Wokół Złotego Rogu

Dziś pragmatyczni Turcy żartobliwie zauważają, że lepszym rozwiązaniem byłby wówczas sojusz między naszymi armiami, a połączone siły opanowałyby całą Europę i nie musielibyśmy zabiegać o członkostwo w NATO i Unii...Turcja dla nas była do niedawna miejscem, gdzie stawiało się pierwsze kroki w handlu i biznesie. Autokary z turystami wiozły bagaże pełne skór, kożuchów, dżinsów, srebra i złota. Wycieczka na parę dni do Stambułu to był najpopularniejszy sposób na zarobienie pieniędzy większych niż miesięczna pensja na państwowej posadzie. Zniesienie wiz dla Polaków i wojna na Bałkanach sprawiły, że turecki szlak handlowy z Polski zamarł. Dodatkowo turecką gospodarkę dotknął także kryzys w Rosji. Nie pozostało jej nic innego jak szukać innych źródeł dochodów. Stąd od paru lat Turcy starają się Europie zaoferować turystyczne atrakcje.Kraj dwóch kultur - Wschodu i Zachodu, położony na dwóch kontynentach, oferuje zarówno orientalną egzotykę, bazary, wspaniałe zabytki starożytności, jak i nowoczesne hotele, sklepy, malownicze plaże na Riwierze Tureckiej, niezwykłe skały Kapadocji, wapienne tarasy Pamukkale z gorącą wodą, czyste morze i upalne słońce. Nie bez znaczenia dla urlopowiczów są też niższe ceny niż w Grecji, na Cyprze czy krajach północnoafrykańskich.Kiedyś imperium osmańskie na zachód sięgało aż po Maroko, na północ po Kijów, na południe po Jemen, a na wschód po Katar nad Zatoką Perską. Historia Rzymian, Greków, Turków, Tatarów i innych narodów przeplata się ze sobą przez wieki, a jej ślady widoczne są w wielu miejscach, miastach, a nawet budynkach. (Smutne wrażenie robią domy opuszczone w latach 60. przez Greków). Największą atrakcją dla turystów pozostał Stambuł (Istanbul, d. Konstantynopol). Charakterystyczne dla tej wielomilionowej metropolii są strzeliste wieże meczetów, pałace sułtanów, bazary i mosty nad Bosforem, łączące kontynent europejski z azjatyckim. Pierwszy, zbudowany w 1973 r., jest czwartym pod względem długości wiszącym mostem na świecie. Zatoka Złoty Róg, gdzie mieści się wiele warsztatów rzemieślniczych, sklepów, restauracji przez wiele wieków była uroczym miejscem przyciągającym artystów i ludzi żądnych przygód. Rozdziela też część starożytną od współczesnej, przemysłowej. Handlową atrakcją miasta jest Wielki Bazar obok uniwersytetu, budowany od XV wieku, swoiste miasto w mieście, gdzie naraz może robić zakupy nawet 60 tys. osób. Wyroby z bawełny, skóry, srebra, złota, z miedzi i metalu, dywany nawet jeśli robione są pod potrzeby turystów, mają swój orientalny urok i niezbyt wygórowane ceny. Duży jest też wybór taniej elektroniki, ubrań dżinsowych, egzotycznych przypraw, owoców, ryb itp.Sprzedawcy zapraszają do swoich stoisk i sklepików, ale bez tej natarczywości, jaką spotyka się na bazarach w krajach arabskich. Można rozmawiać w języku niemieckim, angielskim, a nawet polskim. Wypada się targować. Każdy towar można kupić za połowę pierwotnej ceny.Zwiedzając trzy, sąsiadujące ze sobą, słynne budowle: meczet sułtana Ahmeta, bizantyjską światynię Hagia Sophia i pałac Topkapi Sarayi poznamy odrobinę bogatej historii Turcji. Meczet sułtana Ahmeta, zwany też Błękitnym Meczetem od koloru wnętrza, jest przykładem architektury osmańskiej. 