Wraz z temperaturą chłodziwa rośnie również jego ciśnienie, więc aby nie doszło do eksplozji wewnątrz układu, rozgrzana para po osiągnięciu ciśnienia ok. 1,5 bara i temperatury ok. 130 °C uchodzi przez specjalny zawór w pokrywie zbiorniczka wyrównawczego. Uwaga – pod żadnym pozorem nie należy jej wtedy odkręcać!
Czekając na spadek ciśnienia i temperatury płynu, należy zająć się poszukiwaniem przyczyn awarii. Na początek radzimy skontrolować wentylator chłodnicy: powinien włączać się, gdy temperatura w układzie osiągnie ok. 100 stopni, a jego awaria jest jedną z najczęstszych przyczyn przegrzania silnika. Często dochodzi również do tzw. zawieszenia się termostatu. Najgroźniejsza w skutkach może być jednak awaria pompy wody – zatarcie jej łożysk często powoduje zerwanie paska rozrządu.
Po wychłodzeniu płynu należy uzupełnić jego ubytek (mieszanie jest dopuszczalne tylko przy zachowaniu ostrożności). Jeśli temperatura płynu znów zacznie rosnąć, można spróbować włączyć ogrzewanie. Tym sposobem odprowadzimy z silnika nieco ciepła, należy jednak pamiętać, że jest to rozwiązanie wyłącznie doraźne. Bez wizyty w warsztacie na pewno się nie obejdzie.
Co mówi wskaźnik temperatury?
W przypadku niektórych modeli (dotyczy to zwłaszcza aut tańszych i starszych) producenci ograniczyli się jedynie do kontrolki informującej kierowcę o zbyt wysokiej temperaturze chłodziwa. Zdecydowanie wygodniejszy i bezpieczniejszy jest jednak wskaźnik temperatury cieczy chłodzącej, zwłaszcza taki, który wyposażono w podziałkę pozwalającą dokładnie odczytać wartość w stopniach Celsjusza (z reguły od 50 do 130 °C). Może on nam sporo powiedzieć o silniku.
Jeśli sygnały z czujnika nie pomogą i dojdzie do ubytku płynu, przed kontynuowaniem jazdy należy bezwzględnie uzupełnić jego poziom, np. mieszanką koncentratu glikolowego i wody destylowanej. W większości przypadków producenci zalecają roztwór wykonany w proporcjach 50/50. Zbyt mała zawartość wody w układzie prowadzić może do przegrzania silnika, a zbyt mała ilość glikolu znacznie obniży odporność płynu na zamarzanie (niebezpieczne zimą!).
Czasem zmuszeni jesteśmy do uzupełnienia braków za pomocą chłodziwa innego niż przeznaczone do naszego pojazdu. Należy pamiętać o tym,że tradycyjne płyny na bazie glikolu można bezpiecznie mieszać, nawet jeśli są to produkty dwóch różnych marek. Natomiast w przypadku niektórych nowoczesnych płynów trzeba zachować szczególną ostrożność – mieszanie ich z chłodziwami na bazie glikolu jest niedopuszczalne i szkodliwe dla jednostki napędowej.
Diabeł często tkwi w szczegółach!
Chłodnicato „serce” układu. Wiele zależy od jej kondycji - Układ chłodzenia składa się z wielu delikatnych elementów. Czasem wystarczy nawet drobna usterka, by doszło do groźnego w skutkach zagotowania chłodziwa i przegrzania silnika. Oto podzespoły, na które trzeba regularnie zwracać uwagę, by nie narazić się na niepotrzebne (i z reguły wysokie!) koszty.
Stosowanie płynów chłodzących kiepskiej jakości stosunkowo szybko doprowadzić może do zatkania wąskich wewnętrznych kanalików – konsekwencją jest spadek wydajności układu i zwiększone ryzyko wystąpienia niebezpiecznych usterek. Sprawna chłodnica powinna mieć taką samą temperaturę na całej powierzchni. Czasem pomaga płukanie, jednak po kilku latach trzeba niekiedy wymienić ją na nową.
