Z uszkodzoną szybą nie ma co liczyć także na pobłażliwość diagnosty w trakcie przeglądu technicznego - auto nie powinno zostać dopuszczone do ruchu. O uciążliwości jazdy samochodem z taką usterką nawet nie warto wspominać. Uszkodzenie ogranicza widoczność i rozprasza kierowcę. Poza pęknięciami i obtłuczeniami powodowanymi przypadkowym naprężeniem lub uderzeniem kamienia powszechnym problemem związanym z przednią szybą jest utrata przejrzystości. Mikrozarysowania i kratery są szczególnie dotkliwe podczas jazdy pod słońce. Badania przeprowadzone w Szwecji wykazały, że czas reakcji kierowcy samochodu z porysowaną szybą wydłuża się o 15-25 procent, w zależności od panujących warunków atmosferycznych i pory dnia. Naprawa czy wymiana?Drobne pęknięcia, rysy i odpryski nie muszą oznaczać konieczności wymiany szyby. Z ekonomicznego punktu widzenia naprawa może okazać się korzystna. Nowa szyba do auta osobowego to wydatek co najmniej kilkuset złotych. Wymiana szyby w ciężarówce lub autobusie może kosztować nawet kilkanaście tysięcy! Przed podjęciem decyzji o naprawie warto się jednak spokojnie zastanowić. Naprawa rozległych uszkodzeń prawie na pewno będzie nietrwałą prowizorką. Kupno nowej szyby ma sens, mimo że jej cena przewyższa koszt naprawy - nie tylko nie ma ryzyka odnowienia się ubytku, ale cała powierzchnia jest nieporysowana i przejrzysta. Dlaczego pękają?Szyba nigdy nie niszczy się bez powodu. Najczęstszą przyczyną odprysków i pęknięć są uszkodzenia mechaniczne spowodowane uderzeniami kamieni wyrzucanych spod kół przejeżdżających samochodów. Pęknięcia szyb mogą powstawać także w wyniku naprężeń. W większości nowych samochodów szyby są klejone do karoserii i stanowią element struktury nośnej nadwozia. Jazda po nierównych nawierzchniach, nieostrożne pokonywanie krawężników to niemal pewny sposób na spowodowanie pęknięcia szyby. Niektóre pojazdy są szczególnie narażone na tego typu usterki. Małą sztywność przedniej części nadwozia bezlitośnie demaskują dziurawe drogi. Uszkodzenia szyby mogą wynikać z zaniedbania właściciela samochodu. Zużyte, brudne lub kiepskiej jakości wycieraczki bardzo szybko spowodują poważne spustoszenie. Szczególnie zimą szyby narażone są na uszkodzenia. Uruchomienie wycieraczek przed dokładnym oczyszczeniem szyb powoduje porysowanie powierzchni szkła drobinkami lodu i soli. Nieostrożne stosowanie plastikowych skrobaczek może wyraźnie skrócić żywot szyby. W warsztatach zajmujących się naprawą i wymianą szyb częstymi gośćmi są pojazdy po niefachowo przeprowadzonych naprawach blacharskich. Mniejsza sztywność nadwozia lub niewidoczne gołym okiem deformacje konstrukcji nośnej samochodu bardzo szybko ujawniają się właśnie poprzez pęknięcia szyb. Co naprawiać?Najlepsze efekty uzyskuje się przy klejeniu drobnych odprysków i obtłuczeń. Dobrze przeprowadzona naprawa prawie nie pozostawia śladów. Dużo trudniej usunąć pęknięcia. Przeważnie pozostają po nich ślady, a uszkodzenie może się odnawiać. Przy drobnych ubytkach czas naprawy nie przekracza godziny, a klejenie przywraca szybie jej pierwotne właściwości. W przypadku pęknięć spowodowanych przez nadmierne naprężenia przedniej części nadwozia przed naprawą warto usunąć przyczynę. W niektórych samochodach wystarczy zamontować tzw. rozpórkę w przedniej części nadwozia, w przypadku innych konieczna może okazać się naprawa blacharska. Niektóre zakłady podejmują się spolerowania niewielkich zmatowień i rys na szybie. Głębokie wżery jednak zawsze wymagają wymiany szyby na nową. Silne polerowanie osłabia jej konstrukcję, tworzą się też wgłębienia uniemożliwiające prawidłową pracę wycieraczek. NaprawaWiększość warsztatów oferujących tego typu