- Projekt ustawy UD185 to szereg zmian w przepisach dotyczących wykroczeń i karania kierowców
- Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to II kwartał 2025 r.
- Główne zmiany to surowsze kary dla najpoważniejszych wykroczeń i przestępstw drogowych, zmiany w konfiskacie pojazdów i długo wyczekiwane znacznie surowcze kary dla recydywistów
- Wprowadzone będą również nowe przepisy dotyczące zgromadzeń kierowców oraz zaostrzone kary dla nielegalnych wyścigów samochodowych
Rada Ministrów pracuje nad projektem ustawy mającej na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Planowane zmiany przewidują surowsze kary dla sprawców najpoważniejszych wykroczeń i przestępstw drogowych, w tym dożywotnie zakazy prowadzenia pojazdów oraz obowiązkową konfiskatę samochodów. Nowelizacja ma skuteczniej przeciwdziałać nielegalnym wyścigom, brawurowej jeździe oraz recydywie w łamaniu przepisów ruchu drogowego.
Projekt przewiduje zaostrzenie kar dla osób łamiących przepisy ruchu drogowego, w tym między innymi wprowadzenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów dla recydywistów oraz obligatoryjną konfiskatę samochodu sprawcy przestępstwa drogowego. Nowe przepisy mają również na celu ukrócenie nielegalnych wyścigów, wprowadzenie ostrzejszych regulacji wobec brawurowej jazdy oraz wprowadzenie zmian w obszarze ubezpieczeń i zdobywania uprawnień do kierowania pojazdami.
Zmiany dla kierowców 2025. Czym jest projekt UD185
Celem planowanych przepisów jest wprowadzenie zmian w istniejącym prawie, które skuteczniej przeciwdziałałyby niebezpiecznym zachowaniom zagrażającym bezpieczeństwu ruchu drogowego i publicznemu. Głównym założeniem jest zwiększenie efektywności w walce z przestępstwami drogowymi, zwłaszcza tymi najpoważniejszymi, które są szczególnym zagrożeniem. Proponowane rozwiązania obejmują karanie nielegalnych wyścigów samochodowych, ograniczenie przypadków brawurowej jazdy oraz zaostrzenie przepisów dotyczących zakazu prowadzenia pojazdów, w tym wprowadzenie dożywotniego zakazu dla osób łamiących wcześniej nałożone zakazy.
Projekt UD185 to pakiet zmian w wielu przepisach. Przejdźmy po kolei przez najważniejsze punkty.
Zmiany w Prawie o ruchu drogowym - kary za driftowanie
Proponowane modyfikacje w ustawie z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1251) skupiają się na wyeliminowaniu niebezpiecznych zachowań na drogach i wprowadzeniu nowych przepisów dotyczących zgromadzeń kierowców. Nowelizacja przewiduje zakaz celowego wprowadzania pojazdu w poślizg czy utraty kontaktu któregokolwiek z kół z nawierzchnią. To nic nowego, ale zwiększy się wymiar kar za nielegalne driftowanie. Za naruszenie tego zakazu grożą surowe sankcje, takie jak odebranie prawa jazdy na okres 3 miesięcy oraz odholowanie pojazdu na 30 dni. Dodatkowo, nowe regulacje wprowadzają obowiązek zgłaszania planowanych zgromadzeń kierowców właściwym organom gminy oraz karanie organizowania takich spotkań bez wcześniejszego powiadomienia.
Zmiany w Kodeksie wykroczeń
Nowelizacja ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2023 r. poz. 2119) zakłada wprowadzenie ostrzejszych kar za niektóre wykroczenia drogowe. Do listy wykroczeń, za które grozi maksymalna grzywna w wysokości 30 tys. zł, dodano tzw. drift, czyli umyślne wprowadzanie pojazdu w poślizg. Planowane jest również zaostrzenie kar dla recydywistów oraz karanie organizowania i uczestnictwa w zgromadzeniach związanych z nielegalnymi wyścigami. Przepisy przewidują także sankcje dla osób celowo wprowadzających pojazd w poślizg lub blokujących ruch podczas nielegalnych zgromadzeń. Dodatkowo, minimalna wysokość grzywny za utrudnianie ruchu w trakcie takich wydarzeń ma zostać podniesiona do 1 tys. zł.
