Dodge Monaco "Bluesmobil" - najsłynniejszy radiowóz świata

Monaco z Detroit

We wrześniu 1964 roku Dodge - firma z koncernu Chrysler zaprezentowała nowy model Monaco. Według amerykańskiej terminologii auto pozycjonowano jako "full size car". Termin jest trudny do przetłumaczenia, a spotykane często określenie "pełnowymiarowy" nie oddaje istoty określenia. Duże, przestronne nadwozie producenta określał jako "C- Body". Auto było dostępne w kilku wersjach nadwoziowych m.in. jako Hardtop Sedan, Coupe Hardtop oraz jako kombi Station Wagon. Bliskim krewnym Monaco był Plymouth Polara, zaś bezpośrednim konkurentem spoza koncernu - Pontiac Grand Prix, reprezentant GM.

Poza USA Dodge Monaco był produkowany także w Chrysler Canada Ltd. Montowano w nim silniki 6-cylindrowe, jednak większość odbiorców wybierała większe V8 o pojemności od 5,5 do 7,2 litra. Od roku modelowego 69' wprowadzono nowy model Dodge Monaco. Był on oferowany do września 1973 roku. Monaco z roku modelowego 74 był nieco mniejszy od poprzednich roczników. Zmodyfikowano nadwozie, jednak w ofercie nadal pozostały jeszcze duże silniki jak V8 Magnum 440. Miesiąc po premierze auta rozpoczął się globalny kryzys paliwowy. Choć sprzedaż samochodów spadła, Dodge już od lat 30. cieszył się dobrą opinią w policji stanowej i w federalnych agencjach rządowych. Ponad 4 tys. egzemplarzy Monaco trafiło tam do służby patrolowej i innych zadań. Ważnym odbiorcą była policja stanu Illinois.

W latach 1974 - 1977 tysiące Dodge Monaco patrolowało także ulice Nowego Jorku, Millwaukee oraz innych amerykańskich metropolii. Policjanci wysoko cenili solidną konstrukcję, przestronne wnętrze oraz mocny silnik Magnum 440 o mocy ok. 200 KM. W drugiej połowie lat 70. mundurowi używali także podobnego Plymouth Gran Fury. Przeciętny radiowóz był eksploatowany niezwykle intensywnie i już po około 4 latach trafiał do cywilnych użytkowników, zwykle za przystępną kwotę kilkuset dolarów. Warto dodać, że w 1975 roku nowy Dodge Monaco z nadwoziem sedan i bez policyjnego wyposażenia kosztował 4848 dolarów. W tym czasie nazwa Monaco Custom została zastąpiona przez Royal Monaco, zaś Monaco Brougham zmieniono na Royal Monaco Brougham. Były to bogato wyposażone modele wyłącznie dla cywilnych odbiorców.

W latach 1977 - 1978 produkowano zmodyfikowany model Monaco. We wrześniu 1978 roku pojawił się dość mały i powolny produkt epoki "downsizingu" - Dodge St. Regis, który stał się obiektem powszechnej krytyki ze strony użytkowników. Żaden inny Dodge nie cieszył się tak znakomitą opinią jak Monaco, zwłaszcza modele z lat 1974 - 1977. W latach 80. głównymi dostawcami pojazdów dla policji byli już konkurenci Chryslera - Ford i General Motors.

Bluesmobile

Jake i Elwood Blues nosili identyczne czarne garnitury, krawaty i przeciwsłoneczne okulary Ray Ban Wayfarer. Gdy Jake odbywał "odsiadkę" w stanowym więzieniu w Joliet, jego brat Elwood sprzedał ukochanego Cadillaca i zakupił mikrofon oraz wycofany z policyjnej służby radiowóz Dodge Monaco z rocznika 74. Tak tłumaczył Elwood swojemu bratu powód zakupu: "Mamy gliniarski, czterysta czterdziestocalowy silnik, gliniarskie opony, gliniarskie zawieszenie, gliniarskie amortyzatory, jest to model bez katalizatora, tak więc chodzi dobrze na zwykłej benzynie".

