Uczestniczenie w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, wykonywanie zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. To tylko niektóre sytuacje, w których służby używają sygnałów pojazdu uprzywilejowanego.
Definicję „pojazdu uprzywilejowanego” znajdziemy w Prawie o ruchu drogowym:
Jest to: „pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.” Wówczas wszystkie pojazdy poruszające się pomiędzy nimi, nawet jeżeli nie wysyłają żadnych sygnałów, uważa się za uprzywilejowane. Warto podkreślić, że pojazd uprzywilejowany nie musi być w charakterystyczny sposób oznakowany, jak np. wóz strażacki czy karetka pogotowia. Przepisy zabraniają wjeżdżania między znajdujące się w kolumnie pojazdy.
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się. Obowiązek ułatwienia przejazdu dotyczy także pieszych znajdujących się na drodze. Oznacza to, że stojący w korku kierowcy powinni rozjechać się na boki, wjechać na pas zieleni lub zjechać na pobocze, a pojazdy znajdujące się w ruchu zmienić pas, tak żeby jak najszybciej przepuścić pojazd uprzywilejowany. Piesi natomiast powinni powstrzymać się od przejścia na drugą stronę ulicy, nawet jeżeli mają zielone światło lub już znajdują się na przejściu.
Należy również pamiętać, o zakazie wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego w obszarze zabudowanym.
Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów. Oznacza, to że kierującego takim pojazdem nie obowiązują m. in. ograniczenia prędkości, może wjechać „pod prąd”, wyprzedzać w miejscach gdzie obowiązuje taki zakaz, czy wjechać na skrzyżowanie na czerwonym świetle.
Pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym może być pojazd samochodowy:
- jednostek ochrony przeciwpożarowej;
- zespołu ratownictwa medycznego;
- Policji;
- jednostki ratownictwa chemicznego;
- Straży Granicznej;
- Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
- Agencji Wywiadu;
- Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
- Służby Kontrwywiadu Wojskowego;
- Służby Wywiadu Wojskowego;
- Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
- Służby Więziennej;
- Biura Ochrony Rządu;
- kontroli skarbowej;
- Służby Celnej;
- straży gminnych (miejskich);
- podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa górskiego;
- Służby Parku Narodowego;
- podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wodnego;
- Inspekcji Transportu Drogowego;
- jednostki niewymienionej w pkt 1–11, jeżeli jest używany w związku z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego – na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.