To auta, które mogą być nieco młodsze, ale wyróżniają się czymś szczególnym. Mogą to być prototypy, auta zbudowane w niewielkiej liczbie na przykład do filmu, samochody znanych osobistości czy repliki automobili z dawnych lat.Moda na kolekcjonowanie takich aut spowodowała, że coraz więcej osób przywozi je z zagranicy. Nie ma się czemu dziwić. Wielu modeli nie ma w kraju, a ponadto egzemplarze sprowadzone z Niemiec, Anglii czy Stanów Zjednoczonych są częściej w lepszym stanie technicznym. W Polsce ciekawe egzemplarze niszczały w szopach, a za granicą już od dawna były pieczołowicie pielęgnowane.Jeżeli ktoś zdecydował się na markę, model lub okres, z jakiego marzy mu się automobil, może udać się na poszukiwania. Jest to ułatwione dzięki prasie specjalistycznej, w której znajduje się bardzo dużo ogłoszeń o sprzedaży oldtimerów. Niektóre tytuły dostępne są w Polsce i już przed wyjazdem można się zorientować w ofercie.Kiedy wybierzemy auto, które chcemy przywieźć do kraju, należy zgromadzić jego dokumentację. Obejmuje ona zdjęcia, na których pojazd musi być przedstawiony z czterech stron z ukosa. Niezbędna jest również fotografia komory silnika i deski rozdzielczej. Wszystko po to, żeby było widać, czy auto jest kompletne.Oprócz zdjęć należy zdobyć kserokopie dokumentów auta. Chodzi przede wszystkim o dowód rejestracyjny, instrukcję użytkowania oraz książkę napraw i wozu. W wielu przypadkach skompletowanie wszystkich może okazać się niemożliwe. Należy jednak postarać się o jak największą ich ilość, bo to ułatwi dalszą procedurę.Z dokumentacją należy udać się na rozmowę z rzeczoznawcami Automobilklubu Polski, do Muzeum Techniki, Naczelnej Organizacji Technicznej lub do innej uprawnionej instytucji. Na podstawie tych informacji i własnych danych sprawdzana jest przeszłość samochodu: lata produkcji konkretnego modelu, liczba wyprodukowanych sztuk, stosowane silniki czy rodzaje nadwozi, w jakich występował. Na tej podstawie każdemu egzemplarzowi wystawiana jest opinia. Jej koszt wynosi około 400 zł. Z nią należy udać się do wojewódzkiego konserwatora zabytków w miejscu swojego zamieszkania, który wystawi zaświadczenie potwierdzające, że pojazd, który chcemy sprowadzić, jest zabytkowy lub kolekcjonerski. Na podstawie tego zaświadczenia możemy sprowadzić auto do kraju bez żadnych opłat celno-skarbowych. Jest to jedyna droga, ponieważ przepisy nie przewidują odprawy warunkowej. Po przywiezieniu auto musi zostać poddane badaniom technicznym w Instytucie Transportu Samochodowego w Warszawie lub we właściwej okręgowej stacji kontroli pojazdów. Samochód musi spełniać kryteria zgodne z przepisami obowiązującymi w roku jego produkcji. Jeżeli chcemy jeździć nim na co dzień, to niezbędne jest dodatkowe wyposażenie obowiązkowe w ruchu drogowym. Starsze modele mogą nie mieć oświetlenia czy migaczy. Po uzyskaniu pozytywnych wyników badań możemy już pojazd zarejestrować. Taki zabytek może być również wpisany do centralnego rejestru zabytków ruchomych. Wpisu na wniosek właściciela dokonuje kustosz. Wówczas samochód taki staje się dobrem narodowym. Nie można takiego auta sprzedać za granicę bez pozwolenia, a pozbywając się go w kraju należy o tym fakcie powiadomić kustosza. Istnieje także możliwość uzyskania dofinansowania przy restauracji pojazdu wpisanego do rejestru.Tomasz Kamiński
ZABYTEK Z ZAGRANICY
Pojazd zabytkowy to taki, który ma minimum 25 lat, a od momentu zakończenia produkcji modelu upłynęło lat 15. Inną kategorią samochodów, które budzą zachwyt, są modele kolekcjonerskie.