Sprzęgło to system elementów przekazujących moment obrotowy podczas łączenia i rozłączania wałów. Posiada ono skomplikowaną budowę, ponieważ składa się ze współpracujących ze sobą fragmentów umożliwiających efektywną i gładką zmianę biegów w trakcie jazdy. Pomimo złożonego aspektu technicznego dobrze jest znać podstawy działania sprzęgła, aby w porę rozpoznać jego nieprawidłowe działanie.
W motoryzacji wyróżnia się wiele rodzajów sprzęgieł, jednak należy pamiętać, że w przypadku samochodów osobowych wykorzystuje się podzespół cierny, będące rodzajem sprzęgła poślizgowego. Zastosowanie tego rodzaju sprzętu pozwala na płynne przeniesienie momentu między silnikiem a skrzynią biegów. Składa się ono z głównych elementów, tj. tarczy, docisku i łożyska, a także z koła zamachowego, wału korbowego, sprężyny i wałka sprzęgłowego.
Objawy spalonego sprzęgła
Spalone sprzęgło ma dość charakterystyczne objawy, których nie da się pomylić z inną usterką samochodu. Po pierwsze, zauważalne jest bardzo słabe przyspieszenie przy zmianach biegu z 4 na 5 przy wyższych prędkościach. Taka sytuacja świadczy o ślizganiu się sprzęgła już lekko przypalonego. Po drugie warto zwrócić uwagę na dźwięki dochodzące ze skrzyni biegów. Jeśli słyszalne są szumy, oznacza to, że najprawdopodobniej uszkodzone zostało łożysko. Dodatkowo, problemy ze sprzęgłem zwiastuje też jego wysokie „łapanie” — nieuszkodzone auto powinno delikatnie ruszyć po wrzuceniu biegu i powolnym zwalnianiu sprzęgła.
Jeśli samochód rusza dopiero gdy prawie całkowicie puszczony został lewy pedał na granicy ze zgaśnięciem silnika, można powoli przygotować się na wymianę sprzęgła. Najbardziej charakterystycznym objawem spalonego sprzęgła jest jednak bardzo nieprzyjemny zapach spalenizny, który dostaje się do środka kabiny samochodu przy gwałtownym ruszaniu pod górę, czy innych sytuacjach narażających auto na większe obciążenie, np. jazda z przyczepką. Jeśli chodzi o możliwość pozbycia się zapachu spalenizny z wnętrza samochodu, pozostaje tak naprawdę jedynie opcja dobrego przewietrzenia. Nie zmienia to faktu, że woń spalonego sprzęgła może utrzymywać się od kilku dni do nawet dwóch tygodni, w zależności od stopnia zniszczenia.
Jak można spalić sprzęgło?
Wielu mniej doświadczonych kierowców zastanawia się, jak można spalić sprzęgło. Odpowiedzi na to pytanie jest dość dużo, jednak najczęściej pojawiającym się powodem jest ciągłe naciskanie na pedał gazu, trzymając jednocześnie tzw. półsprzęgło przy próbie ruszania. Sprawia to, że zamiast trafiać do kół, moc jest umiejscowiona w zespole sprzęgłowym. Tworzy to niepotrzebny nacisk, przegrzanie i finalnie spalenie sprzęgła.
Inną przyczyną może być lekkie wciskanie sprzęgła w trakcie dodawania gazu lub gwałtowne ruszanie samochodem. Obie te zasady aplikują do aut ze skrzynią manualną, jednak taka sytuacja możliwa jest również przy skrzyni automatycznej — na przykład wtedy, kiedy kierowca nie zauważył zaciągniętego hamulca ręcznego, a mimo to i tak próbuje wielokrotnie ruszyć samochodem. Takie przypadki zdarzają się jednak rzadko, a ofiarami spalonego sprzęgła padają częściej właściciele aut ze skrzyniami manualnymi.
Koszt wymiany spalonego sprzęgła
Spalone sprzęgło, chociaż jest częstą usterką wśród kierowców, w kwestii naprawy nie należy do najtańszych. Nawet dla właściciela samochodu z niewielkim silnikiem rachunek za usługę może wynieść ok. 1000 zł. Inaczej jest w przypadku nowszych i bardziej zaawansowanych technicznie konstrukcji, gdzie koszt wymiany podzespołu wraz z dodatkowymi elementami oscyluje w granicy 3000 do 5000 tysięcy złotych. Wysoka cena powinna działać zatem motywująco na kierowcę, aby przestrzegał zasad nisko eksploatacyjnej jazdy.
Jak nie spalić sprzęgła?
Aby uniknąć spalenia sprzęgła, warto stosować się do kilku prostych zasad, dzięki którym da się przedłużyć jego żywotność. Przede wszystkim nie należy wciskać sprzęgła, jeśli sytuacja tego nie wymaga, w szczególności stojąc na światłach. W miarę możliwości należy ruszać płynnie, nie używając przy tym mocnego gazu. To właśnie przy wprowadzeniu samochodu w ruch sprzęgło przyjmuje największy nacisk. Co więcej, lepiej unikać ruszania z tzw. piskiem opon, co dodatkowo niszczy łożysko. Pamiętać należy również o dokładnym zwolnieniu hamulca ręcznego — jeśli chociaż w małym stopniu pozostaje zaciągnięty przy rozpoczęciu jazdy, ryzyko spalenia sprzęgła jest bardzo duże. Przestrzeganie tych zasad i wcielenie ich do codziennej jazdy sprawi, że sprzęgło będzie służyć kierowcy przez długie lata.