Zmienili się liderzy, pojawiły się dotąd nie spotykane i mało znane w Polsce motocykle. Co kryje się za takimi nazwami jak Yamaha, BMW czy Triumph? Jak wśród takiego ogromu marek i modeli dokonać najlepszego wyboru, aby później cieszyć się motocyklem spełniającym postawione zadanie i nie mieć kłopotów wynikających z jego stanu technicznego? Na kolejnych stronach spróbujemy odpowiedzieć na te pytania i przybliżyć pojazdy najpopularniejszych producentów.Obecnie liderami na rynku wtórnym są motocykle takich firm jak Honda, Suzuki, Yamaha i Kawasaki, czyli japońska wielka czwórka. Ofertę uzupełniają produkty europejskie: BMW, Triumph czy włoska Aprilia, jednak stanowią one niewielki procent rynku i traktowane są jak egzotyczne okazy. Pomimo dominacji tylko czterech firm oferta jest niezwykle bogata, można przebierać wśród kilkudziesięciu modeli należących do różnych klas. Do niedawna największy wybór mieli zainteresowani nieco starszymi i tańszymi motocyklami, ale dzięki znacznemu wzrostowi sprzedaży nowych w ciągu trzech ostatnich lat wśród używanych pojawia się coraz więcej młodszych egzemplarzy. Większość motorów trafiła do naszego kraju z importu, głównie z Niemiec, Szwajcarii i USA. Niestety, nierzadko, podobnie jak w przypadku samochodów, dla większych zysków sprowadza się jednoślady powypadkowe, mocno wyeksploatowane, które często za granicą nie miały już prawa rejestracji. Dlatego też przy zakupie używanego motocykla powinno się korzystać z pomocy bardziej doświadczonego znajomego, a najlepiej specjalistycznego serwisu, który z dużo większą dokładnością pomoże ocenić stan techniczny.Wojciech DenisiukFani Hondy nie mogą narzekać na małą liczbę ofert, jest ona największym producentem motocykli na świecie. Wpływa to bezpośrednio na ilość używanych maszyn na rynku wtórnym. Zaufanie do tego japońskiego producenta budzi fakt, iż motocykle konstruowane są na bazie kilkudziesięcioletnich doświadczeń. Pierwsze jednoślady firma wyprodukowała w 1948 roku. W tym czasie wśród użytkowników wyrobiła sobie opinię producenta trwałych i nowoczesnych pojazdów, nie stroniącego od nowatorskich rozwiązań. Również doświadczenia polskich motocyklistów potwierdzają te pochlebne opinie. Mimo że nie należą one do najtańszych, cieszą się zawsze dużym zainteresowaniem ze strony kupujących. Ich cechą charakterystyczną jest zaawansowanie techniczne i wysoki poziom wykonania, pozwalający na uzyskiwanie dużych przebiegów. Uwarunkowane jest to właściwą obsługą serwisową.Długowieczność motocykli firmy podkreśla fakt, iż są one najbardziej popularne wśród używanych jednośladów wyprodukowanych w latach 80. Najbardziej znane modele tamtego okresu należą do serii VF, charakteryzującej się widlastą czterocylindrową jednostką napędową z cylindrami rozchylonymi o 90 stopni, chłodzonymi cieczą. Bardzo nowoczesny jak na owe czasy silnik występował w kilku odmianach pojemnościowych: 500, 750, 1000 lub 1100 ccm. Na jego bazie wyprodukowano serię chopperów Magna VF 550/750/1100C, sportowo-turystyczny motocykl VF 750/1000 Sabre, jak również sportową serię VF 750/ 1000F. Modele te odznaczają się doskonałymi osiągami (Magna 1100 dysponuje mocą 128 KM i jest jednym z najszybszych chopperów wszech czasów), lecz okupiono to dużym zużyciem paliwa i kłopotliwym serwisem powodowanym skomplikowaną budową. Układ korbowo-tłokowy uzyskuje duże przebiegi międzyremontowe. Słabą stroną są stosunkowo szybko zużywające się i hałasujące łańcuszki rozrządu. Ze względu na wysoki koszt naprawy warto zwrócić na to uwagę przy zakupie.Pod koniec lat 80. pojawiły się sportowe motocykle CBR 600F i CBR 1000F napędzane nowoczesnymi rzędowymi "czwórkami" chłodzonymi cieczą. Przechodząc kolejne modernizacje są one ciągle produkowane. "Sześćsetka" jest poszukiwana wśród sportowych motocykli średniej klasy ze względu na