260 okien zapewnia tej potężnej budowli odpowiednio dużo światła i lekkość. Tuż obok znajduje się Hagia Sophia, kościół św. Mądrości, przemieniony później na meczet, zaliczany do nasłynniejszych budowli na świecie, tzw. cudów świata. Wschodniorzymski cesarz Justynian I zlecając w 532 r. jego budowę wyraził się, że ma to być "kościół, jakiego dotąd nie było i nigdy nie będzie". Wewnątrz Hagia Sophia i jej potężna kopuła wsparta na dziesiątkach małych kolumienek stwarza wrażenie lekkości. Później otoczona została wieżami minaretów. Do pałacu sułtańskiego przechodziło się przez trzy bramy. Za pierwszą znajdowały się dziedzińce i kuchnie mogące przygotować naraz 1500 obiadów. Za następną, Bramą Pozdrowień, znajdowały się budynki administracyjne, tam też sułtan przyjmował m.in. posłów i zarządców prowincji. Za Bramą Szczęśliwości znajdowała się prywatna rezydencja sułtana ze skarbcem, biblioteką i haremem z 300 pokojami dla czterech oficjalnych żon sułtana i setek nałożnic. Dziś w pałacu można podziwiać przepiękne zbiory biżuterii, białej broni, mebli, przedmiotów codziennego użytku. Z pałacowych restauracji rozciąga się wspaniały widok na cieśninę Bosfor. Turcja gospodarczo ciąży ku Europie. Swoje fabryki ma tam Fiat, gdzie produkowany jest oferowany u nas Dobl?, czy Renault, które sprowadza stamtąd Mégane Grandtour i Thalię. Równocześnie religia, tradycja, kultura i zwyczaje mieszkańców tkwią w Azji. Pierwszy prezydent Turcji Atatürk nie tylko obalił w 1923 r. kalifat, ale też zapoczątkował wiele reform, m.in. zniósł wielożeństwo, wprowadził alfabet łaciński, powszechne nauczanie. Przeniósł też stolicę w głąb kraju, do Ankary. Mimo iż Turcja to islamski kraj, a kobiety noszą długie powiewne szaty, to nie zasłaniają już twarzy, a wiele z nich pracuje zawodowo. Turcy nie przestrzegają rygorystycznie ramadanu. W tak wielkiej metropolii, nawet jeśli słyszy się nawoływania muezzina do modlitwy, to nie zamiera ruch uliczny ani nie są zamykane sklepy. W Stambule i w całej Turcji nie ma problemów z wynajęciem samochodu. Można też podróżować środkami komunikacji publicznej. Nie ma też problemu ze znalezieniem noclegu (po sezonie można targować cenę nawet w hotelach). Największym problemem w tym kraju jest kwestia kurdyjska. Tereny zamieszkane przez kilkanaście milionów Kurdów w południowo-wschodniej Turcji i sąsiadujących z nią Iranem i Azerbejdżanem są bardzo niebezpieczne. Toczą się tam regularne walki, a porwania i zabójstwa turystów nie należą do rzadkości. Turcja - 779 tys. km kw. 60 mln mieszkańców. Ważniejsze miasta: Stambuł - 6,6 mln, Ankara 2,6 mln, Izmir - 1,8 mln. Muzułmanie - 99,2 proc. Turcy - 85,7 proc. Kurdowie 10,6 proc. waluta - lira turecka = 100 kunuszy. Stambuł - w starożytności kolonia grecka Bizancjum (658 p.n.e.), 330 n.e. rzymski cesarz Konstantyn I Wielki nadał mu nazwę Konstantynopol i uczynił nowym centrum imperium rzymskiego, 1453 r. miasto podbili Turcy i uczynili go stolicą imperium otomańskiego (do 1923).INFORMACJE PRAKTYCZNEWażne adresy, informacjeAmbasada RP, 06650 Ankara, Atatürk Bulvari 241, Kavaklidere PK 20, tel. (0-090) 3124675619, konsulat w Stambule (0-090) 2122910300. Waluta: lira turecka. 1 USD = 1 301 481 TRL. Wizę uzyskuje się na lotnisku. Koszt 10 USD. BenzynaPb 95 864200, Pb 98 864800, diesel 601900 TRLAutostrady, mosty, promyPłatne. Autostrady w zależności od długości przejechanego odcinka, np. 400 km Stambuł - Ankara 750 tys. TRL. Mosty w Stambule ok. 250 tys. TRL.Noclegi W trzygwiazdkowym hotelu pokoje w cenie 40-70 USD. Kemping 3-8 USD. JedzenieSmaczne i niezbyt drogie. Narodowe danie to kebab, czyli mięso wołowe, drobiowe i baranie pieczone na grillu, podawane drobno pokrojone, z sosem. Duży wybór sałatek i owoców, w Stambule wiele ryb.Przydatne telefonyPolicja 155; Pomoc drogowa: Stambuł - 212280, pogotowie ratunkowe - 112. Kierunkowy do Polski - 0090. Telefony komórkowe: 1 minuta o