Zmiany w Kodeksie karnym
Projekt nowelizacji Kodeksu karnego wprowadza szereg zaostrzeń kar dla osób naruszających zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Jednym z kluczowych elementów jest rozszerzenie listy przestępstw, za które sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów. Do tej listy dodano czyny związane z udziałem w nielegalnych wyścigach samochodowych, w tym powodujące śmiertelne wypadki lub rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa na drodze. Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów będzie również możliwy w przypadku czynu określonego w art. 244 KK, czyli dla osób łamiących wcześniej nałożone zakazy.
Nowelizacja znacząco modyfikuje art. 43a KK, dodając do katalogu przestępstw, za które sąd orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, kwotę co najmniej 5 tys. zł, nieprzekraczającą 60 tys. zł. Planowane jest także podniesienie minimalnej wysokości obligatoryjnego świadczenia pieniężnego za niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów z 5 tys. zł do 10 tys. zł.
Projekt przewiduje również obowiązkową konfiskatę pojazdu sprawcy przestępstwa drogowego. Dotychczasowe przepisy dotyczące przepadku równowartości pojazdu, uznane za skomplikowane i pełne wyjątków, mają zostać uchylone. Nowe regulacje mają uprościć i ujednolicić stosowanie przepadku pojazdu, co zwiększy skuteczność tej sankcji.
Zmiany obejmują także przepisy dotyczące warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Planowane jest ograniczenie możliwości zawieszenia kary jedynie do szczególnych przypadków, co ma zmniejszyć pobłażliwość wobec sprawców poważnie zagrażających bezpieczeństwu drogowemu.
Nowelizacja wprowadza definicję "nielegalnego wyścigu samochodowego", co pozwoli na jednoznaczne odróżnienie tego typu przestępstw od innych naruszeń przepisów ruchu drogowego. Ponadto, podniesiono dolną i górną granicę kary pozbawienia wolności za spowodowanie wypadku podczas nielegalnego wyścigu lub brawurowej jazdy, jeśli skutkiem jest ciężki uszczerbek na zdrowiu lub śmierć. Zdecydowanie zaostrzono kary dla sprawców działających pod wpływem alkoholu, narkotyków lub tych, którzy zbiegli z miejsca zdarzenia.
Dodatkowo, planuje się modyfikację art. 178 § 1a KK poprzez rozszerzenie go o nowe przestępstwa związane z nielegalnymi wyścigami. Wprowadzony ma zostać także nowy art. 178c KK, penalizujący organizację i udział w nielegalnych wyścigach samochodowych oraz brawurową jazdę. Dzięki tym zmianom ustawodawca chce wyeliminować takie zdarzenia i zwiększyć bezpieczeństwo na drogach.
Zmiany w ustawie o kierujących pojazdami
Planowane modyfikacje w ustawie z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. 2024 r. poz. 1210) wprowadzają dodatkowe wymogi dla osób starających się o prawo jazdy. Przyszli kierowcy będą musieli złożyć oświadczenie o braku nałożonego zakazu prowadzenia pojazdów oraz o braku toczącego się przeciwko nim postępowania karnego w sprawach dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego. Celem tej regulacji jest uniemożliwienie zdobycia uprawnień przez osoby, które wcześniej naruszyły przepisy w sposób zagrażający innym użytkownikom dróg.
Modyfikacje w przepisach o ubezpieczeniach
Zmiany w ustawie z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2500) oraz w ustawie z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 838) mają usprawnić system oceny ryzyka ubezpieczeniowego i zwiększyć kontrolę nad osobami łamiącymi przepisy drogowe. Nowelizacja zakłada gromadzenie w Centralnej Ewidencji Pojazdów informacji o pojazdach używanych do popełniania przestępstw związanych z nielegalnymi wyścigami i wykroczeń polegających na celowym wprowadzeniu pojazdu w poślizg. Ubezpieczyciele będą mogli wykorzystywać te dane do oceny ryzyka i dostosowywać stawki OC do historii wykroczeń i przestępstw kierowcy.
Założenia projektu ustawy mającej na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów. Planowane jest przyjęcie projektu przez Radę Ministrów w drugim kwartale 2025 r.