Na naszych drogach przybywa rond, bo drogowcy traktują je jako rozwiązanie, które poprawia płynność ruchu, a jednocześnie obniża ryzyko wypadków. O ile jednak z osiedlowymi "minirondkami" większość kierowców radzi sobie doskonale, o tyle na większych skrzyżowaniach z ruchem okrężnym wcale aż tak bezpiecznie nie jest. Im więcej pasów ruchu i zjazdów, tym większe problemy. Jak to zwykle w naszym kraju bywa, największy kłopot sprawia znalezienie konkretnych uregulowań dotyczących skrzyżowań tego typu.
W kodeksie drogowym znajdziemy jedynie pojedyncze wzmianki o ruchu okrężnym, a słowo "rondo" nie pada wcale. Więcej można się dowiedzieć z rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Według podanej tam definicji znak C-12 "ruch okrężny" oznacza, że na skrzyżowaniu ruch odbywa się dokoła wyspy lub placu w kierunku wskazanym na znaku. Oznacza to, że skoro nasze przepisy nie przewidują szczególnych uregulowań w przypadku rond, to obowiązują na nich ogólne zasady ruchu drogowego.
Jeśli przed rondem umieszczono znaki "ruch okrężny" i "ustąp pierwszeństwa", to pojazdy znajdujące się już na skrzyżowaniu mają pierwszeństwo przed tymi, które na skrzyżowanie chcą wjechać; ta zasada dotyczy również tramwajów – wjeżdżając na rondo, przepuszczają pojazdy znajdujące się na nim, natomiast przy zjeździe ze skrzyżowania nabywają pierwszeństwa. Uwaga! Jeżeli przed rondem umieszczono wyłącznie znak C-12 "ruch okrężny" (bez znaku "ustąp pierwszeństwa"), to obowiązuje zasada "prawej ręki", czyli wjeżdżający na rondo mają pierwszeństwo przed tymi, którzy już po nim jadą. Tak oznakowane skrzyżowania zdarzają się jednak bardzo rzadko.
Jeżeli na rondzie funkcjonuje sygnalizacja świetlna, to ona decyduje o pierwszeństwie przejazdu (dotyczy także tramwajów); jeśli sygnalizatory jednocześnie zezwalają na ruch tramwajów i samochodów, to tramwaj ma pierwszeństwo przed samochodem. Ważne: na skrzyżowaniu oznaczonym znakami C-12 tramwaj ma pierwszeństwo także wtedy, gdy skręca, a auto jedzie na wprost!
Zajmując pas ruchu przed wjazdem na rondo, należy robić to zgodnie z ogólnymi zasadami. Jeśli jedziemy prosto lub skręcamy w prawo, najwygodniej i najbezpieczniej zająć prawy pas; podczas opuszczania ronda z pasa innego niż prawy przecinamy inne pasy ruchu. W takiej sytuacji mamy obowiązek ustąpić pierwszeństwa pojazdom znajdującym się na tych pasach (np. jadącym na wprost).
Przy zmianie pasa na rondzie obowiązują takie same zasady, jak na prostej drodze, a to oznacza, że zgodnie z kodeksem drogowym kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony. Zmieniając pas, ustępujemy temu, kto już po nim jedzie, a w sytuacji, kiedy wykonujemy manewr zmiany pasa równocześnie z innym autem, pierwszeństwo ma ten, kto jest po prawej stronie.
Wiele kontrowersji wzbudza kwestia używania kierunkowskazów na rondzie i tuż przed nim. Niektórzy kierowcy, szczególnie na niewielkich rondach, sygnalizują zamiar skrętu w lewo jeszcze przed wjazdem na skrzyżowanie, a dopiero przed samym zjazdem z ronda włączają prawy kierunkowskaz. Takiego zachowania uczą swoich kursantów niektóre szkoły nauki jazdy, zdarzało się nawet, że oczekiwali tego egzaminatorzy podczas egzaminów na prawo jazdy.
W 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, rozpatrując skargę kursanta niezadowolonego z przebiegu egzaminu na prawo jazdy, orzekł, że w świetle obowiązujących przepisów włączanie lewego kierunkowskazu przed wjazdem na rondo nie ma uzasadnienia, a wręcz może wprowadzać w błąd innych uczestników ruchu. Sygnalizujemy wyłącznie zamiar opuszczenia ronda prawym kierunkowskazem, ale nie jest to konieczne na rondzie, na którym ruch jest kierowany. Przy wjeździe na rondo nie zmieniamy kierunku jazdy i w związku z tym nie ma żadnego powodu to, żeby taki manewr sygnalizować.
