- "Sport" ze skrótu SUV wcale się nie odnosi do sportowego charakteru tego typu samochodu
- Wyjaśniamy, dlaczego szybkie kabriolety zwykło się nazywać "pająkami" (czyli "spiderami")
- "Coupe" to po francusku "odcięty". Tłumaczymy, jak to słowo zostało nazwą jednego z najpiękniejszych nadwozi
- Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onetu
Samochód nie jest polskim wynalazkiem, siłą rzeczy wiele związanych z nim pojęć pochodzi z obcych języków. Ale nawet osobom perfekcyjnie znającym angielski, niemiecki bądź francuski, niejasne może się wydawać pochodzenie nazw, używanych codziennie przez miliardy ludzi. Na dodatek to pochodzenie jest czasem kompletnie zaskakujące.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo- Przeczytaj także: Gdzie tu sens? Najbardziej nielogiczne nazwy samochodów
Dlatego zebraliśmy 11 słów, które zna każdy, ale nie każdy wie, jak powstały i co naprawdę oznaczają. Zacznijmy więc od wyrazu, który wciąż jest najmodniejszym motoryzacyjnym skrótem...
SUV
Wbrew obiegowej opinii "S" w słowie "SUV" nie znaczy "sportowy". Tego skrótu nie rozwija się więc jako "Sports Utility Vehicle", czyli "pojazd sportowo-użytkowy". Pierwsza litera to słowo "sport" – bez "s" na końcu.
W tym przypadku "sport" wypada przetłumaczyć jako zmaganie się z naturą, czy to podczas wspinaczki, czy trekkingu, czy wiosłowania. SUV ma służyć jako środek transportu nie tylko dla mocujących się z naturą ludzi, ale także niezbędnego do takich aktywności sprzętu. Na specjalnym bagażniku mocujesz kajak lub rower, dojeżdżasz na początek tego "sportowania", parkujesz, wysiadasz z auta, zostawiasz je za sobą, a potem już korzystasz z tego, co przywiozłeś SUV-em.
Hatchback
"Hatch" to po angielsku "właz". "Back" to "tył". Tym samym słowo "hatchback" trafnie oddaje istotę rzeczy.
Kluczową cechą hatchbacka jest bowiem duża tylna klapa bagażnika, obejmująca również szybę. Mamy więc właz z tyłu, z tą różnicą, że się przezeń nie wchodzi, a wkłada bagaże.
Spoiler
Od lat "spoiler" oznacza element nadwozia sugerujący, że mamy do czynienia z szybkim autem. Dziś to słowo znacznie częściej pojawia się jednak w kontekście zdania, zdradzającego zakończenie filmu lub książki.
W obu przypadkach chodzi o to samo. "Spoil" to po angielsku "psuć". Jeden spoiler psuje więc efekt zaskoczenia, związany z nagłym zwrotem akcji, samochodowy spoiler ma za to psuć, a dokładniej eliminować, niepożądany przepływ powietrza wokół jadącego auta, poprawiając tym samym jego prowadzenie, zmniejszając zużycie paliwa i zwiększając zasięg.
Boxer (typ silnika)
Co ma wspólnego człowiek zajmujący się boksowaniem z silnikiem, którego cylindry rozchylono pod kątem 180 stopni? I jeden, i drugi wykonują podobne ruchy.
W boxerze (mówimy o silniku) nie chodzi wyłącznie o kąt półpełny. Każdy z tłoków musi mieć dodatkowo własne wykorbienie. Dzięki takiej konstrukcji położone vis-a-vis pary tłoków poruszają się synchronicznie, to znaczy w tym samym momencie osiągają górne lub dolne martwe położenie. Ich ruch przypomina więc boksowanie. Jak u boksera (mówimy o sportowcu).
Kombi
Kombi to albo typ nadwozia, albo polski zespół. W obu przypadkach geneza słowa jest podobna.
