• Im bardziej wydajna żarówka, tym krócej świeci
  • Częste przepalanie się żarówek wynika także z wysokiego napięcia w instalacji auta 
  • Trwałe i dobre żarówki dające niebieskie, „ksenonowe” światło oferują tylko najbardziej renomowani producenci

By prawidłowo dobrać żarówki do reflektorów auta, musimy znać ich typ: musimy wiedzieć, czy potrzebne nam są żarówki H4, H7 czy inne. Najpopularniejsze typy to właśnie H4 i H7, coraz rzadziej spotyka się popularne kiedyś żarówki H1. W niektórych autach stosuje się nieco bardziej egzotyczne typy żarówek jak np. HB3 czy HB4 wyposażone w oprawkę ułatwiającą montaż żarówki w ograniczonych przestrzeniach.

Ważne: do reflektora pasują tylko takie żarówki, do jakich został on przystosowany, żadne inne! W przypadku reflektorów wyposażonych w dwie żarówki świateł głównych zdarza się, że że obok siebie świecą dwie żarówki różnych typów, np. H7 i H1. A jak sprawdzić, jaki typ żarówki pasuje do naszego samochodu? Najprościej jest wyjąć przepaloną (albo wciąż dobrą) żarówkę i sprawdzić. Typ żarówki zaznaczony jest na jej kołnierzu, jakkolwiek bardziej doświadczeni kierowcy rozpoznają żarówkę na pierwszy rzut oka najpóźniej po jej wyjęciu z reflektora; tak naprawdę wystarczy zdjąć osłonę reflektora i spojrzeć na kołnierz żarówki.

Najpopularniejsze typy żarówek:

Najpopularniejsze typy żarówek Foto: Auto Świat
Najpopularniejsze typy żarówek
  • H4 – żarówka dwużarnikowa, jedna żarówka obsługuje i światła drogowe, i mijania. Ma trzy złącza elektryczne. Na bańce żarówki naniesiona jest osłonka przeciwolśnieniowa.  
  • H7 – najpopularniejsza obecnie żarówka z jednym żarnikiem, ma dwa konektory elektryczne. Obsługuje albo światło drogowe, albo mijania. W jednym reflektorze mogą działać dwie takie żarówki.
  • H1 – coraz rzadziej spotykany typ żarówki jednożarnikowej, może obsługiwać światła drogowe albo światła mijania. Wyróżnia się jednym konektorem i bańką o wydłużonym kształcie.
  • H3 – żarówka jednowłóknowa spotykana najczęściej w reflektorach przeciwmgielnych. Cecha charakterystyczna: złącze elektryczne na kablu.      
  • HB4, HB3 – udoskonalone wersje żarówki H7 wyposażone w mocowanie i gniazdo przyłączeniowe z tworzywa sztucznego.

Która lepiej świeci?

Zwłaszcza renomowani producenci żarówek oferują żarówki w wielu wersjach różniących się barwą emitowanego światła i wydajnością. To dość skomplikowane, gdyż osiągi żarówek nie są dowolne – ściśle regulują to odpowiednie normy. Norma określa zarówno geometrię żarnika jak i całkowitą ilość emitowanego światła z dopuszczalną odchyłką rzędu 10-15 proc. Przykładowo żarnik świateł mijania żarówki H4 ma emitować 1000 lumenów plus-minus 15 proc., a żarnik Żarówki H7 – 1500 lm +/- 10 proc. Tak czy inaczej: jak to możliwe, że niektóre „wypasione” żarówki – według deklaracji producentów – dają „do 150 proc. więcej światła na drodze”?

Trik jest następujący: żarnik wyżyłowanej żarówki wykonany jest z cieńszego drucika, który rozgrzewa się do wyższej temperatury i emituje więcej światła niż żarnik „zwykłej” żarówki. Aby jednak nie przekroczyć dozwolonej całkowitej emisji światła, na fragmencie bańki wyżyłowanej żarówki umieszcza się niebieski filtr, który zatrzymuje światło. Rzecz w tym, by filtr wyłapywał światło w tym miejscu, które potencjalnie jest najmniej wykorzystane przez większość reflektorów, za to tam, gdzie światło wykorzystywane jest najpełniej, może być go więcej.