Uwaga: tramwaj!
Źródło: Auto Świat
Na rondzie, którego wjazdy oznakowano znakiem C-12 ("ruch okrężny"), ale bez znaku "ustąp pierwszeństwa", tramwaje mają pierwszeństwo zarówno podczas wjeżdżania na rondo, jak i podczas opuszczania go. Na zazwyczaj spotykanym rondzie z wjazdem oznakowanym znakiem "ustąp pierwszeństwa" tramwaj ustępuje pojazdom znajdującym się już na rondzie, gdy na nie wjeżdża; gdy opuszcza rondo, należy go przepuścić – ma pierwszeństwo!
Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo?
Źródło: Auto Świat
Na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym oznakowanym na wjazdach znakami "ustąp pierwszeństwa" i bez sygnalizacji świetlnej tramwaj opuszczający rondo ma zawsze pierwszeństwo przed innymi pojazdami znajdującymi się na skrzyżowaniu. Także na rondzie, na którym ruch jest kierowany sygnalizacją świetlną, skręcający tramwaj może je opuścić bez konieczności ustępowania pojazdom jadącym na wprost, co wynika z rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych – a zatem inaczej niż na zwykłym skrzyżowaniu z ruchem kierowanym sygnalizacją świetlną, na którym skręcający tramwaj ma obowiązek przepuścić inne pojazdy jadące na wprost.
Zajmij odpowiedni pas przed wjazdem na rondo!
Źródło: Auto Świat
O ile znaki przed wjazdem na rondo nie wyznaczają kierunków jazdy dozwolonych na poszczególnych pasach ruchu, o tyle pas do jazdy zajmujemy zgodnie z ogólnymi zasadami: jadąc w lewo lub gdy zamierzamy zawrócić, zajmujemy lewy skrajny pas, jadąc w prawo – skrajny prawy. Jazda na wprost – jeśli nie wykluczają tego znaki drogowe – jest dopuszczalna z każdego pasa. Gdy chcemy jechać prosto, na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym najwygodniej jest jednak zająć prawy pas ruchu – podczas zjazdu ze skrzyżowania nie musimy ustępować pierwszeństwa pojazdom znajdującym się z naszej prawej strony. Nie należy również objeżdżać całego ronda, poruszając się jego prawym pasem.
Rondo z sygnalizacją świetlną
Źródło: Auto Świat
Na większych rondach ruch może być kierowany sygnalizacją świetlną. Wówczas o pierwszeństwie przejazdu decyduje zarówno sygnalizacja, jak i ogólne zasady. Na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym, przez które przejeżdża tramwaj, należy pamiętać, żeby ustąpić mu pierwszeństwa, gdy zjeżdża z ronda.
Wyjątek od tej reguły stanowi sytuacja, kiedy jest wyświetlane dla nas zielone światło na sygnalizatorze kierunkowym S-3 – oznacza ono, że jazda w kierunku wskazanym na sygnalizatorze nie powinna kolidować z ruchem innych użytkowników drogi. Osobna sygnalizacja zakazuje tramwajowi zjazdu ze skrzyżowania.
Na rondzie z ruchem kierowanym sygnalizacją świetlną zbędne jest sygnalizowanie zjazdu ze skrzyżowania prawym kierunkowskazem, z wyjątkiem zamiaru opuszczenia ronda pierwszym zjazdem w prawo.
Zmiana pasa ruchu na rondzie
Źródło: Auto Świat
Ronda jak pułapki
Niektóre ronda potrafią wprawić niedoświadczonych kierowców w osłupienie – bywa, że korzystają z tego naciągacze prowokujący stłuczki i wyłudzający odszkodowania. Na szczęście konsekwencje błędów popełnianych na rondach są z reguły mniej groźne niż na zwykłych skrzyżowaniach kolizyjnych. Uwaga! Według przepisów obowiązujących w Polsce całe rondo to jedno skrzyżowanie. Tymczasem w wielu innych krajach każdy zjazd z ronda jest traktowany jako osobne skrzyżowanie, a całe rondo jest zespołem skrzyżowań – co oznacza, że inne mogą być tam zasady dotyczące pierwszeństwa, sygnalizowania skrętu czy zmiany pasa ruchu.
