Dlaczego policja rozstawia się za znakiem D-42? To tu kierowcy tracą prawo jazdy

• Znak D-42 oznacza obszar zabudowany i obowiązuje tam ograniczenie prędkości do 50 km na godz.
• Jeżeli odległość pomiędzy początkiem a końcem obszaru zabudowanego jest mniejsza niż 300 m, nie umieszcza się znaków D-42 i D-43
• Podwyższenie dozwolonej prędkości za pomocą znaków nie dotyczy m.in. ciężarówek i autobusów
• To właśnie za znakiem D-42 kierowcy tracą prawa jazdy i dostają najwyższe mandaty

Gdy po jednej stronie drogi stoi znak "początek obszaru zabudowanego", po drugiej – co do zasady – ustawia się znak "koniec obszaru zabudowanego (D-43). To wydaje się logiczne: dla jednych kierowców, w zależności od kierunku jazdy, obszar zabudowany zaczyna się, a dla drugich kończy się w tym samym miejscu. Są jednak wyjątki od tej zasady, a domyślny brak zaufania kierowców do jakości oznakowania drogi często kończy się mandatem, którego nieprzyjęcie z reguły kończy się grzywną wymierzoną przez sąd.

Przeczytaj także: Kto ma OC tej firmy, nie może go przedłużyć. Musi wybrać inne albo za 14 dni dostanie 9 tys. zł kary

Gdzie zaczyna się obszar zabudowany?

Z tym na ogół nie mamy problemów, przepisy wydane w tej sprawie wydają się oczywiste:

Znak D-42 "obszar zabudowany" (....) stosowany jest w celu wskazania kierującym pojazdami, że wjeżdżają w obszar zabudowany.

Znak D-42 umieszcza się po prawej stronie drogi wjazdowej do miejscowości, w miejscu ustalonym jako granica obszaru zabudowanego.

Jeżeli droga przebiega na przemian przez obszar danej miejscowości uznany za zabudowany oraz nieuznany za taki obszar, wówczas znak D-42 umieszcza się na każdej granicy obszaru zabudowanego.

Zdarza się jednak, że odległość pomiędzy początkiem a końcem obszaru zabudowanego to np. zaledwie kilkadziesiąt metrów – co wtedy?

Jeżeli w danej miejscowości granica pomiędzy kolejnymi końcem i początkiem obszaru zabudowanego, wskazanymi znakami D-42 i D-43, byłaby mniejsza niż 300 m, to na tym odcinku nie umieszcza się znaków D-42 i D-43, wprowadzając ewentualne podwyższenie dopuszczalnej prędkości pojazdów znakiem B-33.

A więc może się zdarzyć, że droga oznakowana jest znakami "obszar zabudowany" w miejscu, gdzie w istocie nie ma zabudowy, a ruch pieszych jest znikomy – ale powinno być tak tylko wtedy, gdy dwa osobne "obszary zabudowane" dzieli bardzo niewielka odległość i stawianie znaków co kilkadziesiąt metrów wprowadzałoby dodatkowy chaos. W takiej sytuacji, by nie spowalniać ruchu, zamiast kończyć jeden obszar zabudowany i zaraz zaczynać następnym, stosuje się podwyższenie dozwolonej prędkości za pomocą znaków. Jest to jednak rozwiązanie awaryjne, ponieważ – nie każdy to wie – podwyższenie prędkości na danym odcinku drogi za pomocą znaków nie dotyczy m.in. dużych ciężarówek i autobusów

Znak B-33, określający dopuszczalną prędkość większą niż 50 km/h, umieszczony na obszarze zabudowanym, dotyczy samochodu osobowego, motocykla i samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t (…)

Gdzie wyznacza się obszar zabudowany?

Nie jest to dowolne, a bynajmniej nie jest to kwestia obszarów administracyjnych – co do zasady "granica obszaru zabudowanego wyznaczonego znakiem D-42 powinna być powiązana z występującą wzdłuż drogi zabudową o charakterze mieszkalnym i występującym na drodze ruchem pieszych".

Dalej przepisy precyzują, że znak D-42 powinien być powiązany ze zmianą sposobu zagospodarowania drogi, np. z początkiem chodnika, występowaniem bram wyjazdowych z posesji, występującym ruchem pieszych (ale nie, jeśli jest to ruch występujący sezonowo albo np. raz w tygodniu). itp. Oddalona od drogi zabudowa o charakterze handlowo-usługowym też nie jest uzasadnieniem dla wyznaczania obszaru zabudowanego.

Przeczytaj także: Już się zaczęło. Te pojazdy nie wyjadą od dzisiaj na ulice. Posypią się mandaty

Dokąd obowiązuje obszar zabudowany?

I tu pojawiają się schody, na których potrafią się potknąć także profesjonaliści – policjanci, zawodowi dziennikarze. Przykład? Proszę bardzo – dziennikarz oburza się, że po jednej stronie drogi ustawiono znak D-42 (początek obszaru zabudowanego) a po drugiej stronie drogi nie ma znaku D-43 – koniec obszaru zabudowanego. Czy kierowca ma prawo rozpędzić się, wiedząc, że wyjechał z obszaru zabudowanego, ale nie minął tablicy, która go kończy? – pyta autor. Nie, nie ma prawa się rozpędzić, ponieważ wcale nie wyjechał z obszaru zabudowanego!