usługi stosuje podobną technologię. Pęknięcia i odpryski wypełniane są żywicą utwardzaną promieniami UV. W celu zapewnienia optymalnej jakości spoiny żywica wpuszczana jest w miejsce uszkodzenia po uprzednim wytworzeniu próżni. Szyba od razu po naprawie jest gotowa do eksploatacji dzięki utwardzaniu promieniami UV. Nie warto zwlekaćIm wcześniej naprawa zostanie wykonana, tym lepszy będzie efekt. W trakcie jazdy pęd powietrza wbija w uszkodzone miejsce różnego rodzaju zanieczyszczenia, których usunięcie może okazać się trudne lub wręcz niemożliwe. Brud pogarsza jakość spoiny i powoduje, że uszkodzenie pozostanie wyraźnie widoczne nawet po naprawie. W dodatku pęknięcia z czasem pogłębiają się, a szkło w miejscu ubytku może zmatowieć lub rozwarstwić się. Jeżeli nie ma możliwości niezwłocznego dokonania naprawy, warto prowizorycznie zabezpieczyć ubytek przed brudem, np. przezroczystą taśmą samoprzylepną. Nie zapobiegnie to pogłębieniu się pęknięcia, ale powstrzyma brud i da szansę na skuteczną naprawę. Naprawa pęknięcia szyby tania, ale nie zawsze skuteczna Najczęściej stosowana technologia naprawy szyb została opracowana w USA. Naprawa pęknięć polega na wypełnieniu ubytków szyby specjalną żywicą. Miejsce uszkodzenia musi zostać uprzednio starannie oczyszczone i osuszone przy pomocy sprężonego powietrza. Przed rozpoczęciem naprawy monter umieszcza po wewnętrznej stronie szyby niewielkie lusterko, które pozwala mu dokładniej kontrolować proces klejenia. Końce pęknięcia są nawiercane tak, aby nie powiększało się ono. Następnie z miejsca ubytku odsysa się powietrze. Stosuje się urządzenia wytwarzające podciśnienie przy pomocy elektrycznej pompy próżniowej lub prostego, ręcznego tłoczyska. Do powstałej próżni wpuszcza się specjalny klej, odpowiedni dla konkretnego typu uszkodzenia. Duże pęknięcia wypełniane są stopniowo. Monter odsysa powietrze z kilkucentymetrowego fragmentu uszkodzenia, a następnie wpuszcza w nie żywicę. Dzięki próżni wytworzonej w miejscu uszkodzenia spoina pozbawiona jest pęcherzyków powietrza i idalnie przylega do szyby. Wypełniony fragment osłania się specjalną folią do czasu zalania klejem całości ubytku i utwardzenia się spoiny. Do wypełnienia drobnych pęknięć używa się rzadkiej żywicy, większe ubytki zalewa się klejem gęstszym. Spoina utwardzana jest przy pomocy promieni UV. Potem wystarczy już tylko oczyścić i ewentualnie wypolerować miejsce naprawy. W przypadku typowych uszkodzeń procedura trwa mniej niż godzinę, a jej koszt zależy od długości pęknięcia. W większości warsztatów tego typu usługi wykonywane są od ręki. Niektóre zakłady wystawiają specjalne zaświadczenia o zgodności naprawionej szyby z obowiązującymi przepisami. Certyfikat nie nakłada jednak na kontrolującego żadnych obowiązków i np. uzyskanie przedłużenia ważności dowodu rejestracyjnego w praktyce zależy od skuteczności naprawy. Bywa z tym różnie. Tylko niewielkie uszkodzenie można usunąć zupełnie bez śladu i jedynie wtedy, gdy od jego powstania do naprawy upłynęło niewiele czasu. Warto więc od razu pomyśleć o nowej szybie, której cena poza autoryzowanym serwisem wcale nie musi być "zaporowa", a jakość jest pewna.Niewielki odprysk da się usunąćTechnologia stosowana przy naprawie odprysków jest zbliżona do technologii usuwania pęknięć. Pierwszy krok to również tutaj usunięcie wszelkich zanieczyszczeń i osuszenie ubytku. Następnie wygładza się krawędzie odprysku. Od wewnętrznej strony szyby umieszcza się niewielkie lusterko pozwalające monterowi na dokładną kontrolę przebiegu naprawy. Przy pomocy przyssawki podłączonej do pompy próżniowej z miejsca uszkodzenia usuwa się powietrze. Dzięki specjalnej konstrukcji przyssawki