Te dwa nieodwracalne procesy wymuszone są zewnętrznymi warunkami eksploatacji np. ilością uruchomień silnika, stylem i warunkami jazdy, obciążeniami termicznymi, ale także zanieczyszczeniami zewnętrznymi oddziaływującymi na olej (paliwo, woda, pył, produkty spalania itp.) W wyniku tych procesów następuje odwodornienie prowadzące do koksowania części składników węglowodorowych oleju, co najczęściej objawia się zwiększeniem lepkości i gęstości. Drugim zjawiskiem jest utlenianie oleju mineralnego, które w obecności temperatury i katalitycznego oddziaływania metali prowadzi do tworzenia się produktów kwaśnych i żywicznych. Dodatkowo zanieczyszczenia zewnętrzne i produkty zwęglenia stają się ośrodkami absorbującymi produkty żywiczne. Kwasy w obecności wilgoci i tlenków metali prowadza do tworzenia się mydeł. Powstające w wyniku tych reakcji substancje mogą dalej reagować dając złożone produkty kondensacji o dużej masie cząsteczkowej i ogromnej przyczepności do powierzchni. Te substancje asfaltowo-żywiczne powstałe poprzez łączenie cząsteczek węglowodorów aromatycznych pochodzących z baz mineralnych, w trakcie eksploatacji pojazdu pomiędzy wymianami, coraz słabiej rozpuszczają się w oleju i w końcu wydzielają się w postaci zawiesin i osadów.W zależności od konstrukcji, stanu technicznego i warunków eksploatacji silnika osady te mogą odkładać się na dnie miski olejowej, na siatce pompy, w filtrach i kanałach olejowych. W celu spowolnienia tego zjawiska do olejów dodawane są substancje o zdolności zmywania osadów i utrzymywania ich w postaci zawiesiny, co ma zapobiec odkładaniu się ich na smarowanych elementach silnika. Ze względu na fakt, że bazy mineralne są mniej stabilne termicznie i bardziej podatne na utlenianie, dodatki uszlachetniające w tych olejach ulegają wyczerpaniu wcześniej niż ma to miejsce w przypadku olejów syntetycznych. Prowadzi to do opisanego mechanizmu tworzenia się osadów i szlamów, a intensyfikacja następuje wraz z nieregularną i wymianą oleju. Zmiana oleju na półsyntetyczny może doprowadzić do wypłukania ("rozszczelnienia") powstałych osadów, które zaczynają cyrkulować w silniku prowadząc do zatkania filtrów. Zaburzenie mechanizmu filtracji oleju, może spowodować tworzenie się cienkich warstw smarnych, które w wyniku dalszego utleniania w temp. 120-250 0C prowadzi do odkładania się trudno zmywalnych laków na bocznych powierzchniach tłoków i zakleszczania pierścieni; czy wręcz tworzenia się kruchych osadów, będących efektem rozkładu termicznego paliwa i oleju w utleniającej atmosferze komory spalania (tzw. nagarów)Jedynym rozsądnym kryterium pozwalającym przejść z oleju mineralnego na syntetyczny jest przeprowadzenie wywiadu eksploatacyjnego (warunki i styl jazdy, stosowane dolewki, historia serwisowa itp.) oraz dokonanie oceny stanu technicznego silnika (czystość silnika, ciśnienie sprężania itp.). Nasze oświadczenia z rynku niemieckiego wskazują, że silniki samochodów eksploatowanych na wysokojakościowych olejach mineralnych regularnie serwisowane i tankowane na renomowanych stacjach pozostają w idealnym stanie nawet po przebiegu 120 tys.km pozwalającym im bezproblemowo przejść na olej półsyntetyczny.Dariusz Bartoszewicz
Olej do Mazdy 626 1,8 DOHC
Istota potencjalnych następstw, jakie mogą mieć miejsce po zmianie oleju z mineralnego na syntetyczny dotyczy omówienia kwestii szybszego starzenia się oraz przyspieszonego utleniania olejów mineralnych. Oba zjawiska prowadza do przedwczesnej degradacji oleju skutkującej zmianą składu chemicznego i fazowego oleju, który osiąga stan bliski granicznemu.