Laurin&Klement – historia nieznana

Pierwszy kontakt z bicyklem był przypadkowy. Stary, długo nieużywany wehikuł z wielkim przednim kołem, pożyczył mu, za drobną opłatą, przedsiębiorca Michl. Był on także producentem bicykli. Klement jednak nie miał szczęścia i jazdę zakończył w rowie. Bicykl już nie nadawał się do dalszej jazdy.

Podczas pracy w księgarni Klement eksternistycznie zaliczył kolejne trzy klasy edukacji, co pozwoliło mu poczuć się pewniej, by wyjechać do Pragi. Tam został urzędnikiem w dużej księgarni Jana Novotnego. Szybko odkryto jego smykałkę do handlu i wkrótce 18-latek został oddelegowany do prowadzenia nowej księgarni swojego szefa w Mlada Boleslav.

W nowym miejscu Klement czas wolny po pracy poświęcał cyklistyce. Założył klub i aktywizował w nim mieszkańców ospałego miasteczka. Sukcesy księgarni prowadzonej przez młodego Klementa zostały docenione przez właściciela, który zaoferował jej sprzedaż. Ostatecznie spłatę rozdzielono na miesięczne raty.

Księgarnia prosperowała dobrze, ale Klement wciąż myślał o bicyklach. Rok 1894 przyniósł w jego życiu dwie zmiany. Najpierw zepsuł mu się nowy rower Germania, a później ożenił się z Antonią Jakš. Dzięki wyprawie panny młodej mógł spłacić pozostała część należności za księgarnię.

Rower „Germania 6” firmy Seidel & Naumann kupił u miejscowego przedstawiciela drezdeńskiego producenta. Ze swego nowego nabytku czeski miłośnik cyklistyki nie cieszył się długo. Najpierw uszkodzeniu uległa rama, a następnie pojawiły się problemy ze spadającym łańcuchem. Na nic się zdały odwiedziny w kilku punktach sprzedaży czy listy do producenta. Zapalony miłośnik turystyki rowerowej, a za takiego uważano Klementa, musiał zacząć radzić sobie sam. Jego bezsilność stała się więc inspiracją do stworzenia własnego punktu napraw.

Rowery zaczął sprzedawać nieoficjalnie w swojej księgarni. Oferował je wraz z książkami, które osobiście rozwoził po okolicy. Wciąż jednak krążyły w nim myśli o własnych pojazdach, które byłyby trwałe i niezawodne.

Václav Laurin - tak rodziła się Skoda

Václav Laurin urodził się w Kamieniu koło Turnova w 1865 roku. Jego rodzina była biedna i utrzymywała się ze sprzedaży płodów rolnych. Życie w Kamieniu nie było łatwe. Rodzice widząc, że mały Václav jest zręczny i ma zdolności techniczne, posłali go do nauki zawodu mechanika. Kolejnym etapem była szkoła rzemiosł w Mlada Boleslav. Doświadczenie zawodowe Laurin zdobywał w różnych warsztatach powiatu libereckiego, a także przy obsłudze maszyn parowych w Dreźnie. Ostatecznie osiedlił się w Turnowie, gdzie stał się wspólnikiem Josefa Krausa, producenta rowerów. Jednak ich współpraca nie układała się najlepiej i po pewnym czasie Laurin opuścił firmę. Na osłodę w tym samym czasie poślubił swoją wybrankę, która była Emilia Beranova z Jiviny. Cały czas myślał o kontynuacji produkcji rowerów, ale w Turnowie nie było miejsca dla dwóch konkurencyjnych firm. Ostatecznie zdecydował się na przeprowadzkę do Mlada Boleslav, co jak się później okazało, było jego życiowym wyborem.

Laurin&Klement - narodziny Skody

Klement, dowiedziawszy się o rozstaniu dwójki wspólników, postanowił wykorzystać okazję i zaoferować Laurinowi udział w swoim przedsięwzięciu. 30 września 1895 roku nowi partnerzy, już jako spółka Laurin&Klement, przedstawili radzie miasta pierwszą propozycję lokalizacji swojej firmy. Rada propozycję tę odrzuciła.

Dopiero po dwóch miesiącach, 17 grudnia 1885 roku, został ostatecznie zatwierdzony wybór kolejnego miejsca na przedmieściach Mlada Boleslav, gdzie czynsz był znacznie mniejszy niż w mieście. Obok dwóch właścicieli, załoga składała się z dwóch pracowników i jednego ucznia.

Na początku następnego roku zatrudniono kolejnych pracowników, a park maszyn wzbogacił się o maszynę parową o mocy 2 KM. Do tego momentu firma miała tokarki, wiertarki i szlifierki, które napędzane były siłą nóg.

Produkcja systematycznie rosła, ale pojawiły się problemy, gdy Klement musiał zastawić rowery w lombardzie, by w ten sposób zdobyć pieniądze na wypłaty dla pracowników. Pierwsze rowery firmy Laurin & Klement były sprzedawane w... księgarni Klementa, którą wraz z żoną nadal prowadził. Rowery te nosiły nazwę Slavia (nazwę tę wymyślił Václav Laurin) i składano je z oryginalnych angielskich części. Niestety, z trudem znajdowały nabywców, ponieważ firm takich jak Laurin & Klement w Niemczech i Czechach powstało w tym czasie bardzo wiele.

W 1898 roku na zakupionym gruncie sąsiadującym z drogą Mlada Boleslav – Kosmonosy, wybudowano zupełnie nową fabrykę. Miała ona okazały komin i 1 100 m² powierzchni. Początkowo zatrudnionych było tam 32 pracowników, 6 uczniów i 32 konie ukryte w maszynach parowych. Do tego dodać należy jeszcze dwóch właścicieli, którzy praktycznie tam mieszkali.

Laurin&Klement - pierwszy motocykl

Punktem zwrotnym w historii firmy okazała się podróż Vaclava Klementa w 1898 roku do Paryża, gdzie po raz pierwszy zobaczył prawdziwy ruch drogowy: omnibusy, automobile, trójkołowe motocykle i… motocyklettę Werner w lasku bolońskim. Ten ostatni pojazd, będący rowerem z silnikiem zamontowanym nad przednim kołem, okazał się inspiracją dla Klementa do realizacji kolejnego projektu, który eliminował błędy pierwowzoru.

W 1899 roku powstał więc w Mlada Boleslav pierwszy motocykl, który otrzymał nazwę Slavia Typ A. Laurin i Klement zmienili dotychczasowa koncepcję, według której silnik montowano na ramie zwykłego roweru. Oni zaprojektowali nową ramę, a także umieścili wszelkie dźwignie sterujące silnikiem i hamulcami, na kierownicy. To znacznie poprawiło bezpieczeństwo kierowcy. Ich wynalazkiem był także niskonapięciowy zapłon elektromagnetyczny.

Laurin&Klement - pierwszy samochód

W 1905 roku w firmie powstał pierwszy pojazd o nazwie Laurin & Klement Voiturette Typ A. Z danych historycznych wynika, że wykonano co najmniej 44 egzemplarze tego modelu, według księgi silników było ich aż 123. W latach dwudziestych produkowano już całą gamę samochodów osobowych i użytkowych.

W 1925 doszło do fuzji z koncernem Skoda, co miało duży wpływ na dalszy rozwój firmy, która w drugiej połowie lat trzydziestych stała się najważniejszym producentem samochodów na terenie ówczesnej Czechosłowacji.

Do 2015 roku wyprodukowano ponad 18 mln samochodów, z czego większość pod marka Skoda.