Do czego służą amortyzatory w zawieszeniu auta?
Z relacji mechaników wynika, iż wciąż nie brakuje kierowców, którzy sądzą, że odpowiadają one tylko za komfort jazdy. Często bywa tak, że klient warsztatu poinformowany o tym, że amortyzatory w jego aucie są niesprawne, reaguje nerwowo.
„Po co mam je wymieniać? Nic przecież nie puka, a komu to przeszkadza, że auto jest miękkie?” albo „Buja się? To dobrze, tak jest wygodniej!” – oto kilka typowych komentarzy.
Z punktu widzenia fachowca takie podejście jest z grubsza tak samo rozsądne jak stwierdzenie: „nie chcę mieć naprawdę skutecznych hamulców, bo gdy ostro zahamuję, pasy będą nieprzyjemnie uciskały ciało”.
Wyjaśnijmy więc raz na zawsze: amortyzator to element, który odpowiada za to, żeby opona miała kontakt z podłożem. Dzięki teleskopom auto nie buja się jak statek na falach, tylko stabilnie się prowadzi. Im szybciej się porusza, tym więcej jest drgań do wytłumienia, a w konsekwencji – większe są wymagania wobec amortyzatora.
Gdy jest on niesprawny, to współpracujące z nim koło co chwilę traci na moment kontakt z podłożem. Wprawdzie tylko na ułamek sekundy, ale to wystarczy, by auto stało się niesterowne – zawieszone w powietrzu koło nie hamuje, nie skręca ani nie przekazuje napędu.
Co ciekawe, współczesne samochody są znacznie bardziej wrażliwe na kondycję amortyzatorów. Z badań przytaczanych przez Akademię Bezpiecznego Samochodu (www.abs.org.pl) wynika, że w przypadku aut bez układu ABS amortyzatory o skuteczności tłumienia obniżonej o połowę w stosunku do części nowych powodują wydłużenie drogi hamowania o 4,3 proc.
Natomiast jeśli samochód wyposażony jest w ABS, to w takiej samej sytuacji droga hamowania wydłuża się aż o 14,1 proc.! Dzieje się tak, ponieważ w chwili zerwania przyczepności ABS zmniejsza siłę hamowania, aby nie dopuścić do zablokowania koła. Jeżdżąc z niesprawnymi amortyzatorami,najbardziej ryzykują właściciele aut wyposażonych w układ stabilizacji toru jazdy (ESP) – system tego typu działa prawidłowo tylko wtedy, gdy pojazd ma sprawne zawieszenie i opony.
Objawy zużycia amortyzatorów
Bujanie nadwozia
Jeżeli samochód mocno przechyla się na zakrętach, a po pokonaniu nierówności długo „faluje”, czas jechać do warsztatu – amortyzatory prawdopodobnie nadają się do wymiany. Samodzielnie można wstępnie sprawdzić ich działanie, mocno naciskając narożnik nadwozia. Po zwolnieniu nacisku auto powinno odbić do góry, a następnie wrócić do pierwotnej pozycji.
Jeśli po takim cyklu nie znieruchomieje, tylko buja się dalej, to z amortyzatorami jest na pewno źle. Popiskiwanie na łukach i podczas hamowania, buksowanie kół przy ruszaniu. Objawy te świadczą o tym, że koła tracą przyczepność. Możliwe przyczyny: niesprawność amortyzatorów, zużyte ogumienie lub luzy w zawieszeniu.
Wydłużona droga hamowania
Odrywające się od nawierzchni koła uniemożliwiają pełną kontrolę nad autem.Problemy z utrzymaniem kierunku jazdy. Mniejsza przyczepność pogarsza sterowność.
Wycieki oleju
Delikatna mgiełka oleju na tłoczysku to normalne zjawisko. Jeśli jednak cały amortyzator jest zaolejony, należy go niezwłocznie wymienić – może bowiem „puścić” w każdej chwili.
Sprawdzaj, bo sam nie zauważysz awarii
Amortyzatory rzadko psują się w gwałtowny sposób.Zwykle tracąskuteczność powoli, stopniowo, a kierowca po prostu przyzwyczaja się do gorszych właściwości jezdnych samochodu. Jeżeli zignoruje pierwsze symptomy niesprawności (np. popiskiwanie kół przy hamowaniu, nieuzasadnione włączanie się ABS-u, bujanie się auta po zatrzymaniu), to jeżdżąc samochodem w takim stanie, ryzykuje życie.
Niesprawność amortyzatorów w najbardziej jaskrawy sposób ujawnia się podczas awaryjnego hamowania, szczególnie jeżeli dojdzie do niego na „tarce” przed skrzyżowaniem – w takich warunkach droga hamowania może się wydłużyć nawet o kilkanaście metrów!
Stan amortyzatorów sprawdza się podczas obowiązkowego badania technicznego, ale bardzo częstodiagności przepuszczają auta, których teleskopy spełniają tylko minimalne wymagania. Dla własnego bezpieczeństwa warto przynajmniej raz na 20 tys. km wybrać się do warsztatu dysponującego dobrym testerem amortyzatorów.
