Ciśnienie pod kontrolą - pamiętajmy o zaworach!

Na proste pytanie: do czego służy zawór, większość kierowców i mechaników odpowie: do pompowania kół. To rzeczywiście jedna z funkcji zaworu, ale nie jedyna. Za jego pośrednictwem można koło napompować, ale również upuścić z niego powietrze. Głównym zadaniem zaworu jest utrzymywanie ciśnienia w oponie. Z tego powodu niektórzy eksperci mówią o nim nawet „zawór bezpieczeństwa”.

Zawór składa się z obudowy zewnętrznej, która może być wykonana z gumy lub metalu. Służy ona do umocowania zaworu w feldze. Wewnątrz znajduje się metalowa obudowa, w którą wkręcona jest wkładka zaworowa. Końcówkę zaworu chroni kapturek, który zapobiega gromadzeniu się zabrudzeń w jej wnętrzu.

Są różne typy zaworów. W samochodach osobowych powszechnie stosuje się zawory gumowe. Do samochodów dostawczych zaleca się zawory wzmacniane lub metalowe skręcane. Praktyka serwisów w tym zakresie jest różna. Bardzo często (około 80%) aut dostawczych wyposażonych jest w podstawowe zawory gumowe. Zawory te ulegają szybszemu zużyciu z powodu wysokich ciśnień w oponie – tym bardziej, jeżeli są kiepskiej jakości, bez stosownych certyfikatów.

Zawory do ciężarówek i autobusów to osobny temat. Wykorzystuje się w nich wyłącznie skręcane, metalowe zawory o odpowiednio skonstruowanej szyjce.

- Zwykle zawory gumowe wykorzystuje się w samochodach dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t. Ze względu na aktualną jakość zaworów i warunki eksploatacji aut dostawczych zalecamy montaż zaworów wzmacnionych w samochodach o dopuszczalnej masie całkowitej auta do 2,8t i metalowych skręcanych powyżej DMC 2,8t

– zwraca uwagę Tomasz Młodawski, menedżer ds. produktu, zajmujący się oponami osobowymi, dostawczymi i terenowymi w Michelin Polska.

Zalecenie to wynika z warunków pracy zaworu. Niewielu kierowców zdaje siebie sprawę, jakim obciążeniom podlega pracujący zawór. Chodzi nie tylko o ciśnienie powietrza w oponie. Gdy koło się obraca, na zawór działa siła odśrodkowa. Im szybciej jedzie samochód, tym siła jest większa. Podczas jazdy z prędkością autostradową, na poziomie 130-140 km/h, zawór gumowy odchyla się od pierwotnego położenia nawet o kąt 30°. Dochodzi wtedy do naprężeń u podstawy zaworu i po dłuższej eksploatacji zawór zaczyna pękać w tym miejscu. Gdy samochód zwalnia i zatrzymuje się, zawór wraca „do pionu”. Nietrudno wyobrazić sobie skutki wielokrotnego wyginana i prostowana.

Gumowy zawsze nowy

Zawór może zniszczyć również podczas wymiany ogumienia, podczas demontażu opony z felgi. Dotyczy to w szczególności zaworów gumowych.

- Zawory gumowe powinny być wymieniane na nowe przy każdej zmianie opon. Również z letnich na zimowe i z zimowych na letnie – podkreśla Tomasz Młodawski.

Niestety, choć zawór gumowy niewiele kosztuje, nie wszystkie warsztaty w naszym kraju nie mają w zwyczaju go wymieniać. Dotyczy to zwłaszcza małych serwisów. Niska cena wymiany opony może oznaczać, że w usługę nie została wliczona obowiązkowa wymiana zaworu.

- W Polsce mamy z tym do czynienia od lat. To stary problem. W ubiegłym roku zaobserwowaliśmy natomiast nowe zjawisko: duży napływ zaworów niskiej jakości, pochodzących z Azji. W związku z tym odnotowujemy wzrost liczby awarii spowodowanych przez uszkodzone zawory – zauważa Tomasz Młodawski.

