Typowy alkotester elektroniczny bada zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu w mg/l. Po przemnożeniu wyniku przez 2,1 otrzymujemy zawartość alkoholu we krwi w promilach (dozwolona w Polsce to mniej niż 0,2 promila). Analiza próbki wydychanego powietrza jest bardzo precyzyjna. Powietrze ma w płucach kontakt z krwią i od stężenia alkoholu we krwi zależy, ile jest go w wydychanym powietrzu.
Przyjmuje się, że pomiar jest miarodajny, jeśli od ostatniego spożycia substancji zawierającej alkohol (lub po prostu trzymania w ustach substancji zawierającej alkohol) minęło co najmniej 15 minut. Inaczej alkotester zmierzy zawartość alkoholu w ustach, a w niektórych wypadkach może nie wystarczyć skali! Dlatego funkcjonariusz przed każdym badaniem zadaje kierowcy pytanie: czy pił pan alkohol?
Szczególnie, jeśli przed chwilą mieliśmy w ustach jakąkolwiek substancję alkoholową, nie wolno się tego wypierać, bo wynik badania będzie zawyżony. Po przyznaniu się do spożycia czekoladki lub np. piwa bezalkoholowego (które ma jednak śladowązawartość alkoholu) dostaniemy 15 minut czasu, aby alkohol zdążył wyparować nam z ust. Jeśli nie piliśmy nic mocniejszego przedtem, ten kwadrans na pewno wystarczy. Może się też zdarzyć, że policjant od razu zagrozi nam badaniem krwi. Lepiej się na to zgodzić (stracimy trochę czasu), niż pozwolić na wykazanie niedozwolonej zawartości alkoholu przez elektroniczny miernik. Wówczas kolejne badanie (już z zerowym wynikiem) może spowodować, że policjant odpuści.
strona 2
Wiesz, co jesz? Często jednak w ogóle nie zdajemy sobie sprawy, że możemy wydychać alkohol. Znamy przypadek kobiety, która wyszła od dentysty i została chwilę po tym przebadana alkomatem przez policję. Wynik wskazał więcej niż 0,5 prom., a taka zawartość alkoholu we krwi to już przestępstwo! Kolejne badanie (po kwadransie) dało już wynik negatywny, jednak policjant i tak skierował sprawę do prokuratora (choć to głupia decyzja, miał do niej prawo), a ten do czasu wyjaśnienia sprawy zatrzymał prawo jazdy. Sprawę wyjaśniono po kilku miesiącach, dopiero wówczas prawo jazdy zostało zwrócone. Gdyby jednak kobieta przed badaniem uprzedziła policjanta o wizycie u dentysty i zażądała 15 minut na „odparowanie”, problem by nie wystąpił. Alkohol prawdopodobnie pochodził z płynu odkażającego do ust.
W podobny sposób można nieświadomie spożyć alkohol: odkażając usta po myciu zębów czy po posiłku specjalnym płynem zawierającym alkohol, odkażając usta sprejem miętowym, używając zawierjącego alkohol lekarstwa na gardło (są dostępne bez recepty) czy syropu, jedząc słodycze zawierające likier (batoniki, czekoladki, owoce w polewie, ciasta pączowe itp.), używając alkoholowych środków na przeziębienie (uwaga, można w ten sposób naprawdę przekroczyć dopuszczalny limit!). Alkohol w ustach może się też pojawić w wyniku picia piwa bezalkoholowego. Bardzo trudno jest po spożyciu takiego napoju uzyskać niedozwolone stężenie alkoholu we krwi, jednak jeśli popijamy taki napój, prowadząc pojazd, i pozwolimy się bezpośrednio po tym zbadać alkotesterem, to kłopoty, a przynajmniej duży stres, są murowane! Ile można? W Polsce nawet małe piwo może spowodować, że przynajmniej przez chwilę zawartość alkoholu we krwi przekroczy limit. Pamiętajmy, że wykroczenie lub przestępstwo popełniamy, gdy zawartość alkoholu we krwi „wynosi lub prowadzi do” 0,2 promila (wykroczenie) lub powyżej 0,5 (przestępstwo). Jeśli więc przy pierwszym badaniu wyjdzie 0,19, a w kolejnym 0,21, to popełniamy wykroczenie, choć prowadziliśmy przed osiągnięciem tego stężenia.
strona 3
Karmi, czyli napój przypominający piwo
Karmi – przebój wśród karmiących kobiet (ze względu na znikomą zawartość alkoholu podobno nie szkodzi) – pewną ilość zakazanego kierowcom spirytusu jednak zawiera. Na tylnej etykiecie znajdziemy nawet informację, że jest to piwo i że zawiera mniej niż 0,5 proc. alkoholu.
