Wciąż nie brakuje kierowców, którzy olej do swojego samochodu chcą kupować sami. Jednym chodzi o oszczędności (raczej wątpliwe), innym – o brak zaufania do mechaników oraz do zawartości beczek stojących w warsztatach. Niektórzy mają też swoje ulubione marki olejów, które trudno kupić w serwisach. Wiele osób z tej ostatniej grupy, bombardowanych agresywnymi reklamami, zgłasza nam swe wątpliwości.
Oto najczęstsze z nich:
- Mam samochód na gwarancji. Czy muszę stosować olej tej marki, którą zaleca producent auta? Czy używając innego oleju, ryzykuję utratę gwarancji? Nie, żaden z producentów nie może nakazać klientom stosowania oleju konkretnej marki. Wybrany olej musi jednak spełniać wymagania producenta – to wystarczy, żeby zachować gwarancję.Na co zwracać uwagę przy wyborze oleju?W przypadku nowoczesnych silników ważne są tzw. aprobaty producentów. Odpowiednie kody (np. VW 505.00 czy MB 229.3) znajdują się na opakowaniu. Kod musi dokładnie zgadzać się ze wskazaniami z instrukcji obsługi auta. Ważna jest też lepkość(np. 5W-40 czy 10W-40), która ma być zgodna z zaleceniami producenta z uwzględnieniem warunków klimatycznych – inne oleje mogą być zalecane do tych samych aut np. na rynku rosyjskim, a inne w Hiszpanii.Znaczenie mają też klasy jakościowe (podawane według norm API i ACEA – wyjaśnienie obok). Nie wolno stosować oleju niższej klasy niż zalecany, ale nie warto przesadzać w drugą stronę – stare silniki nie zawsze „lubią” oleje lepsze od tych, do których je zaprojektowano.Byłem w warsztacie, żeby umówić się na wymianę oleju. Spytałem mechanika, jaki mam kupić. Odpowiedział, że te z marketów są gorsze od tych dostarczanych do warsztatów i odradził mi samodzielne zakupy. Czy warto go posłuchać? Oleje sprzedawane w marketach są takiej samej jakości jak te rozlewane z beczek w warsztatach. Większość serwisów bardzo się stara o to, żeby namówić klientów na zakup oleju silnikowego wraz z usługą jego wymiany. Powód? Warsztaty na oleju zarabiają krocie – firmy petrochemiczne prowadzą programy lojalnościowe dla mechaników, a wysoka sprzedaż jest premiowana np. dostawami sprzętu warsztatowego i rabatami przy kolejnych zamówieniach.Czy mogę kupić inny olej na dolewki niż ten, któryzostał wlany do silnika? Teoretycznie oleje są mieszalne, ale lepiej tego nie robić. Nawet oleje o tych samych parametrach mogą mieć różne, niekompatybilne z sobą receptury.
Lepkość oleju – jak czytać oznaczenia?
Oznaczenie 5W-30 informuje o lepkości oleju podanej według normy SAE. Pierwsza jego część – liczba w połączeniu z literą W (od ang. winter, czyli zima) – informuje o odporności na niskie temperatury. Im niższa liczba, tym olej lepiej znosi mróz. Drugi człon oznaczenia informuje o odporności na wysokie temperatury – im wyższa druga liczba, w tym wyższych temperaturach olej zachowuje swoje właściwości.
- 15W-40 - Taką lepkość mają najczęściej standardowe oleje mineralne. W temperaturach poniżej -20°C taki olej robi się bardzo gęsty!10W-40 - Lepkość typowa dla olejówpółsyntetycznych (choć to nie reguła). Nie powinien nadmiernie utrudniać rozruchu nawet do -25 °C.10W-60 - Olej o takich parametrach dobrze chroni silnik w wysokich temperaturach, jednak zwiększa nieco zużycie paliwa.0W-40 - W pełni syntetyczny olej, który nie krzepnie w bardzo niskich temperaturach i zapewnia ochronę także w upał.5W-30 - Niskooporowy „syntetyk” obniżający zużycie paliwa. Przeznaczony do nowoczesnych silników – w starszych bywa niebezpieczny!
Po czym można poznać jakość oleju silnikowego?
Według europejskiej klasyfikacji ACEA (Association des Constructeurs Européens d’Automobiles) oleje dzielą się na cztery klasy:
- A: do silników benzynowych w osobówkach;B: do silników Diesla w autach osobowych i lekkich dostawczych;C: do diesli z filtrami cząstek stałych;E: do silników wysokoprężnych w pojazdach użytkowych i ciężarówkach.
Obok litery znajduje się liczba określająca właściwości produktu, np. olej klasy ACEA B3 lepiej zabezpiecza silnik przed zużyciem niż klasy B2. Jeden produkt może spełniać wymogi kilku klas, na przykład A3/B4/C3. Oznacza to, że można go stosować zarówno w silnikach benzynowych jak i w dieslach, nawet tych wyposażonych w filtry cząstek stałych.
Według klasyfikacji amerykańskiej API (American Petroleum Institute) oleje dzielą się na:
- S: do aut osobowych;C: do aut użytkowych.
Oznaczenie składa się z dwóch liter – pierwsza to S lub C, natomiast druga określa parametry jakościowe oleju. Im dalsza litera alfabetu, tym lepiej. Podobnie jak w przypadku norm ACEA, ten sam produkt może być sklasyfikowany jako olej do aut osobowych i ciężarowych.
Wielu producentów aut stawia olejom dodatkowe wymagania, których nie przewidują klasyfikacje ACEA i API. W takiej sytuacji kierowcy powinni sugerować się przede wszystkim tzw. aprobatami producentów – informacje o nich też znajdują się na opakowaniu oleju. Pozostaje jeszcze podział na oleje mineralne i syntetyczne. Można przyjąć, że „syntetyki” mają wyższą jakość. Są to produkty bardziej przetworzone od standardowych olejów mineralnych, dzięki czemu charakteryzują się przewidywalnymi parametrami, są trwalsze i zachowują swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur.