Wentylator stanie, gdy przepali się bezpiecznik - Awaria wentylatora (przepalony bezpiecznik lub silnik „wiatraka”) to jedna z najczęstszych przyczyn problemów z układem chłodzenia. Jeśli nie mamy pod ręką zapasowego bezpiecznika, można poprowadzić zasilanie bezpośrednio z akumulatora. W starszych autach należy zwrócić uwagę na ubytki w łopatkach.
Uszkodzenia mechaniczne też są groźne w skutkach - Z racji swego umiejscowienia chłodnica jest elementem szczególnie narażonym na uszkodzenia mechaniczne. Przede wszystkim dotyczy to aut z małym prześwitem – nierzadko do nieszczęścia wystarczy zbyt szybkie najechanie na wysoki krawężnik. Co gorsza, zdarzają się również przypadki samoistnego rozszczelnienia układu (na skutek wad materiału). Pamiętajmy także, że chłodnica narażona jest na uderzeniakamyków wylatujących spod kół poprzedzających pojazdów. Uszkodzenia mechaniczne powodują poważny spadek jej wydajności, a w skrajnych przypadkach dojść może nawet do wycieków chłodziwa. W takiej sytuacji chłodnicę trzeba szybko wymienić na nową.
Czujnik temperatury – zawodny element - Czujnik temperatury płynu chłodzącego to kolejny element zajmujący wysoką pozycję na liście najczęstszych przyczyn przegrzewania się jednostek napędowych. Niezależnie od jego konstrukcji wzrost temperatury cieczy chłodzącej do ok. 100 st. Celsjusza powinien powodować zwarcie styków czujnika i uruchomienie wentylatora. Ten ostatni ma z kolei pracować do momentu, kiedy temperatura chłodziwa ponownie spadnie do ok. 90°C. Awaryjnie styki czujnika można po prostu zewrzeć.
W starszych autach psuje się sprzęgiełko wiskotyczne - W starszych autach znajdziemy dmuchawy napędzane kołem pasowym. W przeciwieństwie dowentylatorów elektrycznychuruchamiane są one za pośrednictwem sprzęgiełka wiskotycznego. Kiedy temperatura chłodziwa osiąga ok. 100 ºC, dochodzi do zblokowania sprzęgiełka, co sprawia, że wentylator obraca się z maksymalną prędkością, na jaką pozwala konstrukcja koła pasowego.
Termostatotwiera izamyka duży obieg chłodzący - Termostat odpowiada za otwarcie dużego obiegu chłodzenia.Efektem jego awarii jest najczęściej niedogrzanie jednostki napędowej, najbardziej dokuczliwe zimą (nie dość, że nie działa ogrzewanie kabiny, to na dodatek znacząco rośnie zużycie paliwa). Jeśli termostat zablokuje się w pozycji zamkniętej, łatwo z kolei o przegrzanie motoru.
Obserwuj wskaźnik temperatury cieczy chłodzącej - W przypadku sprawnych (szczelnych i niezapowietrzonych) układów chłodzenia wskazywana wartość powinna być stała niezależnie od warunków zewnętrznych. „Falująca” wskazówka oznacza zwykle problem z termostatem lub czujnikiem temperatury.
Pompa wody – cichy „zabójca” jednostek napędowych - Jednym z najważniejszych elementów układu chłodzenia jest pompa wody: odpowiada za nieustanną cyrkulację chłodziwa, zapewniając jednostce napędowej odpowiednie warunki do pracy. Niestety, awarie tego elementu mogą być bardzo groźne i drogie do usunięcia. W wielu autach pompa wody napędzana jest paskiem rozrządu, więc zatarcie jej łożysk prowadzi zwykle do zerwania paska. Dlatego właśnie wielu producentów zaleca wymianę pompy wraz z napędem rozrządu. Jeśli pompa zaczyna hałasować lub przeciekać, należy jak najszybciej wymienić ją na nową. Pompy nie sądrogie(już od ok. 20-30 zł), nie warto więc na nich oszczędzać!