Z prawnego punktu widzenia jest to więc soft drink, jednak tuż po wypiciu w wydychanym powietrzu pojawia się ślad alkoholu. Nie na tyle duży, aby być podejrzanym o popełnienie przestępstwa, jednakwystarczający, aby przekroczyć dopuszczalną granicę. Tuż po spożyciu nasz tester „wydychał” nieco ponad 0,2 promila. Na szczęście, już przy badaniu po upływie kwadransa okazał się czysty, co oznacza, że trzeźwy był cały czas, jednak ślad alkoholu w ustach wywołał taką reakcję alkomatu. Uwaga: w tym przypadku nie ma znaczenia, czy kierowca wypił łyk czy całą butelkę napoju.
strona 4
Pij kefir – będziesz wielki!
Podobno nawet niewinny kefir – w każdym razie tym tłumaczą niektóre osoby dodatni wynik badania alkomatem – może spowodować niedozwoloną zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Czy naprawdę? Nic prostszego, jak to sprawdzić – to test po pierwsze smaczny, a po drugie zdrowy.
Nasz testujący napojony końską dawką kefiru wziął do ręki alkomat, dmuchnął, jak należy i... nic! Potem jeszcze kilkukrotnie ponawialiśmy pomiary i próby z kefirem, jednak zawsze z tym samym, negatywnym skutkiem. Opowieści więc o tym, że kefir (lub inny napój mleczny) spowodował dodatni wynik badania alkomatem, można włożyć między bajki. Raczej należy podejrzewać, że przed kefirem (nawet dużo wcześniej) kierowca jednak pił alkohol. Jeśli ktoś pił przez dłuższy czas, nawet po upływie doby i dłużej może mieć we krwi niedozwolone stężenie tego środka.
strona 5
Płyn do płukania ust Listerine
Uwaga! Choć niektóre płyny do płukania ust są zupełnie bezpieczne, niektóre (np. Listerine) zawierają naprawdę dużą ilość alkoholu.Spirytusowe płukanki do ust pomagają utrzymać zęby w dobrym stanie, jednak u kierowcy stosującego ten środek alkomat może stwierdzić objawy niedozwolonego upojenia nawet po 10 minutach od zastosowania płynu! Nam wyszło po 5 minutach od użycia 0,79 promila, a po 10 minutach jeszcze 0,3!
Podobne, a nawet wyższe stężenia alkomat może zarejestrować u osób wychodzących od dentysty. Zaś najgorsza wpadka czeka takiego cwaniaka, który najpierw wypije zwykłe piwo, a potem użyje płukanki w celu zabicia zdradliwego zapachu. To też sprawdziliśmy: pół godziny po wypiciu piwa i 10 minut po użyciu Listerine alkomat wskazał 1,5 promila! A za to można już stracić prawko!
strona 6
Małe piwo, 5 proc. alkoholu
W wielu krajach kierowca ma prawo legalnie wypić piwo i wsiąść za kierownicę. Są tacy, którzy wypijają dwa duże piwa (czyli litr), wsiadają za kółko i... w razie badania alkomatem przez policję nie popadają w kłopoty, gdyż nie osiągają niedozwolonego stężenia w organizmie. To dlatego, że w zdecydowanej większości krajów europejskich dopuszczalny limit zawartości alkoholu we krwi to 0,5 promila.
W Polsce limit wynosi 0,2 promila, a to wiele zmienia. Zrobiliśmy test z małym piwem o niewielkiej (jak na typowe polskie piwa) zawartości alkoholu (5 proc.). Pierwsze badanie kwadrans po ostatnim łyku wykazało przekroczenie dopuszczalnego limitu, które za kółkiem zostałoby zakwalifikowane jako wykroczenie. Niestety, niedozwolony poziom 0,21 prom. utrzymywał się jeszcze po kolejnym kwadransie. Dopiero trzecie badanie (40 min po spożyciu) wykazało, że kierowca może już bez obaw jechać.
strona 7
Piwo bezalkoholowe Chat
Piwo przypominające w smaku kawowe Karmi, mające moc (według zapewnień na opakowaniu) poniżej 0,5 proc. Czy to z powodu dużej, półlitrowej butelki czy raczej z powodu krótkiego czasu, jaki upłynął od spożycia do pomiaru alkomatem, wynik okazał się pozytywny i to jak! Ponad 0,7 promila alkoholu we krwi to wynik zasługujący na uznanie! Jednak, jak łatwo się domyślić, był to efekt zalegania niewielkiej ilości alkoholu w ustach podczas pomiaru.
Takie badanie alkomatem nie odzwierciedla rzeczywistego stanu kierowcy. Kolejny, prawidłowy pomiar, czyli wykonany kwadrans po ostatnim łyku, wykazał zero – stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu było już na tyle małe, że alkomat nie zarejestrował go wcale. Gdyby wypić np. 10 butelek takiego napoju w ciągu godziny, dałoby się pewnie osiągnąć niedozwolone stężenie alkoholu we krwi, jednak z oczywistych względów to mało prawdopodobne.
strona 8
Piwo niskoalkoholowe 1,1 proc.
