Tlenki azotu powstają w procesie spalania na skutek wysokiej temperatury i nadmiaru powietrza. Stąd wniosek, że obniżyć ich zawartość można poprzez obniżenie temperatury spalania (nadmiaru powietrza w dieslu nie zmienimy). - Jak sprawa recyrkulacji jest rozwiązana technicznie?- Odbywa się poprzez zawór EGR. Łączy on kolektor wylotowy z dolotowym. Zaworem steruje bardzo precyzyjnie komputer zbierający informacje z wielu czujników. Chodzi bowiem o to, żeby bardzo dokładnie odmierzać ilość spalin, jaka mieszać się będzie z powietrzem zasysanym do cylindra. Ta ilość spalin wynosi od 5 do 15 procent objętości powietrza. Proporcje zmieniają się w zależności od temperatury silnika, jego obciążenia, obrotów wału korbowego. Generalnie można powiedzieć, że ilość spalin kierowanych do recyrkulacji zwiększa się wraz ze wzrostem temperatury silnika. Nie można natomiast ustawić tej proporcji "na sztywno", ponieważ w pewnych warunkach spaliny spowodują co prawda obniżenie temperatury spalania, ale też znacząco wzrośnie ilość wydalanych z silnika węglowodorów.Może zabrzmi to dziwnie, ale te gorące spaliny, które opuszczają kolektor, w efekcie powodują, że temperatura spalania w komorze jest niższa. A to - jak już wcześniej powiedziałem - pozwala zmniejszyć emisję tlenków azotu.- Przypomnijmy, jakie to są temperatury. - Powietrze sprężone w silniku Diesla tuż przed wtryśnięciem doń paliwa ma temperaturę około dwóch tysięcy stopni Celsjusza. Natomiast spaliny opuszczające cylinder mają około 800 stopni. - Czy spaliny podlegające recyrkulacji wcześniej przechodzą przez katalizator, aby zostały oczyszczone ze szkodliwych toksyn?- Nie, nie potrzeba tego robić, ponieważ w metodzie recyrkulacji nie są nam potrzebne spaliny jako takie, tylko ich temperatura. Poza tym zawór EGR, przez który kierowane są spaliny do kolektora ssącego, umieszczony jest w kolektorze wydechowym jeszcze daleko przed katalizatorem. - Czy recyrkulacja jest konieczna? Przecież zarówno w silnikach benzynowych jak i Diesla są znakomite katalizatory zmniejszające ilość tlenków azotu i innych szkodliwych substancji.- Katalizatory radzą sobie dobrze z tlenkami azotu w silnikach benzynowych, więc recyrkulację spalin w tych silnikach stosuje się bardzo rzadko. Gorzej jest w dieslach. Dlatego też coraz częściej stosuje się to rozwiązanie. Poza tym wciąż zaostrzane normy emisji spalin wymuszają poszukiwanie nowych metod redukcji szkodliwych substancji. Przypomnę, że norma Euro 4, która na Zachodzie już obowiązuje, a u nas wejdzie od 2002 roku, przewiduje dla silników benzynowych maksymalnie 0,15 grama tlenków azotu na kilometr. W dieslach maksimum 0,5 grama.
Recyrkulacja
- Panie doktorze, co to jest recyrkulacja spalin w silnikach samochodowych?- Jest to metoda, znana teoretycznie już od dość dawna, ale udoskonalona w ostatnich latach, obniżania zawartości szkodliwych substancji w spalinach (przede wszystkim tlenków azotu) poprzez dodanie do zasysanego do silnika powietrza części spalin. Najczęściej recyrkulację spalin stosuje się w silnikach Diesla, gdyż emitują one więcej tlenków azotu niż silniki benzynowe.