Teoretycznie kupowanie części na własną rękę ma sens wyłącznie wtedy, jeżelizamierzamy samodzielnie naprawiać auto. Jeśli nie, bardziej powinno opłacić się zlecenie zakupu potrzebnych podzespołów warsztatowi, a to dlatego, że w przeciwieństwie do „klienta z ulicy” fachowcy mogą liczyć nawet na kilkudziesięcioprocentowe rabaty w hurtowniach motoryzacyjnych. Niestety, wiele serwisów, zamiast podzielić się upustem z klientem, sprzedaje części z potężnym narzutem, a nawet w cenach wyższych od detalicznych u dystrybutorów.
Zawsze porównuj oferty - Przed naprawą warto zatem poprosić o szczegółowy kosztorys i sprawdzić, czy niektórych podzespołów nie można kupić taniej. Jednak uwaga! W wielu warsztatach w przypadku samodzielnego dostarczenia części trzeba liczyć się z zaporowymi kosztami robocizny! Jeśli mimo wszystko zdecydujemy się na samodzielne zakupy, musimy się do nich przygotować.
Przygotuj informacje o aucie - Wybierając się na motoryzacyjne zakupy, należy znać:- model auta, - rocznik (datę produkcji, a nie rejestracji),- numer vin, - wersję silnikową (najlepiej kod lub numer silnika),- wyposażenie auta (najważniejsze to: ABS, klimatyzacja,automatyczna skrzynia biegów i wspomaganie kierownicy),- przeznaczenie samochodu na określony rynek (np. wersja na Skandynawię, USA czy Wielką Brytanię).Żeby uniknąć ewentualnych pomyłek, warto spisać wszelkie oznaczenia znajdujące się na części, którą chcemy wymienić na nową. Na podzespołach montowanych fabrycznie jest to zwykle numer katalogowy producenta samochodu, jednak często można również odczytać numer katalogowy i oznaczenie wytwórcy części. Ten drugi ułatwi znalezienie tańszego zamiennika o parametrach identycznych z częścią oryginalną (np. jeśli obok logo producenta auta widać znak Boscha, Delphi czy Valeo, można zwrócić się bezpośrednio do dystrybutora danej marki). Niestety, nie zawsze jest to możliwe, bo koncerny motoryzacyjne zastrzegają niektóre wzory i wytwórca części ma zakaz rozprowadzania ich przez własną sieć sprzedaży.
strona 2
Podzespoły elektroniczne - Podzespołów elektronicznych nie wolno nigdy dobierać „na oko”. W ich przypadku kształt obudowy czy też to, że pasują jak ulał, o niczym jeszcze nie świadczy. W identycznych obudowach mogą skrywać się elementy o różnych parametrach. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zwykle zakup części o tym samym numerze katalogowym i pochodzącej od tego samego producenta co elementy zamontowane fabrycznie.
Poważne problemy zdarzają się podzcas dobierania np. sterowników silnika. Niektórzy producenci kupują podzespoły tego typu od kilku różnych poddostawców. Bywa, że auta w tej samej na pozór wersji silnikowej (ten sam rocznik, pojemność i moc silnika) mogą być wyposażone w osprzęt elektroniczny pochodzący od konkurencyjnych firm, a poszczególne elementy nie są współzamienne! To, że po założeniu używanego sterownika o innym numerze katalogowym silnik można uruchomić i pracuje on normalnie, nie oznacza wcale, że wszystko jest w porządku. Nieraz bowiem okazuje się, że np. w niektórych sytuacjach silnik dostaje za mało lub za dużo paliwa, co może się skończyć poważną awarią mechaniczną.
W przypadku elementów takich jak czujniki (np. sondy lambda, przepływomierze, czujniki Halla) liczą się głównie parametry elektryczne – można więc stosować części pochodzące od producentów innych niż ci, którzy dostarczali podzespoły na pierwszy montaż.
strona 3
Części układu hamulcowego - Wprzypadku wielu aut części zamienne do układu hamulcowego kupuje się łatwo – wystarczy znać rocznik, wersję silnikową oraz wiedzieć, czy samochód wyposażony jest w ABS. Jednak nie dotyczy to wszystkich pojazdów! Wielu producentów montuje podzespoły pochodzące od różnych poddostawców, zdarzają się też auta w nietypowych wersjach wyposażeniowych (taksówkarskie, usportowione), ze wzmocnionymi hamulcami.
W razie wątpliwości przed zakupem warto zmierzyć np. średnicę tarcz hamulcowych przeznaczonych do wymiany. Jeżeli kupione części mają inny kształt od tych, które wyjmiemy z naprawianego auta, nie ma sensu ich zakładać – ślady montażu uniemożliwią zwrócenie ich sprzedawcy.
Silnik i układ przeniesienia napędu - Czasy, kiedy producenci wytwarzali przez dziesięciolecia te same silniki czy skrzynie biegów, bezpowrotnie minęły. Teraz jeden motor (świetny przykład to popularna volkswagenowska jednostka 1.9 TDI) może występować nawet w kilkudziesięciu wersjach, często mających zbliżone parametry, ale różniących się rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Zdarza się, że w zależności od mocy, którą rozwija silnik, stosuje się inne materiały do produkcji bloku czy głowicy, choć kształt tych elementów pozostaje taki sam.