Jakiś dziwny wynalazek – to chyba (całkiem zresztą udana) próba stworzenia prawdziwego piwa dla kierowców. Przez większość testujących nie zostało uznane za tak dobre jak prawdziwe piwo o średniej zawartości alkoholu, powiedzmy 4 proc., ale na pewno dające się wypić i o wiele lepsze niż piwo bezalkoholowe.
Aby uzyskać wynik większy od zera, pierwszy test wykonaliśmy 3 min po ostatnim łyku. Wyszło... ponad 3 promile! Kolejne badanie (po kolejnych 3 minutach, tyle potrzebował alkomat, aby się po pierwszej próbie zregenerować) wykazało już zero. Jednak z prostego rachunku wynika, że gdyby jakiś wyjątkowo spragniony obywatel wypił np. pięć takich butelek niskoalkoholowego trunku i od razu wsiadł za kółko, to zarówno pierwsze badanie, jak i kolejne wykonane po kwadransie mogłyby wykazać przekroczenie. I wpadka! Na pewno nie przekroczylibyśmy 0,5 prom., ale 0,2 – bardzo możliwe!
strona 9
Słodycze z alkoholem
Uważajcie, obżartuchy! Cukierki, batoniki i czekoladki mogą zawierać niewielkie ilości wyrobów spirytusowych. Są to śladowe ilości, którymi nie sposób się upić (najpierw zasłodzilibyśmy się do nieprzytomności), jednak nawet po zjedzeniu jednej malutkiej czekoladki możemy mieć w ustach alkohol wywołujący reakcję alkomatu. Czy to znaczy, że kierując, nie wolno jeść słodyczy z alkoholem? Oczywiście, wolno!
Jednak w sytuacji, gdy przed chwilą jedliśmy taki batonik i policjant proponuje nam badanie trzeźwości, koniecznie musimy poinformować go o zjedzeniu Pawełka czy np. wiśni z likierem w czekoladzie. Wówczasfunkcjonariusz powinien nas zaprosić na pobocze i dokonać stosownego badania kwadrans po spożyciu „podejrzanych” artykułów spożywczych. Jeśli mamy na sumieniu wyłącznie czekoladki, wynik badania alkomatem będzie na pewno negatywny. Chyba że było coś jeszcze...
strona 10
Piwo bezalkoholowe Free
Na opakowaniu tego bezalkoholowego piwa (zawartość alkoholu maks. 0,5 proc.) widnieje ostrzeżenie, że po wypiciu kilku butelek stężenie alkoholu we krwi może przekroczyć dopuszczalną dla kierowców normę, jednak nasz testujący stanowczo odmówił wypijania kolejnych butelek. Ten napój przypomina według niektórych osób „wygazowane piwo z małą zawartością piwa w piwie”.
Zaleta: na tyle dobrze gasi pragnienie, że nie mamy już ochoty na kolejne, a przynajmniej nie od razu. Pierwszy pomiar wykonaliśmy 5 minut po spożyciu tego alkoholu – okazało się, że to zbyt długo, aby alkomat wykrył śladowe choćby resztki alkoholu w ustach, o prawdziwym stężeniu alkoholu we krwi nie wspominając. Niemniej z uwagi na różną tolerancję alkoholu przez różne osoby, lepiej nie przesadzać z bezalkoholowym piwem podczas prowadzenia samochodu. Jedno, dwa natomiast na pewno nie zaszkodzą.
strona 11
Sok jabłkowy lub owoce
Kilka miesięcy temu policja zatrzymała jednego z posłów PiS za kierownicą. Miał we krwi 0,7 promila alkoholu. Twierdził, że zjadł kilka jabłek i to było przyczyną upojenia. Mieliśmy też okazję słyszeć w telewizji wypowiedź policjanta, który na poważnie tłumaczył, że spożycie soku jabłkowego może spowodować dodatni wynik badania alkomatem.
Nic prostszego, jak zrobić eksperyment. Nasz testujący dostał zadanie: wypić za jednym podejściem 2 litry soku jabłkowego. Okazało się to trudne, zaniemógł po wypiciu 7. szklanki. Po takiej dawce przystąpiliśmy do pomiarów: natychmiast po spożyciu wyszło nic, kwadrans po spożyciu – nic,godzinę po – nic, czyli tak, jak nam się wydawało. Gdyby przed spożyciem jabłkom dać czas na fermentację, powstałoby winko o wątpliwym smaku, ale wystarczającej mocy, by się upoić. Same jabłka to jednak za mało!