Znaki kolejowe - na co muszą uważać maszyniści?

Znaki kolejowe to grupa symboli, wskazujących na najważniejsze zasady poruszania się na danym odcinku. Podają maszynistom kluczowe informacje na temat przeszkód na trasie, ograniczenia prędkości, pozwoleń na dalszą jazdę czy przymusie zatrzymania się. Pociągi to transport o sporych gabarytach, dlatego sygnalizatory są stawiane w odpowiednich odległościach, aby pojazd mógł zatrzymać się na czas.

Można wymienić trzy najważniejsze grupy wskaźników kolejowych:

• znaki zwrotnicowe (Wz) — są to wszelkie sygnalizatory, które wskazują kierunek jazdy oraz informują o ułożeniu zwrotnicy,
• dotyczące sieci trakcji (We) — komunikują o zakazach lub wskazaniach w obrębie trakcji elektrycznej, 
• pozostałe (W) — przekazują inne ważne ostrzeżenia i informacje, dotyczące przemieszczania się.

Wskaźniki te pełnią bardzo istotne role w obrębie ruchu pociągów. Pomagają uniknąć tragicznych wypadków z udziałem maszyn oraz innych uczestników ruchu.

Widzisz czerwony prostokąt —koniecznie się zatrzymaj!

Możemy spotkać ponad 400 rodzajów symboli, które pomagają poprawnie i bezpiecznie przemieszczać się kierowcom po drogach. Znaki kolejowe to z kolei zbiór zaledwie 25 wskaźników, które niewątpliwie są również ważne co te na ulicy. Poprawne odczytywanie sygnałów przez maszynistę to szansa na sprawne przemieszczanie się pociągu.

Znaki kolejowe są przedstawiane w formie tablicy z napisem lub symbolem w odpowiednim kształcie. Często są podświetlane przez latarnie, aby były w pełni widoczne nawet w nocy. Na jakie sygnalizatory, maszyniści muszą zwracać uwagę?

Pojedyncze tablice:

• czerwony prostokąt z białą obwódką — ,,stój”;
• żółty trójkąt, obrócony czubkiem w dół — ,,zwolnij bieg”;
• biały półokrąg z czarnym obwodem, położony płaską linią poziomo — ,,granica poza, którą przetaczanie jest zabronione”;
• czarny prostokąt z białym, niesymetrycznym krzyżem — ,,miejsce zatrzymania się czoła pociągu”;
• romb pusty w środku — ,,zakropić popielnik i zamknąć klapy”;
• biało-czarny okrąg z krzyżykiem w środku — ,,przetaczany pociąg lub tabor powinien stanąć i może jechać wówczas, gdy dalsza jazda jest bezpieczna”;
• dwa czerwono-białe elementy, z którego jedna to jest kula, a drugi słupek na czarnym, poziomym podeście — ,,oznacza miejsce przy zbiegających się torach, dokąd wolno tor zająć taborem;
• czarno-biała tablica w paski — ,,początek drogi hamowania pociąg przed przystankiem osobowym;
• biały trójkąt z cyfrą lub pusty, skierowany czubkiem do dołu — oznacza początek lub koniec ograniczonej prędkości;
• biały prostokąt z trójkątem w środku, skierowany czubkiem do góry lub w dół oznacza początek, lub koniec odcinka, przez który należy przejechać z ograniczoną prędkością;
• czarny kwadrat z białymi strzałkami skierowanymi w górę lub w dół — początek i koniec popychania pociągu;
• żółty okrąg z czarnym i białym obwodem — ,,w odległości drogi hamowania pociągu znajduje się semafor’’.

Semafor to sygnalizator kolejowy, który służy do sterowania ruchem. Za pomocą ramion i świateł, informuje maszynistę o nakazie zatrzymania się lub o obowiązku zmiany prędkości.

Tablice tworzone są w kilku wersjach o odmiennym znaczeniu. Czarny kwadrat, wypełniony białym okręgiem:

• przekreślony prostopadle — ,,stój”;
• przekreślony na ukos — ,,jazda dozwolona”;
• z pionową kreską — ,,wykolejnica zdjęta z toru”.

Pusty, biały trójkąt z czarną obwódką położony na płasko:

• ,,daj sygnał baczność”,
• z samochodem — ,,daj sygnał baczność-przejazd kolejowy”;
• z literką ,,R” — ,,daj sygnał baczność-prace na torowisku”.

Prostokąt z dwoma strzałkami skierowanymi do siebie:

• biało-czarny — ,,w odległości potrzebnej do zatrzymania pociągu znajduje się semafor”;
• żółto-czarny — ,,w odległości potrzebnej do zatrzymania pociągu znajduje się zwrotnica wejściowa na stację lub na odgałęzienie”.

Kto ma pierwszeństwo na drodze?

O tym, jak ważne są wszelkie znaki kolejowe i drogowe uczymy się już w szkole. Zawsze należy sprawdzać, czy sygnalizator świetlny zezwala na przejście przez pasy i czy mamy wolną drogę do wykonania manewru cofania. Tak samo jest z przejazdami kolejowymi. Należy pamiętać, że pociągi mają bardzo długą drogę hamowania i wolno reagują na niebezpieczeństwo. Pamiętajmy o upewnieniu się, czy na pewno nic nie nadjeżdża, a w przypadku zamkniętych rogatek (zapory) oraz czerwonego sygnału świetlnego zawsze poczekajmy ę, aż transport przejedzie.