dobre osiągi, doskonałe własności jezdne i małą awaryjność. CBR 1000F zyskał uznanie jako motocykl do szybkiej turystyki, mimo dużej mocy krytykowany jest za nadmierne zużycie paliwa nieadekwatne do dynamiki. Jego zaletą jest to, że prawidłowo serwisowany odwdzięczy się bezawaryjnością.Innym motocyklem Hondy godnym polecenia jest VFR 750. Posiada on wiele nowatorskich rozwiązań, takich jak jednostronny tylny wahacz czy napęd wałków rozrządu kołami zębatymi. To rozwiązanie sprawia, że eliminuje się konieczność kosztownej wymiany łańcuchów rozrządu, które zazwyczaj mniej wytrzymują niż cała jednostka napędowa. Bardzo ważnym aspektem wyboru motocykla jest zaplecze serwisowe. W przypadku Hondy sieć serwisowa jest dobrze rozwinięta i gwarantuje wysoki poziom usług. Za Hondą przemawia również łatwość dostępu do części wszystkich modeli, niestety ich ceny należą do dość wysokich.Kawasaki słynie jako producent supersportowych motocykli o doskonałych własnościach jezdnych. Oferta firmy nigdy nie ograniczała się tylko do tego segmentu, produkowane były również lekkie motocykle miejskie, turystyczne, enduro i choppery. W motocyklach pochodzących z pierwszej połowy lat 80. dominują rzędowe "czwórki" chłodzone powietrzem. Mimo podeszłego wieku można jeszcze spotkać egzemplarze w niezłym stanie technicznym. Są one zdolne wiele wytrzymać ze względu na nie wysilone silniki. Jednak godniejsze polecenia są nowsze motocykle bazujące na jednostkach napędowych chłodzonych cieczą. Rzędowa "czwórka" chłodzona w tym systemie dominuje wśród większych motocykli firmy wdrażanych do produkcji w drugiej połowie lat 80. Pod względem zaawansowania technicznego należą one do ścisłej światowej czołówki. Jednym z najbardziej popularnych na rynku wtórnym motocykli Kawasaki ostatnich lat jest ZZR-1100. Dysponując mocą 145 KM przez kilka lat był on królem prędkości. Jest typowym przedstawicielem motocykli do szybkiego podróżowania. Nie należy do tanich, ale jest wart swojej ceny. Często mówi się o nim, że nie posiada żadnych wad. Znajduje to potwierdzenie w serwisie, gdzie ZZR nie jest zbyt częstym gościem. Zawdzięcza to udanemu silnikowi.Sukcesy sportowe zapewniły firmie takie modele jak ZX-7R, ZX-9R czy ZX-6R. Nikt, kto szuka rasowego superbika, nie może ich pominąć, trudno o sportowe jednoślady z lepszymi własnościami jezdnymi. Jednak przy zakupie takiego motocykla trzeba zachować szczególną ostrożność. Mimo że przystosowane są do wysokich obciążeń, z reguły nie były oszczędzane przez swoich właścicieli. Warto dokładniej obejrzeć przednie zawieszenie (częste jeżdżenie na tylnym kole przyspiesza jego zużycie). Należy też sprawdzić, czy ZX nie posiada śladów poważnej kolizji, która mogła wpłynąć na nieodwracalne zmiany geometrii ramy, pogarszające sterowność i zagrażające bezpieczeństwu. Ścigacze ze względu na dobre osiągi i niedoświadczonych kierowców są częstymi uczestnikami kolizji drogowych.Do modeli cieszących się dużym zainteresowaniem ze strony początkujących motocyklistów należy GPZ 500. Zawdzięcza to sprawdzonej przez wiele lat produkcji, bezawaryjnej jednostce napędowej. Potwierdza to użycie silnika z GPZ do budowy choppera VN 500, enduro KLE 500 a ostatnio nowego naked-bike'a ER-5. Kupując jeden z nich należy bardziej zwracać uwagę na ogólny stan motocykla, bo silnik jest ich najmocniejszą stroną. Poszukiwane na rynku są choppery Vulcan VN750 i VN1500. Oba wyposażone są w dwucylindrowe widlaste silniki, napęd tylnego koła wałem Kardana i hydrauliczne kasowanie luzu zaworów. Mniejszy ma bardzo zaawansowany technicznie silnik, o sportowej charakterystyce. Jego słabą stroną jest skomplikowana budowa jednostki napędowej i krótka żywotność łańcuchów napędu rozrządu. Vulcan 1500 należy do długowiecznych motocykli i jest jednym z bardziej poszukiwanych używanych modeli.Zaletą