Użytkownik opony, czyli kierowca ma niewielki wpływ na to, jaki zawór zamontuje warsztat. Może najwyżej przypomnieć mechanikowi, aby przy zmianie opony, wymienił również zawór. Jeszcze mniej ma do powiedzenia na temat rodzaju pasty uszczelniającej miejsce styku opony i felgi czy sposobu demontażu opony, który też może powodować uszkodzenia, jeśli jest przeprowadzany nieprawidłowo lub w pośpiechu.

W serwisach oponiarskich w Polsce można dość często spotkać ropopochodne uniwersalne pasty do montażu wszystkich opon. Serwisanci cenią je za duży poślizg ułatwiający i przyspieszający montaż opon. Pasty te jednak w dłuższej perspektywie działają na gumę jak rozpuszczalnik powodując jej przyspieszone starzenie i utratę pierwotnych właściwości. Problem jest tym bardziej widoczny, jeżeli pasta ropopochodna działa na gumę o niskiej olejoodporności. Dochodzi wtedy do puchnięcia stopek opon i do rozpuszczania gumy obudowy zaworu. Jeżeli połączymy montaż kiepskiej jakości zaworu z pastą ropopochodną to problem ze szczelnością koła pojawi się dość szybko – jeszcze przed upływem sezonu!

Przed takimi praktykami najlepiej obronić się korzystając z renomowanych punktów obsługi. Michelin ma w Polsce około 150 certyfikowanych warsztatów, oznaczonych specjalnym emblematem. Certyfikat przyznawany jest na rok, a jakość usług regularnie monitoruje niezależna firma audytorska.

Pozostawienie starego gumowego zaworu to jedno z powszechnych zaniedbań w serwisach. Często kierowcy z oszczędności nie życzą sobie wymiany zaworu. Pamiętać należy, że wymiana gumowego zaworu na nowy jest obowiązkiem serwisu wynikającym z wyraźnych zaleceń branżowych. Warto uświadomić kierowcę o potencjalnym ryzyku i zamontować nowy zawór. Można także zainwestować w zawór skręcany który będzie działał bezusterkowo przez co najmniej dwa lata!

Zawory nie są drogie. Można wydać nieco więcej i poprosić o montaż zaworów wzmocnionych lub metalowych. Te ostatnie są wkręcane w felgę, odporne na zniszczenie i… ładne! Najbardziej efektownie wyglądają z felgami aluminiowymi. Takie felgi najczęściej występują w parze z oponami niskoprofilowymi, co się dobrze składa. Tego typu ogumienie jest stosowane zwykle w szybkich samochodach i jest szczególnie wrażliwe na zmiany ciśnienia. Metalowy zawór pozwala w praktyce wyeliminować jedną z dróg, którymi ucieka powietrze. Należy pamiętać, aby przy wymianie ogumienia dokręcić go, jeśli to konieczne.

- Nasza akcja „Ciśnienie pod kontrolą” przypomina, jak ważne jest regularne mierzenie ciśnienia w ogumieniu – mówi Tomasz Młodawski – Jeśli w ciągu miesiąca zauważymy, że z koła ubyło 0,3 bara lub więcej należy koniecznie zgłosić się do warsztatu i zbadać przyczynę. Dopompowanie nie pomoże. Większe ubytki ciśnienia nie są sprawą normalną – przestrzega.

Akcja Michelin „Ciśnienie pod kontrolą” odbywa się w dniach 26-30 października 2013 roku, w godzinach 11:00 - 20:00 na 30 stacjach Statoil w całej Polsce.

Kierowcy, którzy wezmą udział w akcji, będą mogli na stacjach bezpłatnie sprawdzić zarówno poziom ciśnienia, jak i głębokość bieżnika, otrzymają też informacje na temat wpływu prawidłowego ciśnienia w oponach na bezpieczeństwo oraz ekonomię i ekologię jazdy.

Więcej szczegółów znajduje się na stronie www.michelin.pl i www.statoil.pl

Lista stacji Statoil, na których można wziąć udział w akcji Michelin „Ciśnienie pod kontrolą”: