- Poprawne spawanie wymaga wiedzy i praktyki – zakup urządzenia to dopiero początek drogi
- Spawarka musi być dostosowana do planowanych prac – do drobnych, domowych robót mogą wystarczyć najtańsze urządzenia
- Przygodę ze spawaniem najlepiej rozpocząć od prób na elementach przeznaczonych na straty – pierwsze spawy nie będą udane!
Kiedy patrzymy na pracę spawacza, wszystko wydaje się proste – trochę iskier i rozbłysków i gotowe – dwa elementy wykonane z metalu połączone. Niestety, to pozory! Żeby się o tym przekonać, wystarczy wydać ok. 400-600 zł – na najprostszą spawarkę, przyłbicę, rękawice, cęgi zaciskowe, szczotki, młotek i zestaw startowy potrzebnych materiałów.
Pierwsze eksperymenty większości spawaczy amatorów wyglądają z reguły fatalnie – na łączeniach zbierają się krople "nasmarkanego" metalu, w cienkim materiale robią się dziury, grubsze elementy są ledwie połączone, spoiny wyglądają fatalnie i nie są stabilne. Z reguły nie jest to wina taniego, prostego sprzętu, tylko braku umiejętności. Owszem, właściwy dobór urządzenia też jest niezmiernie ważny – innej spawarki będziemy potrzebowali, żeby pospawać grube słupki ogrodzeniowe, inna przyda się do łączenia cienkich blach czy elementów ze stopów lekkich.
Wybór spawarki – zacznij od nauki
Zanim postanowisz kupić spawarkę, zacznij od zdobywania wiedzy. Na początek mogą to być poradniki udostępniane przez sklepy z narzędziami, specjalistyczne kanały na youtube.com (naprawdę widok tego, jakie spoiny potrafią wykonać profesjonaliści, jest tak niesamowity, że filmy mają olbrzymią widownię). Kiedy już będziesz z grubsza wiedział, jakie materiały zamierzasz spawać, a nie chcesz się zniechęcić i tracić miesięcy na samodzielną naukę i eksperymenty, poszukaj kursu dla początkujących, albo poproś doświadczonego spawacza o kilka lekcji.
Naprawdę warto, bo są triki i sposoby, bez znajomości których trudno o poprawne wyniki. Najdrobniejsze szczegóły – np. kąt prowadzenia elektrody, szybkość ruchu, nastawy urządzenia, przygotowanie podłoża – mają wpływ na efekt końcowy. Dopiero kiedy już będziesz rozróżniał podstawowe metody spawania i typy urządzeń, idź na zakupy i zaopatrz się w odpowiedni sprzęt – i zdobywaj doświadczenie w praktyce. Najlepiej zacząć od zabaw ze... złomem i od krytycznej oceny wyników prac. To, że dwa elementy wyglądają na dobrze zespawane, wcale nie musi oznaczać, że zostały trwale i solidnie połączone! Nawet jeżeli spawarkę kupiliśmy po to, żeby np. odrestaurować samochód, to zanim zabierzemy się za spawanie podłużnic czy progów, warto popróbować na czymś, czego urwanie się nas nie zabije!
Rodzaje spawarek
Nawet wśród amatorskich urządzeń spawalniczych wybór jest olbrzymi – najprostsze urządzenia transformatorowe, droższe inwertorowe, spawarki MMA (do spawania elektrodą w otulinie), spawarki MIG/MAG do spawania drutem w osłonie gazu obojętnego, czy urządzenia TIG (z elektrodą nietopliwą) – czy też "kombajny" oferujące łączące różne technologie spawania.
Urządzenia różnią się między sobą m.in. napięciem zasilania – część modeli może być zasilana z gniazda 230 V, inne wymagają podłączenia do gniazda trójfazowego, które nie w każdym domu czy amatorskim garażu mamy do dyspozycji, prądem spawania, zakresem dostępnych nastaw.
Spawanie MMA
Jeżeli spawarka potrzebna jest nam do wykonywania przydomowych napraw lub tworzenia prostych konstrukcji, dobrym wyborem jest spawarka elektrodowa do spawania elektrodami w otulinie. Im grubsze materiały chcemy spawać i im grubszych zamierzamy używać elektrod, tym większe musi być natężenie prądu generowanego przez spawarkę.
Jak się spawa takim urządzeniem? Najpierw na jednym ze spawanych elementów zaciskamy przewód uziemiający. Następnie delikatnie postukujemy podłączoną elektrodą spawany element. W momencie przeskoku iskier cofamy elektrodę, tak żeby powstał łuk elektryczny o długości 2-3 mm. Elektrodę powinno się prowadzić pod kątem ok. 60 stopni, a szerokość spoiny nie powinna mieć szerokość równą 1,5-2– krotności średnicy elektrody. Po przestygnięciu spoiny należy usunąć z niej warstwę żużlu (tzw. zgorzeliny). Miejsce spawu jest szczególnie narażone na korozję, należy je zabezpieczyć.
Spawanie MIG/MAG
Na rynku dostępne są spawarki z butlą na gaz ochronny i takie, w przypadku których konieczne jest stosowanie specjalnego drutu, tzw. samoosłonowego. Te pierwsze są droższe, ale bardziej opłacalne przy częstym użytkowaniu, bo drut bezosłonowy jest wyraźnie droższy od standardowego. Do amatorskiego, okazjonalnego użytku wygodniejszym rozwiązaniem może być spawarka bezgazowa. Bardzo ważne jest to, żeby łatwo dało się regulować natężenie prądu spawania oraz szybkość przesuwu drutu.