,8 prom. 0,8 prom. bez ograniczeń
Szwajcaria 0,5 prom. 0,1 prom. 0,1 prom. od 525 euro
* Szkocja 0,5 prom. 0,5 prom. 0,5 prom. bez ograniczeń
Źródło: ADAC