• Pojemność do 125 ccm to niejedyne ograniczenie w przypadku motocykli, które można prowadzić mając prawo jazdy kategorii B
  • Przepisy przewidują również ograniczenie maksymalnej mocy i stosunku mocy do masy
  • Nie każdy motocykl klasy 125 spełnia ustawowe wymogi – największe ryzyko występuje w przypadku maszyn używanych i sportowych
  • Po zdobyciu prawa jazdy kategorii B kierowcy nie od razu wolno prowadzić motocykl klasy 125 ccm
  • Więcej takich informacji znajdziesz na stronie głównej Onet.pl

Wolność, wiatr, pęd powietrza, możliwość omijania korków – jazda na motocyklu dostarcza licznych przyjemności, o których marzy wielu kierowców, również tych, którzy w porę nie zdobyli prawa jazdy kategorii A. Od ponad 6 lat można jednak zacząć przygodę z motocyklami znacznie łatwiej niż kiedyś, bo do prowadzenia wielu maszyn o pojemności do 125 ccm często wystarcza zwykłe samochodowe prawo jazdy, oczywiście, nie bez ograniczeń, o których nie wszyscy wiedzą lub pamiętają. Co ciekawe, mimo że od czasu poluzowania wymagań motocykle klasy 125 ccm sprzedają się doskonale (wcześniej zainteresowani nimi byli głównie początkujący miłośnicy jednośladów, bo prawo jazdy na takie maszyny można zrobić już w wieku 16 lat), a po drogach poruszają się ich dziesiątki tysięcy, to nie doszło do gwałtownego wzrostu liczby wypadków, czego obawiali się przeciwnicy takiego rozwiązania.

Motorowery – jeśli masz mniej niż 26 lat, potrzebujesz prawa jazdy!

Zgodnie z definicją zawartą w Prawie o ruchu drogowym motorower to pojazd dwu— lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 ccm lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Do tej kategorii zaliczają się więc "pięćdziesiątki" i lekkie maszyny elektryczne, niezależnie od tego, czy są skuterami, "ścigaczami", czy małymi enduro – ważne, żeby ich moc i prędkość maksymalna nie przekraczały limitu zawartego w przepisach. Kto może taki pojazd prowadzić? Wciąż dosyć powszechne jest przekonanie, że do prowadzenia motoroweru dorośli nie potrzebują żadnego prawa jazdy. To jednak już od lat nie do końca prawda.

W styczniu 2013 r. weszły w życie przepisy, w myśl których do prowadzenia "pięćdziesiątek" i odpowiadających im motorowerów elektrycznych potrzebne jest co najmniej prawo jazdy kategorii AM (które można uzyskać po ukończeniu 13. roku życia) – oczywiście, może to być również prawo jazdy kategorii A lub B (lub A1, B1). W przepisach pozostawiono jednak wyjątek, który miał służyć temu, żeby wcześniejszym użytkownikom motorowerów nie odbierać ich praw nabytych – osoby, które ukończyły 18. rok życia przed wejściem zmienionych przepisów w życie, czyli do 19 stycznia 2013 r., wciąż mogą jeździć motorowerami bez żadnego prawa jazdy, mając przy sobie wyłącznie dowód potwierdzający odpowiedni wiek.

Motocykle o pojemności do 125 ccm

Od 2013 r. nie trzeba mieć prawa jazdy kategorii A, żeby zostać motocyklistą, wystarczy samochodowe prawo jazdy kategorii B. Dodatkowe uprawnienia są jednak ograniczone do maszyn o stosunkowo skromnej pojemności skokowej, która może wynosić najwyżej 125 ccm – ale to przecież i tak ponad dwa razy więcej niż w przypadku motorowerów.

Chociaż wiele "125-ek" na pierwszy rzut oka wygląda niemal tak samo jak "wypasione 50-ki", to jednak oferują znacznie większe możliwości i wbrew pozorom pod niektórymi względami okazują się one nie tylko przyjemniejsze do jazdy, bardziej wszechstronne i praktyczne, lecz niekiedy także i bezpieczniejsze.

