Amerykańska legenda

Podczas 3-godzinnego wyścigu dochodzi do 15-20 zmian na prowadzeniu. Do tego dochodzą jeszcze uderzenia w bandę i zderzenia przy szaleńczej prędkości. Zbiorowe karambole to codzienność wyścigów NASCAR. Dzięki masywnej konstrukcji pojazdów wyścigowych kierowcy rzadko odnoszą poważne obrażenia. Pod znajomymi sylwetkami Forda Thunderbirda, Chevroleta Monte Carlo czy Pontiaca Grand Prix kryją się mocne konstrukcje chroniące zawodników. Skomplikowana klatka bezpieczeństwa musi być odporna na zderzenia z betonową barierą przy szybkości powyżej 300 km/h.Jak głosi legenda, wyścigi stock carów mają korzenie w ucieczkach przemytników whisky przed policyjnym pościgiem. Amerykańskie limuzyny były specjalnie rasowane do tych celów i to właśnie miało dać początek temu sportowi. W tej legendzie jest dużo prawdy. Jedna z najbarwniejszych postaci NASCAR, jeden z najlepszych kierowców lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, zwycięzca 50 wyścigów, a potem szef jednego z najlepszych teamów w dziejach Winston Cup Series, Junior Johnson kilkakrotnie wchodził w kolizję z prawem. Jego ojciec Robert Glen Johnson co jakiś czas był aresztowany za złamanie ustawy o podatku od napojów alkoholowych, zresztą sporą część swego życia spędził w więzieniu federalnym. Junior mieszkający w Wilkes County, znanym jako bimbrownicza stolica Ameryki, po raz pierwszy wszedł w konflikt z prawem w 1953 roku. Wtedy jeszcze udało mu się uniknąć więzienia. Trzy lata później nie miał takiego szczęścia - wyrok brzmiał: jedenaście miesięcy i trzy dni. Junior Johnson porzucił swój proceder dopiero na początku lat sześćdziesiątych. Podobną drogę przeszło wielu kierowców z pierwszych lat istnienia NASCAR.Powstanie NASCAR, czyli National Association for Stock Car Auto Racing, wiąże się z jednym człowiekiem: z Billem France. William G. France w 1934 roku wyruszył wraz z żoną, skrzynką narzędzi i 25 dolarami w kieszeni na Florydę, aby tam rozpocząć nowe życie. Zatrzymał się w Daytona Beach, gdzie już od 1902 roku ścigano się na piasku. Bill, który zbudował swój pierwszy wyścigowy samochód w wieku 17 lat, włączył się do tamtejszych zawodów. W roku 1936 wystartował na Fordzie V8 rocznik 35 w wyścigu Beach Road Race na 3,2-milowej pętli. Na organizacji tej imprezy miasto straciło 22 tysiące dolarów. Bill France postanowił przejąć ten interes we własne ręce. Sam wraz z właścicielem jednej z miejscowych stacji benzynowych zorganizował wyścig kilka lat później. Po głowie chodził mu jednak dużo poważniejszy projekt - zebranie kierowców, mechaników, właścicieli torów, wszystkich w jednej organizacji.14 grudnia 1947 roku w atmosferze gęstej od tytoniowego dymu, w zacisznym barze Ebony hotelu Streamline w Daytona Beach, zasiadło 35 mężczyzn. Tam właśnie narodził się NASCAR (National Association for Stock Car Auto Racing). Tę nazwę zaproponował mechanik Red Vogt. Prezydentem nowej organizacji został oczywiście Bill France.Pierwszy wyścig zorganizowano już na początku roku 1948. Miał on dystans 160 mil, a wygrał go na przedwojennym modelu Forda Robert Byron. Podstawową zasadą NASCAR była organizacja wyścigów dla samochodów seryjnych prosto z salonu (stock car), które każdy mógł kupić, jednak ich produkcja w 1948 roku była jeszcze niewielka.Oficjalne mistrzostwa ruszyły dopiero w następnym sezonie. Wyścigi Grand National rozgrywano na dystansie 150-500 mil, początkowo głównie z wykorzystaniem torów ziemnych. W 1950 roku oddano pierwszy betonowy owal w Darlington, tu też rozegrano pierwszy 500-milowy wyścig NASCAR. W sezonie 1955 mistrzowski serial składał się z 45 eliminacji. W wyścigowym peletonie pojawiały się takie marki