żywica wtłaczana jest bezpośrednio do ubytku. Metoda ta pozwala na dokładne wypełnienie uszkodzenia żywicą i ogranicza ryzyko pozostania wewnątrz spoiny pęcherzyków powietrza i drobinek brudu. Po wypełnieniu ubytku żywica utwardzana jest przy pomocy lampy UV. Czas naświetlania zależy od wielkości ubytku. Zwykle trwa to od kilku do kilkunastu minut. Po utwardzeniu miejsce naprawy poleruje się. Naprawa trwa około godziny, a czas jej zależy od rozmiaru uszkodzeń. Małe odpryski dają się usunąć zazwyczaj niemal bez śladów. W przypadku większych wypełnień lub szyb barwionych widoczne będzie co najmniej wyraźne przebarwienie w miejscu naprawy. Należy pamiętać, że szyba nawet po naprawie ma zmniejszoną wytrzymałość. W miejscu usuniętego uszkodzenia mogą pojawić się nowe pęknięcia lub rysy. Warsztaty podejmują się naprawy szyb, w których uszkodzona została jedynie warstwa zewnętrzna. Szyby przebite na wylot nadają się wyłącznie do wymiany. Nie warto również naprawiać szyb ze starszymi, np. kilkutygodniowymi uszkodzeniami. Wilgoć i dostęp powietrza najczęściej powodują nieodwracalne zmatowienia wewnętrznej warstwy szyby, więc mimo naprawy nadawać się ona będzie tylko do wymiany. Firmy udzielają nawet rocznej gwarancji na wykonaną usługę w zależności od rodzaju i wielkości uszkodzenia.Folia poprawia wygląd samochoduPolskie prawo pozwala na stosowanie folii przyciemniających jedynie na szybach tylnej części pojazdu. Przepis mówi, że szyby o przepuszczalności poniżej 70 proc. mogą być stosowane wyłącznie na szybach "innych niż przednie i nie posiadających wpływu na pole widzenia kierowcy". Użytkownicy aut z przednimi bocznymi szybami oklejonymi folią przyciemniającą tracą więc dowody rejestracyjne nawet wtedy, gdy folie mają atest. To logiczne: nawet jeżeli przepuszczalność świetlna folii byłaby większa niż 70 proc., nie wiadomo, jakie są właściwości szyby oklejonej folią. Szyby przyciemniane fabrycznie (tzw. barwione) mają na tyle ograniczoną przepuszczalność światła, na ile pozwala prawo. Większość firm oferuje oczywiście wyklejanie również szyb przedniej części pojazdu, jednak wyłącznie na wyraźne życzenie i odpowiedzialność właściciela. Folie na tylnych szybach nie tylko upiększają samochód, ale również poprawiają komfort. Producenci twierdzą, że folie w 99 proc. redukują promieniowanie UV, a nagrzewanie wnętrza nawet o 30 proc. Montaż folii przeprowadza się w pomieszczeniu bezpyłowym. Pierwszy krok to dokładne oczyszczenie szyb. Folię docina się na wymiar, a następnie przykleja do zwilżonej szyby. Kolejny etap to usunięcie wody i pęcherzyków powietrza. Po montażu folia powinna schnąć przynajmniej 24 godziny. W przypadku aut z szybami klejonymi do nadwozia usługę wykonuje się bez ich demontażu. Koszt wyklejenia to ok. 100 zł za każdą szybę.Folia chroni pasażerówDużą popularność zyskują folie ochronne, które w przeciwieństwie do folii przyciemniających, montuje się przede wszystkim na szybach bocznych z przodu (co w świetle prawa jest jednak dyskusyjne). Bywają reklamowane jako folie antywłamaniowe, co nie do końca oddaje ich przeznaczenie. Nawet najlepsza folia tego typu najwyżej utrudni splądrowanie samochodu. Zdeterminowany sprawca w końcu pokona zabezpieczenie, jednak zajmie mu to znacznie więcej czasu. Natomiast niemal na pewno folia ochronna zapobiegnie kradzieży torebki na skrzyżowaniu i poranieniu pasażerów odłamkami szkła.
Szyba prawie jak nowa
O tym, jak ważną częścią samochodu jest przednia szyba, większość kierowców przypomina sobie dopiero wtedy, gdy coś złego się z nią stanie. Nawet drobne z pozoru uszkodzenia jej mogą być przyczyną zatrzymania dowodu rejestracyjnego podczas kontroli drogowej.