To przykład dość typowego oznakowania, zwłaszcza w aglomeracjach: jest znak D-42 (początek obszaru zabudowanego), a nie ma po przeciwnej stronie znaku D-43. Tak ma być!Maciej Brzeziński / Auto Świat

Istotnie wygląda to tak, jakby obszar zabudowany zaczynał się dla aut jadących z jednego kierunku, a dla jadących z drugiego – nie kończył. Ma się rozumieć, że część kierowców, widząc w lusterku znak D-42 (dla jadących w drugą stronę) dedukuje, że wyjechali z obszaru zabudowanego i naciskają gaz – uważają, że ktoś zapomniał postawić znaku dla ich kierunku jazdy, albo znak ktoś ukradł.

A tymczasem... za zakrętem "suszy" policjant i po chwili proponuje mandat. 90 km/h na obszarze zabudowanym? Mandat, panie kierowco! Autor sugeruje, by w takich wypadkach nie przyjmować mandatu, a poproszony o wyjaśnienie policjant robi unik. Tymczasem... takie ustawienie znaków (brak znaku D-43) spotykane jest dość często i... jest zgodne z prawem. Bo w tym miejscu obszar zabudowany ani się nie zaczyna, ani się nie kończy! Przepis mówi:

Jeżeli obszar zabudowany obejmuje sąsiadujące miejscowości, to na ich granicy nie umieszcza się znaku D-43, a w odległości do 50 m za znakiem E-17a wskazującym wjazd do następnej miejscowości umieszcza się znak D-42 stanowiący potwierdzenie kontynuacji obszaru zabudowanego. (...)

Inaczej mówiąc: jeśli obszar zabudowany obejmuje więcej niż jedną z sąsiadujących ze sobą miejscowości, to stawiane w okolicach granic tych miejscowości znaki D-42 (początek obszaru zabudowanego) pełnią tylko funkcję "przypominawczą" – że obszar zabudowany się nie skończył. Rada dla kierowców: obszar zabudowany kończy się na wysokości znaku D-43 (koniec obszaru zabudowanego), a nie na wysokości znaku D-42 umieszczonego dla jadących w przeciwnym kierunku. Nie ma znaku D-43? Obszar zabudowany się nie skończył!

Oczywiście, błędne ustawianie znaków zdarza się, bywa też, że znaki giną. Ale prywatne przekonanie, że obszar zabudowany się skończył pomimo braku stosownego znaku (D-43) prowadzi do mandatu, a nawet do utraty prawa jazdy na trzy miesiące!

Ograniczenie prędkości może działać w całej miejscowości. Jak to rozpoznać?

Ograniczenie prędkości do 30 km/h obowiązuje na terenie całej miejscowości i nie odwołuje go znak „koniec obszaru zabudowanego”Auto Świat

Znak zakazu umieszczony pod znakiem E-17a oznacza, że zakaz obowiązuje na obszarze całej miejscowości, z wyjątkiem odcinka drogi, na którym został on zmieniony lub odwołany innym znakiem.

Znak E-17a to zielona tabliczka z nazwą miejscowości. Jeśli pod nią mamy znak ograniczający prędkość np. do 40 km/h, to na terenie całej miejscowości obowiązuje 40 km/h, chyba że na jakimś odcinku drogi w miejscowości – za pomocą znaków – prędkość jest podniesiona lub jeszcze bardziej ograniczona. Uwaga! Znak D-43 (koniec obszaru zabudowanego) nie odwołuje ograniczenia prędkości wprowadzonego na wjeździe do miejscowości!

Ale zdarza się też inna kombinacja znaków:

Znak zakazu umieszczony pod znakiem D-42 oznacza, że zakaz obowiązuje do znaku D-43 lub E-18a, z wyjątkiem odcinka drogi, na którym został on zmieniony lub odwołany innym znakiem.

Zasada jest ta sama co w przypadku znaku ograniczenia prędkości umieszczonego pod znakiem E-17a (początek miejscowości), tyle że ograniczenie obowiązuje albo do znaku D-42, albo do znaku E-18a (koniec miejscowości) – w zależności od tego, który pojawi się wcześniej.

Podstawa prawna:

1) Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 września 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach;

2) Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Mandaty za prędkość w 2025 r.

• Przekroczenie dopuszczalnej prędkości do 10 km/h – mandat 50 zł i 1 punkt karny,
• o 11–15 km na godz. – mandat 100 zł i 2 punkty karne,
• o 16–20 km na godz. – mandat 200 zł i 3 punkty karne,
• o 21–25 km na godz. – mandat 300 zł i 5 punktów karnych,
• o 26–30 km na godz. – mandat 400 zł i 7 punktów karnych,
• o 31–40 km na godz. – mandat 800 zł i 9 punktów karnych,
• o 41–50 km na godz. – mandat 1000 zł i 11 punktów karnych,
• o 51–60 km na godz. – mandat 1500 zł i 13 punktów karnych,
• o 61–70 km na godz.– mandat 2000 zł i 14 punktów karnych,
• o 71 km na godz. i więcej – mandat 2500 zł i 15 punktów karnych.

W przypadku kierowców-recydywistów mandaty za przekroczenie prędkości o ponad 31 km na godz. się podwajają, co oznacza, że za przekroczenie prędkości można dostać nawet pięć tys. zł mandatu.