W praktyce niektóre reflektory robią bardzo dobry użytek z wyżyłowanych żarówek, a inne zyskują tylko trochę. Rzadko jednak zdarza się jednak, by reflektor z wyżyłowaną żarówką świecił gorzej niż ze zwykłą. Niestety, efekt uboczny wyżyłowania żarówki to krótsza żywotność.

Do jakich aut żarówki o zwiększonej wydajności?

Żarówki o zwiększonej wydajności mają jaśniej świecący żarnik i (z reguły) filtr na fragmencie bańki Foto: Auto Bild
Żarówki o zwiększonej wydajności mają jaśniej świecący żarnik i (z reguły) filtr na fragmencie bańki

Światła na drodze nigdy nie jest za wiele, jednak zwiększenie ilości światła na drodze nie może odbywać się za wszelką cenę. Tak naprawdę jedna z podstawowych kwestii to trwałość żarówek. Jeśli w naszym aucie wymieniamy żarówki raz w roku albo rzadziej, zapewne montaż mocniej świecących żarówek ma sens. Jeśli zwykłe, markowe żarówki wymieniamy co 2 miesiące, to wyżyłowane starczą nam na miesiąc… Nie ma to sensu.

Jednym z podstawowych czynników wpływających na trwałość żarówek jest napięcie w instalacji elektrycznej auta. W fabryce żarówki testowane są przy napięciu 13,2 V, a w aucie realne napięcie podczas jazdy to 13,8-14,4 V. tymczasem wzrost napięcia o 5 proc. skraca żywotność żarówek o połowę! Jeśli zatem teoretyczna trwałość żarówki zwykłej to 550 godzin, a żarówki wyżyłowanej to 200 godzin, to jeśli w praktyce mamy w aucie napięcie rzędu 14,4 V (to nie usterka – nie podlega naprawie!), zwykła żarówka będzie świecić zaledwie przez ok. 150 godzin, a wyżyłowana – zaledwie 50-60 godzin! Raczej warto wtedy rozważyć montaż żarówek o wydłużonej trwałości (oczywiście, takie żarówki dają mniej światła nawet niż żarówki standardowe), które w teorii świecą 1500 godzi, a w praktyce – przynajmniej 400. Oczywiście w samochodzie, w którym napięcie w instalacji jest nieco niższe, montaż żarówek o zwiększonej wydajności ma sens tym bardziej, że im niższe napięcie, tym (każda!) żarówka gorzej świeci.

Co to są te Kelviny?

Żarówki z mocnym niebieskim filtrem dają bardzo mało światła... Foto: Auto Świat
Żarówki z mocnym niebieskim filtrem dają bardzo mało światła...

Coraz częściej na opakowaniach żarówek znajdujemy informację, że dane żarówki emitują światło o wartości np. 3200, 3600 albo nawet 4000 Kelvinów (K). Czy to oznacza, że im więcej Kelvinów, tym więcej światła? Nic z tych rzeczy! W Kelvinach opisuje się temperaturę barwową światła – jedne żarówki dają światło bardziej żółte, a inne bardziej chłodne, niebieskie. Najprościej rzecz ujmując: im więcej Kelvinów, tym chłodniejsze, bardziej „ksenonowe” światło.

Oczywiście, podwyższona temperatura barwowa żarówek może iść w parze ze zwiększoną wydajnością, ale… nie musi. Zwłaszcza tanie, chińskie żarówki z ciemnoniebieskim szkłem emitują bardzo mało światła. To proste: niebieski filtr zatrzymuje je, filtruje, pochłania. W przypadku wyrobów renomowanych marek tak to nie działa, gdyż producenci „nadrabiają” działanie niebieskiego filtra bardziej wyżyłowanym żarnikiem, jednak wiąże się to (i w przypadku chińskich „ksenonów”, i w przypadku żarówek renomowanych marek) z obniżoną trwałością żarówki.