Akumulatory samochodowe – zarówno tradycyjne akumulatory kwasowo-ołowiowe, jak i nowocześniejsze akumulatory AGM – nie lubią skrajnych temperatur, przeładowania oraz głębokiego rozładowania. Wbrew pozorom akumulator w równym stopniu narażony jest na uszkodzenie lub przedwczesne zużycie zarówno zimą, jak i latem.
Zdarza się, że akumulator wymaga doładowania. Wiesz, kiedy?
W samochodzie, który jest używany codziennie albo prawie codziennie na dłuższych trasach, akumulator nie wymaga doładowywania. Sytuacja zmienia się, gdy jeździmy na krótkich odcinkach albo pozostawiamy auto na dłuższy czas nieużywane. Trudno jednoznacznie określić, co dokładnie oznacza w tym kontekście "dłuższy czas": w przypadku jednego pojazdu będą to dwa tygodnie lub nawet mniej, a w innym – pięć-sześć tygodni. Znaczenie mają też warunki, w jakich został pozostawiony nasz samochód.
Jest tak dlatego, że nieużywany akumulator ulega rozładowaniu i – jeśli nie zareagujemy w porę – nieodwracalnie się uszkadza.
Jak wyjaśniają eksperci firmy Exide, spadek napięcia akumulatora w nieużywanym samochodzie ma dwie przyczyny. Rozładowanie akumulatora wynika po pierwsze, z tego, że nawet w wyłączonym samochodzie niektóre odbiorniki stale pobierają prąd. Są to sterowniki, czujniki, a także urządzenia akcesoryjne jak np. autoalarm. Im wyższy pobór prądu na postoju i im niższa pojemność akumulatora, tym szybciej dojdzie do niebezpiecznego rozładowania.
Po drugie, nawet akumulator odłączony od instalacji elektrycznej samochodu będzie ulegał samorozładowaniu. Reakcje chemiczne, które do tego prowadzą, zachodzą tym szybciej, im wyższa jest temperatura akumulatora. Z tego względu latem akumulator jest bezpieczniejszy, jeśli samochód stoi w chłodnym garażu, natomiast w aucie narażonym na bezpośrednie działanie słońca, zwłaszcza podczas upałów, do samorozładowania dochodzi stosunkowo szybko. To dlatego zdarza się, że gdy zostawimy samochód na kilka-kilkanaście dni, pojawiają się problemy z rozruchem.
Jazda na krótkich trasach: czy jest na to sposób?
Problemem dla większości akumulatorów samochodowych jest jazda na krótkich odcinkach. W takiej sytuacji znaczna ilość energii zużywana jest na rozruch pojazdu, natomiast czas jazdy jest zbyt krótki, aby akumulator zdążył się naładować. Jeśli użytkujemy w ten sposób samochód i poprzedni akumulator nadspodziewanie szybko uległ zużyciu, zadbajmy o to, aby kolejny akumulator był dostosowany do pracy w tak niekorzystnych warunkach. W sprzedaży są akumulatory dostosowane do szybkiego ładowania, np. akumulator Centra Futura Carbon Boost 2.0. Akumulator ten dzięki innowacyjnym dodatkom węglowym na płytach ujemnych ładuje się do 2 razy szybciej niż inne.
Jak sprawdzić stan naładowania akumulatora?
Stan naładowania akumulatora można sprawdzić prostym multimetrem, mierząc jego napięcie. Napięcie naładowanego akumulatora w stanie spoczynku wynosi 12,4-12,6 V. Jeśli spada ono do wartości 12,2-12,3 V, akumulator należy doładować.
Rada: zostawiając samochód na dłużej w miejscu, gdzie mamy dostęp do sieci elektrycznej, warto podłączyć do akumulatora prostownik z funkcją konserwacji akumulatora. Taki prostownik będzie automatycznie doładowywać akumulator, ilekroć jego napięcie spadnie poniżej pewnej bezpiecznego poziomu.
Uważaj na lampki i inne małe odbiorniki prądu
W starszych pojazdach niewyposażonych w elektroniczne systemy zarządzania energią do głębokiego rozładowania akumulatora czasem dochodzi także w sytuacji, gdy przez pomyłkę zostawimy w samochodzie włączoną lampkę oświetlenia wnętrza albo inny odbiornik prądu. Wówczas zdarza się, że napięcie akumulatora spadnie do takiego poziomu, że ulega on uszkodzeniu. To samo może się zdarzyć w wyniku usterki, np. zwarcia.
Co się dzieje z rozładowanym akumulatorem?