Przede wszystkim motorowerami nie wolno poruszać się po drogach szybkiego ruchu i autostradach – a to często poważnie utrudnia jazdę, bo wiele np. miejskich obwodnic ma taki właśnie status. Jeżdżąc motorowerem, cały czas jesteśmy narażeni na to, że będą wyprzedzały nas wszystkie autobusy i ciężarówki – to może powodować wiele niebezpiecznych sytuacji. Na "125-ce" znacznie łatwiej jest dotrzymać tempa innym pojazdom na drodze. Warto też wiedzieć, że jest wiele maszyn, które występują w dwóch wersjach – jako "50-ki" i jako "125-ki". Zwykle okazuje się, że różnice między takimi modelami nie ograniczają się do silników – mocniejsze odmiany mają z reguły lepsze zawieszenia i układy hamulcowe (np. dwa amortyzatory zamiast jednego z tyłu lub hamulce tarczowe przy obu kołach, a nie tylko przy przednim, jak w przypadku motoroweru).

Skuter 125 ccm to motocykl Foto: Honda / Auto Świat
Skuter 125 ccm to motocykl

Motocykl na prawo jazdy kategorii B — potrzebujesz trzech lat stażu

Żeby kierowca z prawem jazdy kategorii B mógł legalnie prowadzić motocykl 125 ccm, musi mieć te uprawnienia od co najmniej trzech lat. Nie może to też być dowolna maszyna – maksymalna moc takiego jednośladu nie może bowiem przekraczać 11 kW (15 KM). W przepisach określono też maksymalny dopuszczalny stosunek mocy do masy własnej motocykla – nie może on przekraczać 0,1 kW/kg.

Zdecydowana większość sprzedawanych oficjalnie nowych "125-ek" spełnia te wymogi ze sporym zapasem, ale przed zakupem czy choćby przejażdżką pożyczoną maszyną warto sprawdzić parametry z dowodu rejestracyjnego. Dla przykładu: dla wciąż popularnej wśród początkujących motocyklistów Hondy Varadero, której moc mieści się idealnie w limicie (11 kW), a masa własna wynosi 149 kg, parametr ten osiąga wartość 0,074, więc zapas jest spory. W przypadku skutera Kymco Like 125 o mocy 7 kW i masie własnej wynoszącej 121 kg współczynnik to 0,0579 kW/kg.

Jak sprawdzić, czy konkretny motocykl można prowadzić z prawem jazdy kat. B? Wystarczy zajrzeć do dowodu rejestracyjnego:

  • J – kategoria pojazdu ("L3e" to motocykl dwukołowy);
  • P1 – pojemność silnika(jeśli maszyna w rubryce "J" ma wpis "L3e", to maks. 125 ccm);
  • G – masa własna;
  • Q – stosunek mocy do masy własnej (dla "125-ki" nie więcej niż 0,1 kW/kg)
Dowód rejestracyjny motocykla 125 ccm: moc i masa mają znaczenie! Foto: Auto Świat
Dowód rejestracyjny motocykla 125 ccm: moc i masa mają znaczenie!

Motocykle elektryczne — tak samo, jak 125-ki?

Po polskich drogach porusza się coraz więcej jednośladów z napędem elektrycznym. Część z nich jest zarejestrowana jako motorowery (ograniczenie mocy do 4 kW i prędkości maksymalnej do45 km/h), ale też coraz więcej jest pełnoprawnych elektrycznych motocykli. Jednoślady elektryczne o mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nie wyższym niż 0,1 kW/kg traktowane są tak samo, jak "125-ki", czyli mogą je prowadzić kierowcy mający od co najmniej trzech lat prawo jazdy kategorii B. Na mocniejsze maszyny potrzebne jest już prawo jazdy kategorii A

Jakie maszyny nie mieszczą w ustawowych limitach?

O ile przy zakupie nowej "125-ki" w zasadzie nie ma ryzyka, że traficie na maszynę, której parametry wykraczają poza to, na co pozwalają przepisy, o tyle rozglądając się za maszyną z drugiej ręki, warto zachować czujność. Szczególnie duże ryzyko występuje w przypadku "125-ek" o sportowym zacięciu, napędzanych silnikami dwusuwowymi. Małe sportowe enduro czy ścigacz klasy 125 ccm napędzany dwusuwem mogą przy wadze 110 kg mieć moc na poziomie np. 44 KM – to oznacza, że stosunek mocy do masy wynosi wówczas 0,3, czyli jest trzy razy większy od dopuszczalnego.