W dodatku spora część tych pojazdów została wyposażona w instalacje gazowe, co dodatkowo pogłębia problem. Mieszanina propanu-butanu z powietrzem jest trudniejsza do zapalenia od mieszaniny par benzyny i powietrza, obciążenie układu zapłonowego jest więc większe. Dlatego właśnie w autach jeżdżących „na gazie” należy wymieniać świece oraz przewody zapłonowe znacznie częściej, niż to przewidział producent. Czym grożą zaniedbania? Pierwsze efekty trudno zwykle zaobserwować, bo pojawiają się i nasilają stopniowo, kierowca może się więc do nich przyzwyczaić. Im bardziej wyeksploatowane są elementy układu zapłonowego, tym samochód więcej pali i ma gorsze osiągi. Z czasem mogą pojawić się problemy z rozruchem, nierówna praca silnika, a w pojazdach z silnikami sterowanymi elektronicznie – komunikaty o usterkach osprzętu lub niewłaściwej pracy układu oczyszczania spalin albo samego silnika. Jazda autem z uszkodzonym układem zapłonowym odbija się ponadto negatywnie na trwałości sondy lambda i katalizatora, bowiem jeżeli „wypadają zapłony”, to resztki paliwa dopalają się dopiero w układzie wydechowym.
Nierówna praca silnika nie pozostaje również bez wpływu na stan układu korbowo-tłokowego – zaniedbana jednostka napędowa zużywa się po prostu znacznie szybciej. Przy najbliższej okazji radzimy więc nieco dokładniej niż zwykle posłuchać, czy uruchamianie auta nie trwa dłużej niż kiedyś, czy silnik nie dygocze lub nie ma momentów „zawahania” przy pewnych obrotach – mogą być to pierwsze objawy problemów z zapłonem.
Kopułka i palecrozdzielacza zapłonu
W autach z klasycznym rozdzielaczem zapłonu do najczęstszych przyczyn zakłóceń w pracy silnikalub wręcz niemożliwości jego uruchomienia należą uszkodzenia kopułki lub palca rozdzielacza. Wystarczy niewielkie, czasem niewidoczne gołym okiem pęknięcie, by w chłodny lub wilgotny dzień samochód odmówił posłuszeństwa. Raz na jakiś czas warto więc profilaktycznie kopułkę zdjąć i dokładnie obejrzeć.Styki wewnątrz kopułki nie mogą być wypalone ani pokryte osadem, to samo dotyczyśrodkowej elektrody węglowej – tu ważny jest również stan sprężynki dociskającej ją do styku palca rozdzielacza. Kopułkę najlepiej wymieniać jednocześnie z palcem rozdzielacza –zapewnia to optymalną współpracę obydwu elementów. Najlepiej, jeśli i kopułka, i rozdzielacz pochodzą od tego samego producenta.
Jakie elementy psują się
Świece zapłonowe należy wymieniać co najmniej tak często, jak zaleca producent samochodu, i to nawet wtedy, gdy wyglądają na sprawne. Nowe świece muszą być dobrane do silnika – liczy się nie tylko wielkość i rodzaj gwintu, lecz także tzw. wartość cieplna świecy. Czasami pozornie podobne wersje silnikowe mogą wymagać stosowania świec znacząco różniących się między sobą parametrami! Katalogi pomagające w doborze części można znaleźć na stronach internetowych producentów świec.
Wytwórcy aut nie określają zwykle trwałości przewodów wysokiego napięcia. Należy je wymieniać w razie stwierdzenia niesprawności. Innego zdania są oczywiście producenci przewodów, którzy zalecają profilaktyczną wymianę nawet co 50 tys. km. W przypadku elementów rozdzielacza zapłonu (kopułka , palec) decyzję o wymianie należy podejmować po oględzinach. Nie ma sensu profilaktyczna wymiana cewki,tym bardziej że zwykle kosztuje ona dość dużo. Obok prezentujemy przykładowe ceny części do popularnych aut z początku lat 90.
Przewody wysokiego napięcia - Czasem uszkodzenia przewodów można zauważyć gołym okiem. Jeżeli izolacja jest sparciała, przetarta, nadpalona lub nosi ślady przeskoków iskry, kable należy natychmiast wymienić. Uwaga! Przewody mogą się też zużywać w sposób niezauważalny, co objawia sięwzrostem stawianego przez nie oporu elektrycznego. Przewody zapłonowe zawsze należy wymieniać kompletami. Podczas montażu trzeba zwrócić uwagę na to, żeby kable o nic nie ocierały.
Cewka zapłonowa: uszkodzenie bywa wynikiem wcześniejszych zaniedbań - Warunkiem trwałości cewki zapłonowej jest właściwy stan pozostałych elementów układu zapłonowego. Wypalone styki rozdzielacza, stare kable oraz zużyte świece powodują zwiększone obciążenie tego elementu. Jeżeli cewka ma jakiekolwiek uszkodzenia mechaniczne (rysy, pęknięta obudowa), należy ją natychmiast wymienić. Wszelkie prace muszą się odbywać przy wyłączonym silniku, bowiem wysokie napięcie generowane przez cewkę może być śmiertelnie niebezpieczne!
Świece zapłonowe: bez dobrej iskry auto nie pojedzie - W nowych autach wymiana świec zalecana jest zwykle co 60-100 tys. km, jednak w przypadku starszych modeli interwały te mogą być znacznie krótsze. Jeżeli auto ma zasilanie gazowe, świece warto wymieniać nawet dwa razy częściej, niż przewiduje to jego producent. Wykręcanie i wkręcanie świec wymaga wyczucia– wykonywanie tego na siłę grozi zniszczeniem głowicy silnika. Po wyjęciu świecy warto dokładnie ją obejrzeć, pamiętając, w której komorze spalania pracowała. Nietypowy wygląd (zaolejenie, wypalenie) może świadczyć o usterce silnika występującej w konkretnym cylindrze. Jeśli uszkodzona jest jedna świeca, należy wymienić wszystkie, usuwając uprzednio przyczynę usterki.Przed zamontowaniem nowej świecy trzeba sprawdzić i ewentualnie skorygować odstęp między elektrodami,pamiętając, że silniki na gaz wymagają zwykle krótszej przerwy niż jeżdżące wyłącznie na benzynie. Niesprawneświece powodują przyspieszone zużycie przewodów wysokiego napięcia!
Podstępne usterki
Istotą większości awarii układu zapłonowego jest to, że prąd – zamiast trafiać do świec – znajduje sobie inną drogę. Iskra nie przeskakuje więc między elektrodami świecy, tylko pojawia się np. między cewką a nadwoziem. Aby tak się stało, wystarczy zaśniedziały styk czy też uszkodzenie izolacji.
Podsumowanie
Układy zapłonowe starszych pojazdów wymagają troski. Na szczęście, większość potrzebnych elementów, przynajmniej do popularnych aut, jest naprawdę tania. Szczególnie właściciele aut zasilanych gazem nie powinni oszczędzać – koszt wymiany świec, przewodów, a nawet rozdzielacza i cewki będzie zwykle niższy niż wydatki na naprawę po "strzale w kolektor".