Aby uniknąć pomyłki, przy wyborze części należy znać kod i numer silnika, dobrze też jest spisać numery z tych oryginalnych elementów, które mają być wymienione na nowe. Warto również zajrzeć do aktualnej dokumentacji dostarczanej przez producenta samochodu lub dostawcę podzespołów - niektóre elementy mogły zostać wycofane z oferty i zastąpione ulepszonymi, mającymi nowe numery katalogowe.
Dużej staranności wymaga również wybór właściwego sprzęgła – parametry elementów przeniesienia napędu muszą być dostosowane do mocy i momentu obrotowego silnika.
strona 4
Elementy nadwozia oraz lakier - Na rynku dostępnych jest wiele tanich zamienników różnych części karoseryjnych. Niestety, niska cena często oznacza kiepską jakość – w rezultacie znaczną część pieniędzy zaoszczędzonych w sklepie trzeba później zostawić blacharzowi, który musi doprowadzić je do stanu, w którym będą pasować do auta.
Alternatywą dla tanich zamienników są oryginalne części używane. Radzimy jednak uważać przy zakupie szyb – zwykle są one barwione, czego na pierwszy rzut oka nie widać. Niestety, po zamontowaniu w samochodzie jednej szyby np. o zielonkawym odcieniu, podczas gdy inne są brązowawe, różnica staje się widoczna! Im starsze auto, tym trudniej jest dobrać właściwy odcień lakieru. Wprawdzie na tabliczce znamionowej znajdziemy kod oryginalnego koloru, jednak lakier, którym pomalowane zostało nadwozie, jest już zwykle utleniony i zwietrzały, ma więc zupełnie inny odcień.
Typowe materiały eksploatacyjne - Olej, świece, filtry, a więc materiały wymieniane podczas każdego rutynowego przeglądu, to w znakomitej większości aut wyroby standardowe, pasujące do wielu modeli. W przypadku oleju należy kierować się zaleceniami producenta auta lub wskazówkami z internetowych wyszukiwarek olejów, dostępnych na stronach wytwórców środków smarnych. Warto pamiętać o zachowaniu rozsądku i umiaru – zastosowanie supernowoczesnego, niskooporowego oleju syntetycznego w silniku starej konstrukcji skończy się tak samo źle jak użycie w nowoczesnym, wysilonym turbodieslu najtańszego oleju mineralnego.
Co do filtrów – pomimo niemal identycznych obudów różnice w budowie wewnętrznej pomiędzy produktami najtańszymi i wyrobami markowymi są olbrzymie! W jednym z naszych testów po rozebraniu filtrów przeznaczonych teoretycznie do tego samego silnika, ale pochodzących od różnych producentów, stwierdziliśmy, że różnice w ilości materiału filtracyjnego sięgają kilkuset procent! świece zapłonowe należy dobierać według katalogów do konkretnej wersji silnikowej auta. Pojazdy tuningowane lub wyposażone w instalacje gazowe mogą wymagać świec innych niż oficjalnie zalecane.
strona 5
Jak wybrać właściwe paski? - Paski zębate napędzającerozrząd oraz pompy wtryskowe w dieslach opracowywano z myślą o konkretnych jednostkach napędowych. Należy je dobierać zawsze według aktualnego katalogu producenta pasków z uwzględnieniem konkretnej wersji silnikowej (ważny może okazać się kod i numer motoru). Wiele firm na podstawie doświadczeń użytkowników udoskonala na bieżąco swe konstrukcje, a zmiany mogą być zupełnie niewidoczne gołym okiem.
Warto pamiętać, że ważne parametry to nie tylko wymiaryczy kształt zębów, lecz także elastyczność w warunkach roboczych, czyli podczas pracy w wysokiej temperaturze (np. przy 100-150 °C) – tego w żaden sposób nie sprawdzi się w warunkach warsztatowych. Wraz z paskiem należy zwykle wymienić również rolki, napinacze oraz pompę wody. Bardzo często wszystkie potrzebne elementy sprzedawane są w zestawach firmowanych przez producentów pasków. To bezpieczne i wygodne rozwiązanie, które zapewnia, że wszystkie części zostały odpowiednio dobrane.
Elementy zawieszenia - W tej grupie mamy do dyspozycji najwięcej zamienników. Trzeba jednak pamiętać o tym, że na wciąż jeszcze nie najlepszych polskich drogach przesadne oszczędności nie popłacają i lepiej wybierać części „z wyższej półki”. Warto też wiedzieć, że amortyzatory i sprężyny mimo identycznego wyglądu mogą mieć różne parametry – zwykle inne części stosowane są do wersji z cięższymi silnikami Diesla, a inne do lżejszych benzyniaków.
Wszelkie elementy występujące symetrycznie należy kupować i wymieniać parami. Jeżeli zawieszenie z jednej strony samochodu będzie miało inne właściwości niż z drugiej, jazda stanie się niebezpieczna.