Chociaż w swej najprostszej formie uprawiany jest nieświadomie przez wielu kierowców na całym świecie. Ileż to razy czekając na zmianę świateł, po zapaleniu się zielonego, gwałtownie przyspieszamy, aby na następnym skrzyżowaniu być przed tym kierowcą, który jechał na sąsiednim pasie. Takie mniej więcej są zasady tego sportu. Jest to po prostu wyścig na dystansie 1/4 mili, czyli 402,3 m, a samochody startujące w tych zawodach noszą nazwę dragsterów.Początki tego sportu sięgają lat trzydziestych, kiedy wielu młodych Amerykanów przerabiało silniki swych Fordów oraz Chevroletów, aby uzyskać jak największą prędkość. Początkowo ścigano się na torach ziemnych, potem znaleziono znacznie lepsze miejsce. Było to dno wyschniętego jeziora Muroc w pobliżu Los Angeles. Rekordy szybkości bite na odcinku 1 mili ze startu zatrzymanego przekształciły się wkrótce w próby na dystansie 1/4 mili. W 1937 entuzjaści tych zawodów, nazywanych "hot rod", założyli własną organizację - Southern California Timing Association. Nowy sport szybko zdobywał popularność.Po drugiej wojnie światowej, w 1948 roku, w kalifornijskiej miejscowości Goleta powstał pierwszy tor dla dragsterów. W następnym sezonie Jim Wood osiągnął prędkość 159,29 km/h. Dziś przekracza ona 500 km/h.Przybywało torów, zwanych drag stripe, a w 1951 roku powstała najważniejsza organizacja zajmująca się tymi wyścigami - National Hot Rod Association (NHRA). Obecnie w Stanach Zjednoczonych organizowanych jest corocznie kilka tysięcy imprez dla dragsterów, spośród których najbardziej prestiżowymi mistrzostwami są NHRA Winston Drag Racing Series. Ten serial w minionym sezonie na żywo obserwowało blisko dwa i pół miliona widzów.Podstawowe założenia regulaminowe ukształtowały zasady konstrukcji dragsterów. W tym wyścigu, a raczej próbie przyspieszenia potrzeba maksymalnie wysilonego silnika. Nie jest tu tak ważna wytrzymałość co ogromna moc, a musi być ona przeniesiona w jak najbardziej efektywny sposób na nawierzchnię toru. Stąd też na tylnych napędzanych kołach stosuje się bardzo szerokie opony o wyjątkowej przyczepności. Przednie koła nie mają większego znaczenia, gdyż kierowanie na tak krótkim dystansie jest bardzo ograniczone.Według tych właśnie założeń budowana jest najważniejsza z profesjonalnych kategorii dragsterów - Top Fuel. Pojazd Top Fuel to długa, około siedmiometrowa i płaska rama z rur stalowych, w której przed tylną osią znajduje się silnik. Jest to przeważnie 8,2-litrowa (500 cali sześciennych) jednostka napędowa w układzie V8. Dzięki zastosowaniu doładowania uzyskuje ona moc około 6000 KM. Jako paliwo stosuje się mieszankę - 90 procent nitrometanu i 10 procent metanolu. Łącznie z kierowcą pojazd może ważyć minimum 2150 funtów. Samochód wyposażony jest w dwa spadochrony, które są wyrzucane po minięciu linii mety. Ma to wyhamować rozpędzony pojazd, a prędkości w kategorii Top Fuel są ogromne. Rekord prędkości (mierzy się go na ostatnich 66 stopach trasy) dla tej klasy wynosi 326,91 mili na godzinę, czyli 526,06 km/h. Ustanowił go w 1999 roku na torze w Dallas Tony Schumacher (brak jakiegokolwiek pokrewieństwa z mistrzem świata Formuły 1). Najszybciej ćwierć mili, w czasie 4,480 sekundy, pokonał Gary Scelzi.Kategoria Funny Cars to w zasadzie Top Fuel o mniejszym rozstawie osi i przykryte plastikowym nadwoziem, imitującym któryś z seryjnie produkowanych samochodów. Są one nieco cięższe, ważą 2325 funtów. Rekordy wynoszą tu odpowiednio 4,788 sekundy i 324, 05 mili na godzinę. Oba ustanowił najlepszy kierowca nie tylko w tej kategorii - John Force. W sezonie 1999 podczas zawodów Winston Showdown w finale pokonał teoretycznie szybszy pojazd kategorii Top Fuel.Pro Stock to niemalże seryjne pojazdy z silnikami o pojemności 500 cali sześciennych. Są to zazwyczaj dwudrzwiowe coupé marki Oldsmobile, Chevrolet, Ford, Pontiac czy Dodge. Używają one zwykłej benzyny. Doładowanie jest zabronione. Są przez to znacznie wolniejsze. Najlepszy czas dla Pro Stock wynosi 6,809 sekundy, a najwyższa prędkość 202,36 mili na godzinę.Dwie ostatnie z kategorii profesjonalnych to Pro Stock Motorcycle i Pro Stock Truck. W kategorii jednośladów tytuł mistrzyni NHRA w sezonie 2000 wywalczyła Angelle Seeling.Jest to sport, w którym panie odnoszą spore sukcesy. Shirley Muldowney była mistrzynią NHRA w kategorii Top Fuel w latach 1977, 1980 i 1982. W Europie panie również odnoszą szereg sukcesów, a w niektórych klasach stanowią większość zawodników.Obok kategorii dla zawodowców istnieje wiele innych dla amatorów. W Stanach Zjednoczonych ścigają się także dzieci. Stworzono dla nich klasę Junior Dragster, która rywalizuje na dystansie 1/8 mili, a czas reakcji i przygotowanie sprzętu są tu równie ważne jak wśród dorosłych zawodników. Zawody dragsterów odbywają się na trasie liczącej 1200 metrów, z czego 400 to dystans wyścigu. Pojazdy po tzw. burn out, czyli rozgrzaniu opon, ustawiają się na linii startu. Przed nią znajduje się słup ze światłami, nazywany "christmas tree" (choinka). Znajduje się na nim różna liczba kolorowych lampek, z których najważniejsze są cztery żółte i po jednej zielonej i czerwonej, wszystkie zdublowane. Każdy zawodnik ma swój rząd świateł. Gdy kierowcy są gotowi, dla zawodowców w odcinkach co 0,4 sekundy zapalają się żółte lampki, gdy rozbłyśnie zielona, startują. Linia startu pozostaje pod kontrolą i jeżeli któryś z zawodników popełni falstart, na jego torze zapala się czerwone światło. Jest to jednak dość rzadko oglądany obrazek w wyścigach profesjonalistów. Dymiące opony, potężny ryk silników, ogieńz rur wydechowych, zacięte pojedynki - to wszystko od lat przyciąga entuzjastów tego niezwykłego sportu.Andrzej Jakubaszek
Galeria zdjęć
1/3 Najszybsze ćwierć mili
2/3 Najszybsze ćwierć mili
3/3 Najszybsze ćwierć mili