używanych jednośladów spod znaku Kawasaki są stosunkowo proste, a przez to tańsze w serwisie od innych konstrukcji, rzędowe silniki królujące w większości modeli. Wadą jest nie rozwinięta jeszcze dostatecznie sieć serwisowa i koszt oferowanych przez nią usług.Harley-Davidson to najbardziej znany i jeden z najstarszych producentów na świecie. Od blisko 100 lat firma jest wierna jednemu rozwiązaniu konstrukcyjnemu jednostki napędowej. Jest to nieśmiertelny V-twin z dwoma cylindrami rozchylonymi o 45 stopni, chłodzonymi powietrzem. Motocykle H-D charakteryzują się tradycjonalizmem, co objawia się przywiązaniem do klasycznego stylu i powściągliwością przy wprowadzaniu nowych rozwiązań. Jak na razie wychodzi to firmie na dobre.Szczególną cechą motocykli z Milwaukee jest fakt, iż można je polecić jako lokatę kapitału. Ceny używanych spadają minimalnie i nie ma co liczyć na kupno 10-latka za pół ceny. Często ulepszane przez właścicieli, mimo leciwego wieku są droższe od nowych.Kilkadziesiąt modeli występujących na rynku wtórnym różni się między sobą drobnymi elementami. Napędzane są one trzema podstawowymi jednostkami napędowymi o poj. 883, 1200 lub 1360 ccm. Ze względu na mały wskaźnik mocy z litra i wolnobieżny charakter wytrzymują bardzo duże przebiegi. Niska jakość wykonania starszych modeli była powodem drobnych awarii. Odmieniło się to wraz z nastaniem w połowie lat 80. ery silnika Evolution.Harleye mimo bardzo wysokiej ceny zakupu nie należą do kosztownych w eksploatacji. Ceny oryginalnych części zamiennych potrafią mile zaskoczyć i są często znacznie niższe niż porównywalnych motocykli japońskich.Spośród wielkiej japońskiej czwórki najmniej pochlebnymi opiniami wśród polskich motocyklistów cieszy się Suzuki. Pojazdy tej firmy często krytykowane są za niedbałe wykończenie i gorszą trwałość w stosunku do konkurencji. Posiadają za to bardzo istotną zaletę, szczególnie dla niezbyt zamożnego polskiego społeczeństwa - niską cenę. Dzięki temu są one chętnie kupowane mimo swoich niedoskonałości. Oferta obejmuje pełną gamę jednośladów, począwszy od typowo sportowych, na terenowych kończąc. Zdecydowana większość modeli, szczególnie starszych, napędzana jest silnikami chłodzonymi powietrzem. Dzięki ich charakterystycznej hałaśliwej pracy motocykle Suzuki często nazywane są grzechotnikami.Typowo sportowe modele kryją się za oznaczeniemGSX-R. Zarówno "750" jak i 1100 należą do "najostrzejszych" motocykli. Dysponują one dużą mocą, co zapewnia im bardzo dobre osiągi. Najstarsze egzemplarze chłodzone były systemem powietrzno--olejowym. Obciążone dużą mocą nie należą do szczególnie trwałych. Bardziej godne polecenia są młodsze motory chłodzone cieczą. Zyskała w ten sposób ich żywotność i kultura pracy. GSX-R 1100 w ostatniej wersji dysponował mocą 155 KM, nie jest to więc motocykl przeznaczony dla rozpoczynających dopiero przygodę z jednośladami.Znanym i lubianym modelem jest GSX 600F Katana. Kiedy wkraczał on na rynek pod koniec lat 80. dysponując mocą 86 KM, stał na czele sportowych "sześćsetek". Z niewielkimi zmianami produkowany był przez 10 lat. W 1998 roku doczekał się następcy, który nadal bazuje na tym samym silniku. Katana zyskała uznanie użytkowników i należy do najpopularniejszych motocykli tej marki. Przyczyniły się do tego prosta konstrukcja i nie wysilony silnik. Na bazie tego silnika kilka lat później skonstruowano motocykl, który stał się nie mniej popularny, chodzi tu o GSF 600 Bandit. Również w droższych motocyklach Suzuki, takich jak GSX 1100F czy GSX 1100G, wykorzystywano jednostki napędowe chłodzone powietrzem. Ustępują one konkurencji nowoczesnością, ale zapewniały firmie jeden bardzo istotny atut - niską cenę.W 1986 roku na rynek firma wprowadziła pierwszego prawdziwego choppera VS 750 Intruder, który do dzisiejszego dnia uznawany jest za jeden z najpiękniejszych motocykli tego typu. Rok później dołączył do niego większy brat VS 1400 Intruder. Nawet najstarsze jego egzemplarze kosztują ponad 15 tys. zł. Ciągle wysoka cena wynika z zalet tego motoru. Najważniejsze to wspaniała prezencja i silnik dysponujący olbrzymim momentem obrotowym. Rodzina Intruderów wyróżnia się dbałością o wykończenie.Wśród używanych motocykli tej marki można znaleźć modele do jazdy w terenie oznaczone symbolem DR. Najpopularniejszy z nich to DR 650: lekki, dobrze sprawdzający się w terenie, idealny do zdobywania bezdroży. Należy do nich również DR 750, wyposażony w jeden z największych kiedykolwiek produkowanych "singli" (silników 1-cylindrowych).Niekorzystne światło na Suzuki rzuca wspomniany niski poziom wykończenia. Objawia się on w nie najlepszych powłokach lakierniczych, korodujących elementach i hałaśliwie pracujących jednostkach napędowych. Na korzyść firmy wpływa atrakcyjna cena i bogaty wybór. Istotną zaletą jest bardzo dobre zaplecze serwisowe, profesjonalna obsługa i umiarkowane ceny części. Marką, która obok Hondy cieszy się największym szacunkiem ze strony motocyklistów, jest Yamaha. Motocykle tej firmy często wyznaczały nowe trendy w budowie jednośladów, nie stroniąc od niekonwencjonalnych rozwiązań. Na rynku wtórnym cieszą się dużą popularnością ze względu na udane konstrukcje, dobrą jakość i związaną z tym dużą trwałość. Czynnikiem, który należy uwzględnić zastanawiając się nad kupnem używanej Yamahy, jest słabo rozwinięte zaplecze serwisowe.Motocykle z lat 80., mimo że już mocno podstarzałe, warte są jeszcze uwagi. Najbardziej znane są modele z serii XJ. Jest to obszerna rodzina motocykli o różnych pojemnościach: 550, 650, 750 lub 900 ccm. Są one napędzane chłodzonymi powietrzem silnikami zapewniającymi im niezłą dynamikę. Przy odpowiednim serwisie silniki te uzyskują przebiegi znacznie ponad 100 tys. km. Niestety, choć XJ w Polsce jest dużo, to rzadko można spotkać je w idealnym stanie technicznym. W znacznie lepszej kondycji są następcy: produkowany od początku lat 90. XJ 600 Diversion i XJ 900 Diversion. Są one godne polecenia szukającym taniego jednośladu o przeciętnych osiągach, zapewniającego długą bezawaryjną współpracę.Jednym z popularniejszych u nas motocykli Yamahy jest produkowany w latach 1984-1997 model FJ 1100/1200. Najbardziej godna uwagi jest wersja 1200 zapoczątkowana w 1986 roku. FJ jest największym sportowo-turystycznym motocyklem firmy, ma moc 128 KM w nie tłumionej wersji, a ostatnie roczniki są wyposażane w ABS. Jego zalety to elastyczny, prosty i żywotny silnik oraz atrakcyjna cena używanych. Na bazie sprawdzonego silnika z FJ w 1995 roku rozpoczęto produkcję naked-bike'a HJR 1200.Najpopularniejsze sportowe modele firmy to produkowane w drugiej połowie lat osiemdziesiątych FZ 750, FZR 600 i FZR 1000 oraz młodsze serii YZF. Należą one do czołówki sportowych jednośladów, wyróżniają się lekką konstrukcją, wspaniałymi osiągami i zastosowaniem nowoczesnych rozwiązań (np. 5 zaworów na cylinder).Ponadczasowym motocyklem (przez wielu uznawanym za kultowy) stał się, mający swój początek w 1985 roku, V-max 1200. Ten trudny do sklasyfikowania jednoślad, mimo wad, podbił serca wielu motocyklistów. Krytykowany jest za źle dopasowane podwozie do nieprzeciętnych osiągów, dostarczanych przez czterocylindrowy widlasty silnik o mocy 145 KM. Posiada również spory apetyt na paliwo i jest drogi w eksploatacji.Jedne z ważniejszych motocykli w historii firmy to niewątpliwie rodzina chopperów Virago. Produkowane przez kilkanaście lat stanowią teraz wśród egzemplarzy używanych liczną grupę. Ich ceny nie należą do niskich, ale wyrobiły sobie opinię trwałych i niezawodnych, przez co są bardzo chętnie kupowane.Skłonność do stosowania pionierskich rozwiązań udowadnia ekskluzywny motocykl o charakterze