Aby nie streszczać całego, świetnego skądinąd filmu "Blues Brothers", dodajmy, że ów radiowóz, zwany przez braci "Bluesmobilem" odegrał w fabule filmu niezwykle ważną rolę, stając się jednym z najbardziej znanych filmowych samochodów na świecie. Podczas realizacji "Blues Brothers" użyto 13 identycznych egzemplarzy Dodge Monaco, lecz zdjęcia z licznymi scenami pościgów i kaskaderskich ewolucji przeżyło tylko 6 z nich. Dan Aykroyd, współscenarzysta filmu, stwierdził, że wybrał ten model, uznając, że to najszybszy policyjny samochód używany w latach 70. w USA. Komedia muzyczna w reżyserii Johna Landisa weszła na ekrany amerykańskich kin w czerwcu 1980 roku. "Blues Brothers" odniósł ogromny sukces na całym świecie, w tym również w Polsce, gdzie był wyświetlany od 31 grudnia 1980 roku.

Oprócz niezwykle burzliwych perypetii braci Blues, granych przez Dana Aykroyda i Johna Belushi na planie pojawiły się światowe gwiazdy bluesa: Aretha Franklin, Ray Charles, James Brown, John Lee Hooker oraz Cab Calloway. Niezwykłą popularność zdobył także filmowy "Bluesmobile". Amerykanie lakierowali na biało - czarne barwy policji stanowej z Illinois nie tylko oryginalne egzemplarze Dodge'a Monaco, ale także inne modele tej marki, a nawet Fordy LTD czy Chevrolet Caprice. Do dziś na aukcjach Monaco z lat 1974 - 77 jest niezwykle poszukiwanym rarytasem i osiąga ceny wielokrotnie wyższe od innych pojazdów tej marki. Także tablice rejestracyjne BDR 529, a raczej ich niezliczone kopie są do dziś często kupowanym gadżetem - pamiątką z Chicago.

Kilka lat temu, fan filmu "Blues Brothers", Piotr Makowiecki znalazł na jednym z kanadyjskich portali internetowych ogłoszenie o sprzedaży Dodge Monaco. Dzięki pomocy kolegi mieszkającego w Kanadzie samochód został zakupiony i trafił do Polski. Tu pojawiły się problemy. Odprawa celna auta trwała 2,5 miesiąca. Izba Celna zakwestionowała unikalny charakter pojazdu i nakazała uiszczenie znacznie wyższej opłaty jak za zwykły współczesny samochód, jakich tysiące trafia z USA do Polski. Udało się jednak przezwyciężyć "obiektywne trudności" piętrzone przez biurokratów.

Obecnie pojazd jest zarejestrowany jako zabytek i posiada żółte tablice. Na potrzeby sesji zdjęciowej pan Piotr zakłada jednak słynne chicagowskie "BDR 529". Nasz egzemplarz jest najwierniejszą kopią filmowego Blues Mobile w Europie. Przedni zderzak posiada specjalne wzmocnienie - odbój używany podczas pościgów jako środek przymusu bezpośredniego. Policjanci często uderzają nim w tył uciekającego auta, skutecznie wytrącając go z równowagi i zmuszając do zatrzymania. Nie ma policyjnej radiostacji, demontowanej tuż przed sprzedażą w cywilne ręce, jednak właścicielowi udało się zdobyć oryginalny policyjny reflektor - szperacz marki General Electric. "Blues mobile" Piotra Makowieckiego jest pojazdem kolekcjonerskim, atrakcją nie tylko dla fanów amerykańskiej motoryzacji, lecz także dla każdego kinomana.

Te i inne klasyczne pojazdy będzie można zobaczyć na targach Moto Nostalgia w dniach 28-29 maja w Warszawie. Gorąco zapraszamy.

Dane techniczne samochodu Dodge Monaco (1974 - 76):

Silnik: benzynowy, chłodzony cieczą, ośmiocylindrowy w układzie V (fabryczne oznaczenie Magnum 440)

Pojemność skokowa: 5899 ccm

Moc maksymalna: ok. 200 KM przy 4000 obr./min.

Zasilanie; gaźnik dwugardzielowy Holley lub Carter

Napęd: na koła tylnej osi

Skrzynia biegów: automatyczna, trójstopniowa

Nadwozie: czterodrzwiowe, na stalowej ramie nośnej

Zawieszenie przednie: niezależne z drążkami skrętnymi

Zawieszenie tylne: oś sztywna, most napędowy z półeliptycznymi resorami piórowymi

Hamulce p: tarczowe, t: bębnowe, układ hydrauliczny ze wspomaganiem podciśnieniowym