Im dłużej trwa stan rozładowania i im napięcie rozładowanego akumulatora jest niższe, tym większe jest ryzyko zasiarczenia płyt. Akumulatory w zależności od swoich parametrów w różnym stopniu reagują na głębokie rozładowanie: jedne ulegają uszkodzeniu po jednym takim incydencie, inne psują się dopiero po kilku razach. Głębokie rozładowanie jest jednak szkodliwe dla wszystkich bez wyjątku akumulatorów i w każdym przypadku po takim incydencie zmniejsza się sprawność akumulatora.
Rada: jednym z inteligentnych prostowników, które podłączone do auta pozostawionego na dłużej zapobiegną rozładowaniu akumulatora, jest Exide 12/7. Taki prostownik włącza się, ilekroć napięcie akumulatora spadnie poniżej optymalnego poziomu, a po naładowaniu akumulatora wyłącza się, aby nie doszło do przeładowania baterii.
Akumulator nie znosi przeładowania. Jak go chronić?
W praktyce do przeładowania może dojść w dwóch przypadkach: po pierwsze, gdy akumulator doładowujemy nieodpowiednim prostownikiem – ryzyko jest duże zwłaszcza wtedy, gdy robimy to w czasie upałów. Przeładowanie wystąpi także, np. jeśli akumulator AGM doładowujemy akumulatorem niedostosowanym to tego rodzaju akumulatora albo gdy nie uruchomimy odpowiedniego ustawienia. Akumulatory AGM wymagają niższego napięcia podczas ładowania.
Po drugie, akumulatory ulegają przeładowaniu w sytuacji, gdy układ ładowania w samochodzie jest niesprawny.
Rada: przed zamontowaniem nowego akumulatora w samochodzie warto skontrolować sprawność działania instalacji elektrycznej auta. Należy sprawdzić napięcie ładowania oraz ewentualne występowanie zwarć i innych usterek prowadzących do nadmiernego upływu prądu na postoju. Jest to jeden z powodów, dla którego warto wymianę akumulatora zlecać w warsztacie samochodowym.
Gorąco albo zimno – akumulator tego nie lubi
Zbyt wysoka temperatura pracy akumulatora prowadzi do jego rozładowania i szybszego zużycia. Na działanie wysokich temperatur szczególnie wrażliwe są akumulatory AGM, ale nie tylko one – dlatego w sytuacji, gdy temperatura pod maską samochodu pozostawionego na słońcu sięga kilkudziesięciu stopni Celsjusza, akumulator ulega szybszemu zużyciu. Z kolei mróz prowadzi do zmniejszenia pojemności akumulatora, a jednocześnie do zwiększenia poboru prądu np. przez rozrusznik.
Z tych względów trudno jest z góry określić, na jak długo wystarczy nam nowy akumulator. Jeśli jednak będziemy dbać, aby bez potrzeby nie był on narażony na niekorzystne warunki, a przede wszystkim, jeśli będziemy pamiętać, aby doładować go, gdy jest taka potrzeba – wówczas jego żywotność z pewnością nas pozytywnie zaskoczy.
Dobór akumulatora to podstawa
Warto mieć świadomość, że nawet najlepszy jakościowo akumulator nie sprawdzi się, jeśli jego parametry nie będą odpowiednio dobrane do wymagań pojazdu. Jeśli nasz samochód ma system start-stop i fabrycznie wyposażony był w akumulator AGM, przy wymianie należy koniecznie zadbać o kupno wysokiej jakości akumulatora AGM – np. akumulatora Centra AGM. Zastosowanie w takim pojeździe zwykłego akumulatora kwasowo-ołowiowego sprawi, że ulegnie on bardzo szybkiemu zużyciu – być może nawet w ciągu kilku tygodni.
Z drugiej strony, jeśli nasze auto nie jest przystosowane do akumulatorów AGM, taki "upgrade" z pewnością się nie sprawdzi z uwagi na inne strategie ładowania, jakim podlegają akumulatory AMG i "zwykłe". Jeśli mamy wątpliwości, warto skorzystać z bezpłatnej internetowej wyszukiwarki akumulatorów Exide Battery Finder.
Warto wiedzieć: niektórzy producenci akumulatorów oferują swoim klientom pakiet assistance. Do niektórych dostępnych na rynku akumulatorów, np. Exide Premium czy Centra Futura taki bonus oferowany jest w standardzie. Zatem oprócz gwarancji, kierowca zyskuje także dodatkową ochronę assistance, np. 3-letnią. Dzięki niej, w przypadku awarii akumulatora, może liczyć na bezpłatną pomoc – wystarczy zadzwonić do sieci serwisowej (wskazanej przez producenta akumulatora w karcie gwarancyjnej), której przedstawiciele przyjadą i uruchomią samochód. Taka pomoc dotyczy jedynie awarii akumulatora, ale jest bezpłatna. W przypadku akumulatorów Exide Premium lub Centra Futura przysługuje dwukrotnie w ciągu 3 lat od daty ich zakupu.