- W nowoczesnych autach pierwsze objawy zużycia akumulatora pojawiają się na jakiś czas przed pierwszymi problemami z rozruchem
- Stan akumulatora można precyzyjnie ocenić w warsztacie za pomocą specjalnego testera
- W większości współczesnych samochodów najlepiej wymieniać akumulator w warsztacie
- Zużyty akumulator powinien być przekazany do utylizacji i przetworzenia – większość materiałów, z których jest zrobiony, można odzyskać i wykorzystać ponownie
W optymalnych warunkach dobry akumulator rozruchowy w samochodzie może działać bezproblemowo pięć lat i dłużej. Niestety, bardzo często warunki pracy akumulatora są dalekie od optymalnych, a jego zużycie daje o sobie znać nagle i niemal zawsze w sytuacji, gdy nie jesteśmy na takie kłopoty przygotowani. To, co najbardziej skraca żywotność akumulatora to: głębokie rozładowanie, permanentne niedoładowanie, a w przypadku niektórych typów akumulatorów – przegrzanie. Niektóre z tych czynników wynikają wprost ze sposobu eksploatacji samochodu, innych – niestety – trudno uniknąć.
Problem z akumulatorem: bo latem jest za gorąco
Nie wszyscy o tym wiedzą, ale upały bardzo szkodzą akumulatorom kwasowo-ołowiowym – wysoka temperatura przyspiesza proces samorozładowania. Jeśli wyjedziemy na urlop, pozostawiając auto nieużywane, w ciągu 2-3 tygodni może dojść do głębokiego rozładowania akumulatora. Takie zdarzenie drastycznie skraca żywotność akumulatora, może też spowodować jego nieodwracalną usterkę.
Zdaniem wielu specjalistów podwyższoną liczbę problemów z akumulatorem, jaka dotknęła kierowców w 2020 roku, należy wiązać ze zmianą sposobu korzystania z aut wynikającą z pandemii – przez wiele tygodni samochody stały na parkingach nieużywane
Problem z akumulatorem: bo trasy są za krótkie
Jazda na krótkich trasach, zwłaszcza jesienią i zimą, bardzo mocno obciąża akumulator. To dlatego, że częściej używamy świateł głównych, a także elementów ogrzewania elektrycznego: foteli szyb, lusterek, itp. Akumulator jest permanentnie niedoładowany, co skraca jego żywotność.
Problem z akumulatorem: bo zimą jest za zimno
W niskich temperaturach maleje efektywna pojemność elektryczna akumulatora, który jednocześnie bywa przez dłuższy czas niedoładowany z powodu jazdy na krótkich odcinkach. Przy silnym mrozie takie urządzenia jak rozrusznik potrzebują znacznie więcej energii. W tych warunkach łatwo o rozładowanie akumulatora. Jeśli dodamy do tego naturalne zużycie baterii, to już wiemy, dlaczego właśnie pierwsze ataki mrozu powodują lawinowy wzrost wezwań pomocy drogowej.
Nie zawsze oczywiste objawy złego stanu akumulatora
Zużycie akumulatora nie zawsze od razu daje jednoznaczne objawy. W nowoczesnych samochodach zbyt niskie napięcie w instalacji może powodować problemy z rozruchem, ale też zawsze aktywuje ono system zarządzania energią, który próbuje oszczędzać prąd. Zużycie akumulatora można podejrzewać, m.in. gdy:
- rozrusznik kręci prawie normalnie, ale silnik nie odpala. Zdarza się tak, gdy rozrusznik – z powodu deficytu energii – nie osiąga minimalnej prędkości powodującej uruchomienie wtrysku paliwa. To niewielkie spowolnienie obrotów rozrusznika może pozostać niezauważone – trudno ocenić je „na słuch”;
- system start-stop nie zatrzymuje silnika podczas postojów na światłach pomimo pozornego spełnienia wymaganych warunków: silnik jest rozgrzany, a temperatura otoczenia umiarkowana. To znak, że system zarządzania energią w aucie wykrył słabość akumulatora i oszczędza go;
- napięcie w instalacji zmienia się zauważalnie wraz ze wzrostem i spadkiem obrotów silnika, np. światła rozżarzają się i przygasają.
Jak można sprawdzić akumulator?
W praktyce jedynym dostępnym sposobem sprawdzenia poziomu zużycia akumulatora jest skorzystanie z warsztatowego testera, który po podłączeniu do akumulatora mierzy spadek napięcia w odniesieniu do sztucznie wygenerowanego obciążenia. Zużycie akumulatora podawane jest w procentach – pozwala to często przewidzieć zbliżającą się usterkę i uniknąć kłopotów.
Kiedy warto sprawdzić akumulator?
- Gdy pojawiają się objawy usterki wspomniane wyżej
- Gdy akumulator ma więcej niż 4 lata
- Gdy od ostatniej kontroli akumulatora minęło więcej niż 2 lata
- Co rok, gdy mamy w aucie dodatkowe urządzenia konsumujące prąd, np. ogrzewanie postojowe
- Gdy jeździmy na krótkich trasach
- Gdy doszło do przypadkowego głębokiego rozładowania akumulatora wymagającego „pożyczania prądu”
- Gdy nadchodzi poważne ochłodzenie
Co zrobić, gdy akumulator jest zużyty?
O ile w starszych samochodach wymiana akumulatora była bardzo prosta i sprowadzała się do odkręcenia zacisków, odłączenia starej baterii i podłączenia nowej, to w nowszych modelach zalecane jest (a w niektórych konieczne) wykorzystanie specjalnego urządzenia albo komputera diagnostycznego.
Zresztą także w starszych i prostszych autach zaleca się wymianę akumulatora w warsztacie, zwłaszcza jeśli poprzedni akumulator zużył się szybko. To dlatego, że w wielu wypadkach przyczyną szybkiego zużycia akumulatora jest – obok sposobu eksploatacji auta – usterka instalacji elektrycznej: jeśli napięcie ładowania jest za niskie albo za wysokie, albo upływ prądu na postoju za wysoki, nie ma sensu wymiana akumulatora, bo ten nowy też się zepsuje! Najpierw trzeba usunąć usterkę instalacji – praprzyczynę problemów!
A co ze starym akumulatorem?
Specjaliści firmy VARTA radzą: skorzystaj z wymiany akumulatora w warsztacie – warsztat nie tylko wymieni profesjonalnie akumulator i sprawdzi instalację, ale też przekaże stary akumulator do utylizacji! Choć zużyty akumulator to produkt niebezpieczny dla środowiska, podlega on praktycznie w całości przetworzeniu.