Nazwa nadwozia pochodzi bowiem od "kombinationskraftwagen", co w języku niemieckim oznacza "samochód będący połączeniem kilku typów aut". Twórcom tej nazwy chodziło zapewne o miks klasycznego osobowego samochodu z dostawczakiem.
Z kolei nazwa słynnego polskiego zespołu nie pochodzi wcale od rodzaju nadwozia. "Kombi" ma opisywać muzykę tej formacji, będącej wypadkową – lub kombinacją – wielu stylów.
Pick-up
Pochodzenie nazwy tego rodzaju samochodu nie jest jednoznacznie wyjaśnione, ale wydaje się, że wyraża jego użytkowy charakter. "Pick up this stuff and deliver it to the client", czyli "podnieś towar i dostarcz go klientowi". Adresat tego polecenia ma więc dźwignąć z ziemi jakieś fanty, umieścić je na pace pick-upa, wsiąść za kierownicę i pojechać z nimi do kontrahenta. Proste.
Szofer
Słowo, będące synonimem zawodowego kierowcy, wywodzi się z "chauffeur", co po francusku oznacza "palacza", a dokładniej osobę obsługująca kocioł maszyny parowej.
"Chauffeur" sięga bowiem czasów parowej mobilności. Źródłem napędu była w niej para wydobywająca się z kotła. Do prowadzenia takiego wehikułu potrzebne były więc co najmniej dwie osoby: jedna dbała o to, by kocioł nie wygasł i nie skończyła się para, druga zaś prowadziła. Dlaczego jednak nazwa pierwszego przeszła na drugiego, to już zagadka.
Spider
Co ma wspólnego sportowy kabriolet z pająkiem (po ang. spider)? Czy pierwszym autem z takim nadwoziem jeździł w filmie Spiderman? Nie, rozwiązanie tej zagadki jest znacznie bardziej skomplikowane.
Otóż terminem "spider" ponad 120 lat temu określano automobile bez stałego dachu, w których siedzenia mocowano do podwozia za pomocą stalowych wsporników. Ówczesne trendy w designie kazały im przyjmować fantazyjne kształty, kojarzące się nierzadko z pajęczymi odnóżami. Stąd taki typ automobilu nazywano "pająkiem", czyli "spiderem". Kilka dziesięcioleci później tym terminem powszechnie zaczęto określać szybkie, sportowe, z reguły 2-osobowe kabriolety.
Grill
Kiedyś na tę część samochodu mówiło się "atrapa chłodnicy" lub "osłona chłodnicy", dziś najczęściej używa się słowa "grill". Dlaczego?
Bo listwy samochodowego grilla przypominają pręty kuchenno-działkowego grilla, na które wrzuca się np. kiełbasę. Być może powodzenie tego określenia polega na tym, że jest ono krótkie, jednosylabowe i po prostu ładnie brzmi.
Limuzyna
W środkowej Francji leży region, który niegdyś zamieszkiwali pasterze noszący płaszcze o dość charakterystycznym kroju. Ktoś kiedyś zauważył, że bardzo podobnych okryć używają pierwszi szoferzy. O ile początkowo szofera wynajmowano do prowadzenia praktycznie każdego automobilu, o tyle z czasem kierowali oni specyficznym rodzajem samochodu, w którym między kierowcą a pasażerami znajduje się przegroda.
Ten typ samochodu nazywa się limuzyna, a region w środkowej Francji – Limousin.
LED-y
LED to skrót od Light-Emitting Diode, czyli diody emitującej światło lub diody elektroluminescencyjnej. Stąd używanie zwrotu "diody LED" to klasyczne masło maślane.
Coupe
"Coupe" to po francusku "odcięty". Niezbyt atrakcyjna nazwa dla jednego z najatrakcyjniejszych nadwozi, prawda? Ale ma ona głębszy sens.
Terminem "coupe" określano bowiem rodzaj konnego powozu, który był krótszy od klasycznego, przez co wyglądał właśnie jak odcięty. We współczesnych samochodach coupe można to odnieść do niżej biegnącej linii dachu – tak, jakby jego czubek "odcięto".
