Chyba nie ma osoby, która by się nie ucieszyła z takiego podarunku. Jednak oprócz radości obdarowanego czeka lawina formalności – zarówno w wydziale komunikacji, jak i w urzędzie skarbowym. Niestety, w większości przypadków (z wyjątkiem, kiedy darczyńcą jest członek najbliższej rodziny), nie obejdzie się bez opłacenia podatku, a im dalszy krewnyda nam auto tym więcej zażąda fiskus.Notariusz jest zbędny - Darowizna, podobnie jak umowa kupna-sprzedaży zobowiązuje nas do przerejestrowania samochodu. Żeby to uczynić, trzeba wcześniej udać się z umową darowizny (jej formę podajemy w ramce poniżej) do urzędu skarbowego. Na szczęście w tym przypadku nie jest konieczne korzystanie z drogich usług notariusza. Umowa spisana między stronami zgodnie z prawem nabiera ważności w momencie, kiedy przyrzeczenie w niej zawarte zostaje spełnione, tzn. auto przekazano obdarowanemu. Według przepisów uregulowanie zobowiązań podatkowych powstałych z tytułu przyjęcia korzyści majątkowych spoczywa na obdarowanym. Oznacza to zatem, że nie ma znaczenia, czy darczyńca mieszka na stałe w Polsce, czy poza granicami kraju. W drugim przypadku różnić się będzie jedynie procedura rejestracji samochodu w wydziale komunikacji.
Stopień pokrewieństwa - Kwota zwolniona od podatku oraz wysokość obciążenia fiskalnego są ściśle powiązane ze stopniem pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego. Krótko mówiąc: im bliżej obie strony umowy darowizny są spokrewnione, tym wyższa jest suma wolna od opłat, a wysokość naliczanego podatku – mniejsza (szczegółowe obliczenia podajemy w apli poniżej). Ustawa o podatku od spadków i darowizn rozgranicza w zależności od stopnia pokrewieństwa trzy grupy podatkowe. Jednak, co ważniejsze, w przypadku najbliższej rodziny, czyli: małżonków, zstępnych (potomstwo), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, możemy wystąpić do urzędu skarbowego o zwolnienie z podatku. Jest tylko jeden warunek. Darowiznę musimy zgłosić w „skarbówce” w ciągu 6 miesięcy od daty zawarcia umowy. Jeśli tego nie dokonamy, samochód będzie podlegać opodatkowaniu na takich samych zasadach jak nabywcy zaliczani do pierwszej grupy podatkowej.
strona 2
FORMALNOŚCI W URZĘDZIE SKARBOWYM - Zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego umowa darowizny może być sporządzona u notariusza, ale nie jest to konieczne. Wystarczy, aby zawierała dane darczyńcy i obdarowanego, opis przedmiotu darowanego (markę, model i rok produkcji pojazdu, numer nadwozia, stan licznika), a ponadto – oświadczenie darczyńcy o nieodpłatnym przekazaniu pojazdu obdarowanemu wraz z datą, kiedy to nastąpiło. Z tym dokumentem trzeba zgłosić się do urzędu skarbowego. Urzędnik na podstawie programu Info-Ekspert wyceni wartość pojazdu, ustali także stopień pokrewieństwa obydwu stron umowy. W przypadku małżeństwa przyda się odpis aktu ślubu. Jeśli wyceniona wartość pojazdu nie przekracza sumy zwolnionej od podatku (art. 9 ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn), urząd skarbowy wydaje potwierdzenie złożenia dokumentów, niezbędne do przerejestrowania auta. Jeśli przekroczymy kwotę wolną od podatku i nie przysługuje nam zwolnienie, wypełniamy odpowiedni formularz (w przypadku I grupy SD-Z2, dla II i III SD-3) i opłacamy podatek.
Grupy podatkowe
Ustawa o podatku od spadków i darowizn rozgranicza trzy grupy podatkowe. Obciążenie oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania. Z kolei przynależność do poszczególnych grup wyznacza stopień pokrewieństwa: grupa I – małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowa. Od kwoty 10 278 zł pobierane jest 3 proc. W przypadku nadwyżki (do dwukrotności tej kwoty) odprowadza się 5 proc. oraz 7 proc. od kwoty powyżej 20 556 zł.grupa II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. W tej grupie odpowiednio zapłacimy 7, 9 i 12 proc. od kolejnych nadwyżek.grupa III – inni nabywcy. Tu obciążenia są zdecydowanie najwyższe i wynoszą odpowiednio: 12, 16 i 20 proc.
Poznaj prawo
Forma umowyUstawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Art. 890§ 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.Zwolnienia podatkowe - Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn Art. 4a1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (...). 3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy (...) podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Art. 91. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby własności rzeczy (...) o czystej wartości przekraczającej:1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.Piotr Karczmarczyk