sportowo-turystycznym GTS 1000. Zastosowano w nim zwrotnicowe zawieszenie przedniego koła, wtrysk paliwa, katalizator, ABS i wyjątkowej konstrukcji ramę typu omega. Kiedy w 1993 roku rozpoczęto jego produkcję, były to rozwiązania niespotykane w jednośladach.Wśród używanych motocykli firmy znajdują się również bardzo udane jednoślady dla miłośników bezdroży. Najpopularniejsze wśród nich to uniwersalne modele TDM 850 i XTZ 750 Super Tenere.Motocykle wyprodukowane w Europie stanowią niewielki margines całego rynku używanych jednośladów w Polsce. Najliczniejsze są wśród nich wciąż jeszcze motocykle z byłego bloku wschodniego. Popularna niegdyś czeska Jawa coraz rzadziej pojawia się na drogach. Najmłodsze egzemplarze pochodzą z początku lat 90. Przeciętnie po przejechaniu 10 tys. km silnik wymaga remontu kapitalnego, dlatego większość z tych motocykli już go przeszła bądź tego wymaga. Trzeba się z tym liczyć zastanawiając się nad wyborem. Podobna sytuacja dotyczy MZ-ki. Mimo to są one dobrą alternatywą dla początkujących motocyklistów z niewielką ilością gotówki. Cena zakupu jest niewysoka, dostępność tanich części bardzo dobra, a remont dzięki prostej konstrukcji można przeprowadzić we własnym zakresie.Również dość często można spotkać radzieckie jednoślady Ural i Dniepr, ale i tutaj przewagę mają egzemplarze mocno wyeksploatowane. Można je polecić zwolennikom jazdy z koszem, bo w takiej kombinacji najczęściej występują. Często nękane przez usterki wymagają wożenia obszernego kompletu kluczy. Z pewnością nie są to motocykle pozwalające zachować czyste dłonie, ale odpowiednio przygotowane potrafią długo służyć.Coraz częściej wśród ofert można trafić na jednoślady takich firm jak BMW. Używane pojazdy spod znaku biało-niebieskiej szachownicy nie należą do tanich, ale z pewnością zaliczają się do bardzo trwałych. Większość z nich napędzana jest dwucylindrowym bokserem. To rozwiązanie kultywowane przez dziesięciolecia zostało doprowadzone niemal do doskonałości. Motocykle, których oznaczenie zaczyna się od litery K, wyposażone są w wzdłużnie umieszczony silnik rzędowy. Jednoślady z Bawarii nie oferują oszałamiających mocy ani wyjątkowych osiągów, ich zaletą jest żywotność i mała awaryjność. W modelach z lat 80. słabym punktem były łożyska skrzyni biegów. Szczególnym uznaniem cieszą się enduro tej marki, które kilkakrotnie wygrywały rajd Paryż-Dakar.Jednoślady włoskie, mimo że reprezentowane są przez kilka firm, są rzadkimi okazami w Polsce. Najczęściej u nas spotykanymi pojazdami z Italii są Aprilie. Głównie są to motocykle dwusuwowe o pojemności 125 lub 250 ccm. Odznaczają się stosunkowo dużą mocą i bardzo dobrymi osiągami. Modele takie jak AF 1 są dobrym wstępem przed zakupem prawdziwego ścigacza. Nie należą jednak do szczególnie trwałych ze względu na wysilone dwusuwowe silniki.Do egzotycznych okazów należą Ducati i Cagiva, występujące na rynku sporadycznie.Triumph należy do wąskiego grona marek motocyklowych oferujących prestiż właścicielowi. Motocykle te odznaczają się własnym charakterem i nietypową konstrukcją silników. W Polsce są rzadko spotykane. Młodsze modele bazują na trzycylindrowym rzędowym silniku, w starszych (takich jak Daytona 1200) wykorzystywano jednostki napędowe japońskich producentów. Serwis zapewnia działający w Polsce generalny importer.W ostatnich latach coraz częściej pojawiają się używane austriackie KTM. Są to bardzo wytrzymałe motocykle przeznaczone głównie dla zwolenników jazdy w terenie, również wyczynowej. Liczebność motocykli europejskich wzrasta wraz z rozpoczęciem sprzedaży nowych.
Motocyklowa dżungla
Obecnie kupno używanego motocykla to nie lada wyzwanie dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z jednośladami. Polski rynek używanych motocykli w ciągu 10 ostatnich lat przeszedł gruntowne przeobrażenie.