jak Lincoln, Cadillac, Ford, Hudson, Pontiac, Oldsmobile, Chevrolet, Plymouth i Dodge. Kiedy w 1959 roku Bill France otworzył Daytona International Speedway, wiadomo było, że NASCAR nie musi się już martwić o swą przyszłość.Dzisiaj w Winston Cup Series (tak od wielu lat od głównego sponsora nazywa się najważniejszy z wyścigowych seriali NASCAR) startują pojazdy tylko trzech marek - Forda, Chevroleta i Pontiaca. Stock cary to klasyczny przykład kategorii silhouette (sylwetka) - wyścigowy pojazd tylko sylwetką przypomina swój seryjny odpowiednik. Silniki V8 o maksymalnej pojemności 358 cali sześciennych osiągają moc 720 KM. Masa pojazdu wynosi ponad 1,5 tony, a każdy wyposażony jest w czterobiegową manualną skrzynię biegów. Budowa takiego samochodu kosztuje około 100 tysięcy dolarów. Zespół zatrudniający jednego kierowcę potrzebuje na sezon nawet do 10 takich pojazdów, specjalnie przygotowanych na każdy tor. Na szczęście te auta mogą służyć teamom przez kilka sezonów, co pozwala na dość znaczne obniżenie kosztów. W samochodach NASCAR zabronione jest stosowanie najnowszych rozwiązań konstrukcyjnych. Co więcej, nie znajdziemy tu wtrysku paliwa czy elektronicznego zapłonu. To wszystko po to, aby utrzymać koszty na niskim poziomie. Widzów nie interesuje to, co się kryje pod maską pojazdów, dla nich ważny jest pasjonujący wyścig.W kalendarzu NASCAR znajduje się około 30 wyścigów rozgrywanych na trzech rodzajach torów - superspeedways (owale powyżej jednej mili), short tracks (krótkie owale) i klasyczne tory drogowe. Na tych ostatnich odbywają się tylko dwa wyścigi rocznie. Długość owali wynosi od 850 metrów do czterech kilometrów. Najdłuższy wyścig to 600-milowe zawody w Charlotte.Najważniejszą cechą w zawodach NASCAR jest niezawodność. Ma to swój odpowiednik w systemie punktacji: 175, 170, 165, 160, 155, 150, 146, 142, 138, 134 i tak dalej, aż do 43 punktów za 40 miejsce. Dodatkowo 5 punktów przyznaje się za prowadzenie w wyścigu oraz kolejne 5 za największą liczbę okrążeń przejechanych na czele.Wyścigi Winston Cup Series to dziś ogromny przemysł. Na amerykańskich owalach niemal co tydzień pojawia się kolorowy supermarket na kołach. Na nadwoziach samochodów reklamowane jest niemal wszystko, co Amerykanin może dostać w najbliższym sklepie - płatki śniadaniowe, baterie, filmy i aparaty fotograficzne, zabawki, czekoladki, piwo, oleje samochodowe, a nawet viagrę. Reklamuje się także stacje telewizyjne (Cartoon Network), a także portale internetowe.Tak jak każda wielka seria wyścigowa i NASCAR ma swych bohaterów. Największym jest niewątpliwie Richard Petty, przez wszystkich nazywany Królem. Jego ojciec Lee Petty trzykrotnie był mistrzem, King Richard mistrzostwo wygrał aż siedem razy. Do niego należy też rekord wygranych wyścigów; tych uzbierał równe 200. Następny na tej liście jest David Pearson ze 105 zwycięstwami. Siedem tytułów mistrzowskich ma na swym koncie także, wciąż startujący, Dale Earnhardt. Dale od pierwszego startu w 1975 roku uzbierał za nagrody w zawodach Winston Cup ponad 36 milionów dolarów. Natomiast największa gwiazda ostatnich lat Jeff Gordon (trzy tytuły mistrza) od 1992 roku swe konto powiększył o ponad 26 milionów dolarów.NASCAR to nie tylko Winston Cup. O tym jest najgłośniej. To także Busch Series, czyli jakby druga liga, z której najlepsi przechodzą do tych najbardziej prestiżowych zawodów. To także rozgrywane od 1995 roku mistrzostwa Craftsman dla najpopularniejszych pojazdów Stanów Zjednoczonych, to znaczy dla trucków.NASCAR to również dziesiątki tysięcy zawodów dla najróżniejszych klas samochodów wyścigowych w wielu regionalnych i strefowych mistrzostwach.Andrzej Jakubaszek