Starsze auta nie jeżdżą dużo i mają stosunkowo mało odbiorników prądu – to dla akumulatora samochodowego dobrze. Z drugiej strony wielu właścicieli takich aut używa ich nieregularnie – to z kolei źle. Najgorsze są jednak usterki instalacji elektrycznej, a o nie łatwo.
Akumulator nie znosi głębokiego rozładowania i długotrwałego niedoładowania. To pierwsze może zdarzyć się z powodu zarówno usterki, jak i nieuwagi właściciela – wystarczy pozostawić samochód na światłach. Długotrwałe niedoładowanie to problem wielu starszych aut i pojawia się nawet w tych pojazdach, które regularnie jeżdżą – w każdym razie ta usterka występuje częściej niż przeładowanie akumulatora.
Żeby dowiedzieć się, dlaczego akumulator w naszym aucie z największym trudem wystarcza na 2 lata (w żadnym wypadku nie jest to normalne), należy uzbroić się w multimetr. Pomiar napięcia na zaciskach akumulatora, gdy silnik jest wyłączony, niczego nie wyjaśni. Włączamy go więc i przykładamy końcówki multimetru do biegunów baterii. Powinno być: 13,8-14,4 V. Za absolutnie graniczną wartość uznaje się 13,2 V, jednak nie jest to już komfortowe dla baterii napięcie, trzeba się więc liczyć z przyspieszonym jej zużyciem.
Zanim jednak w ciemno przystąpicie do wymiany regulatora napięcia, sprawdźcie napięcie ładowania na zaciskach alternatora (lub prądnicy). Może się okazać, że jest o 1-2 V wyższe niż przy akumulatorze. Jeśli tak jest, zostawcie regulator napięcia w spokoju i poszukajcie problemu: na razie wiemy, że prąd wychodzi z prądnicy, ale nie dociera do baterii. Typową, często występującą usterką jest zgnicie lub przełamanie albo zabrudzenie kabla masowego.
W aucie kabel masowy może łączyć alternator (prądnicę) z nadwoziem albo też silnik z nadwoziem. Kabel warto odkręcić, oczyścić miejsce, w którym łączy się on z karoserią, solidnie skręcić i zabezpieczyć. Powinno pomóc!
Podobnie warto potraktować przewód masowy akumulatora oraz zaciski baterii i klemy: muszą być czyste (w razie potrezby użyjcie papieru ściernego lub drucianej szczotki) i zabezpieczone (np. wazeliną techniczną). Gruba warstwa brudu ułatwia ucieczkę prądu. Skoro jesteśmy przy ucieczce prądu: jeśli po kilku-kilkunastu dniach bezczynności samochód nie chce odpalić, mimo że akumulator był sprawny i doładowany, warto sprawdzić, które urządzenie pobiera prąd na postoju. Może być to radio, ale też np. lampka podświetlenia schowka, która nie wyłącza się, choć powinna.
Wyłączcie więc wszystko w aucie i wepnijcie multimetr w trybie pomiaru natężenia prądu pomiędzy akumulator a klemę. Jeśli pobór prądu na postoju to np. 0,1 A, pełny akumulator o poj. 50 Ah wyładuje się po 500 godzinach, w praktyce – o wiele szybciej.
Za szybko! Wyciągnijcie więc bezpieczniki (po jednym) i poczekajcie do momentu, aż pobór prądu spadnie do akceptowalnej wielkości. W ten sposób znajdziecie winowajcę. Oczywiście, zdarza się, że problem tkwi w alternatorze (lub prądnicy). Rada: nie wymieniajcie jednak żadnych części w ciemno. Nowe mogą mieć niższą jakość niż stare. Warto np. wymienić same szczotki niż cały regulator.
Galeria zdjęć
1/20 Masz stare auto? Kup zatem dobry automatyczny prostownik, najlepiej taki, który można podłączyć do baterii na dłuższy czas, wyposażony w funkcję impulsowego doładowania w razie spadku napięcia.
2/20 Dobra ładowarka potrafi z grubsza zdiagnozować instalację auta, ale nie zmierzy, na ile zużyty jest akumulator.
3/20 Do badania baterii służą specjalne warsztatowe testery, mierzące spadek napięcia pod obciążeniem.
4/20 Pomiar na wyjściu alternatora wskazuje na usterkę regulatora napięcia: napięcie jest za niskie, powinno być: 13,8-14,4 V.
5/20 W pierwszej kolejności odłączamy akumulator (wystarczy zdjąć kabel masowy), żeby uniknąć spięcia i pożaru
6/20 Odłączamy alternator: kable prądowe mogą dochodzić do niego połączone kostką wyposażoną w zapadkę.
7/20 Do odkręcenia pozostały nam jeszcze trzy śruby przytrzymujące alternator przy bloku silnika .
8/20 Jeszcze jedna, mniejsza śruba – trzynastka – którą trzeba poluzować i już mamy alternator na stole.
9/20 Luzujemy koło paska klinowego (w niektórych autach trzeba poluzować napinacz) i zdejmujemy pasek.
10/20 Odkręcamy kabel masowy z alternatora. Sprawdzamy, czy nie jest złamany i czy połączenie z masą nie zaśniedziało.
11/20 Oto regulator napięcia (przykręcony na dwie śruby). W wielu autach odkręcicie go bez wyjmowania alternatora.
12/20 Odkręcamy dwie śrubki i wyciągamy regulator (zwykle jest zintegrowany ze szczotkotrzymaczem).
13/20 Jeśli tylko zużyły się szczotki, warto sprawdzić, czy nie da się ich wymienić. Sprawny stary moduł regulatora ma zwykle wyższą jakość niż nowy.
14/20 Jednak wymieniamy cały regulator. Wkłada się go na miejsce bardzo łatwo i przykręca dwiema śrubami.
15/20 Warto pokręcić kołem alternatora, żeby sprawdzić, czy jest luz. Nie ma? To znaczy, że alternator jeszcze podziała.
16/20 Przy użyciu np. oleju w spreju można przed montażem wyczyścić obudowę alternatora.
17/20 Sprejem kontaktowym i szmatką czyścimy styki. Warto się upewnić, czy przewody nie są połamane i zaśniedziałe – jeśli tak jest, trzeba je skrócić lub wymienić.
18/20 Efekt prac: napięcie ładowania idealnie mieści się w normie, jest właściwe i dla baterii, i dla odbiorników.
19/20 Wrogiem akumulatora, szczególnie podczas dłuższych postojów, jest niewielki pobór prądu, który z czasem doprowadza do głębokiego rozładowania i zasiarczenia płyt. Ubytek prądu na postoju jest naturalny, jeśli samochód wyposażono w elektronikę (np. układ wtryskowy) czy też radioodtwarzacz, o alarmie nie wspominając. Niektóre stare radia mogą być dość bezwzględne dla baterii – same są wyposażone we wbudowane, lecz już zużyte akumulatorki, które okazują się pożeraczami prądu. Jednym z wygodnych rozwiązań tego problemu są „przejściówki”, montowane pomiędzy ujemnym biegunem akumulatora a klemą, wyposażone w wyłącznik prądu. Są też wyłączniki zastępujące fabryczną masową klemę auta, montowane na stałe.
20/20 Elektryka w wielu starszych autach jest banalnie prosta, choć to nie reguła. Każdy może jednak wstępnie zdiagnozować problem, każdy może oczyścić i zaizolować połączenia elektryczne i każdy powinien pamiętać, żeby w samochodzie pozostawionym w garażu na zimę odłączyć i doładować co jakiś czas akumulator. Wtedy bateria wystarczy na wiele lat.
