Będą wakacyjne wyjazdy, będą i kary za brak opłaty E-Toll. Sam prawie wpadłem!

To nie znaczy oczywiście, że znikły wszystkie bramki, skąd! Przykładowo na A2, jadąc od strony Warszawy, najpierw mijamy odcinek państwowy, na którym płacimy e-Tollem, a potem trafiamy na tradycyjne bramki autostrady koncesyjnej. W sumie za jeden przejazd z Warszawy do granicy i z powrotem zapłacimy więcej niż np. Szwajcar za korzystanie z autostrad w swoim kraju przez cały rok.

e-Toll: tak to wygląda w praktyce

Największy problem związany z płatnościami e-Toll z punktu widzenia kierowcy osobówki polega na tym, że trzeba zaplanować trasę. Jeśli kierujemy się w stronę, gdzie wyznaczono płatne odcinki autostrad, musimy z góry wiedzieć, że będziemy z nich korzystać, a jeśli kupujemy e-bilet (również analogowo kupowany na stacji bilecik nazywa się e-biletem), musimy też wiedzieć, którym węzłem wjedziemy na autostradę i którym ją opuścimy. Tymczasem przeciętny kierowca, który jedzie na wakacje i nie zna okolic, które mija, zazwyczaj odpala nawigację i nie interesuje go, którędy jedzie. Dotąd, gdy trzeba było zapłacić za autostradę, zatrzymywał się przy bramkach, płacił, ile kazali, i jechał dalej. Teraz musi sam się orientować pod groźbą mandatu, który przyjdzie pocztą.

Miałem aplikację śledzącą. Zapłaciłem

I w taki sposób prawie "wpadłem", wjeżdżając dosłownie na chwilę na płatny odcinek A2. Otóż jadę sobie z rodziną na weekendową wycieczkę i nagle żona pyta mnie: – "Co to jest e-Toll?". E-Toll, dlaczego pytasz? I nagle kątem oka widzę znaki informujące, że za chwilę wjadę na płatny odcinek. Nie kupiłem biletu! Nie wiem, gdzie będę zjeżdżał z autostrady (prowadzi mnie nawigacja)! Panika!

Przypomniałem sobie, że kiedyś udało mi się skonfigurować aplikację śledzącą akurat pod samochód, którym jadę. Uff! Sięgam po telefon, uruchamiam aplikację (tak, będę jeszcze zza kierownicy sięgał po niego parę razy, by sprawdzić, czy wszystkie trzy okienka kontrolne aplikacji świecą się na zielono)… Aplikacja pyta mnie o PIN. Pamiętam go, ale aplikacja jest tak beznadziejna, że nie wyświetla się nawet duża klawiatura numeryczna "dla kierowcy". Proszę żonę, by na malutkiej klawiaturze QWERTY wstukała hasło, bo kieruję i nie chcę ryzykować. Działa. Uruchamiam program, klikam kilka potwierdzeń (brakuje mi tylko "nie będę używał telefonu w czasie jazdy") i gotowe.

Jakby na potwierdzenie, że z e-Tollem jest szybciej, zaraz za początkiem płatnego odcinka zaczyna się zwężenie drogi. Potem przez chwilę jadę normalną autostradą, po paru minutach zjeżdżam z niej i już po wszystkim. Potem sprawdzam: z 20 zł wpłaconych pół roku temu ściągnęło mi 2,90 zł.

To jest ten, bezsprzecznie najwygodniejszy, system płacenia za przejazd państwową autostradą w Polsce. Niestety procedura zakładania konta w KAS i łączenia go z samochodem i aplikacją przekracza możliwości wielu, zwłaszcza starszych, użytkowników smartfona.

Gdybym jechał innym samochodem, musiałbym kupić bilet, jechać na około drogą bezpłatną albo zapłacić „z dołu”, licząc na to, że na trasie nie zatrzymają mnie do kontroli. Konfigurowanie aplikacji na parkingu albo próba dopisania do niej kolejnego samochodu może zakończyć się niepowodzeniem.

E-Toll: tak to mogłoby wyglądać

Skoro już ktoś się uparł, że ma nie być winiet i musi być albo bilet jednorazowy, albo aplikacja śledząca, pojawia się pytanie: po co użytkownik osobówki ma zakładać jakieś konta w KAS i przechodzić wielostopniową weryfikację? Nie wystarczyłoby wpisanie w aplikację numeru rejestracyjnego auta albo dowolnej liczby numerów rejestracyjnych, zapłata blikiem czy kartą wybranej kwoty, choćby z góry, a następnie kliknięcie oświadczenia, że chcę zapłacić za przejazd jednym z wpisanych do aplikacji samochodów?

E-Toll: a to trzeba płacić, jadąc osobowym?

Wygląda na to, że Krajowa Administracja Skarbowa (ta instytucja zarządza ściąganiem opłat autostradowych) może już wkrótce zarobić poważne pieniądze na karach – sprzęt do automatycznej weryfikacji przejazdów już jest. Tak jak moja żona nie wiedziała, co to jest e-Toll, tak nie wie tego znaczna część kierowców, którzy dotąd nie korzystali, bo nie musieli. To dla wielu kompletne zaskoczenie. "E-Toll? To dla ciężarówek, prawda?".

Największe zdziwienie czeka zagranicznych turystów, którzy samochodem wybiorą się w wakacje do Polski – nie ma bramek, nie trzeba płacić, proste. Gdyby obowiązywały w Polsce winiety tak jak w Austrii czy Szwajcarii – to co innego: płacisz za tydzień, miesiąc czy rok i nic cię nie interesuje. Pomysł, aby na każdy przejazd autostradą trzeba było kupować osobny bilet z określeniem dokładnej trasy i czasu przejazdu, jest tak skrajnie absurdalny, że brzmi jak żart. Ale to nie jest żart.

Nie zapłaciłeś za autostradę? Możesz próbować zapłacić "z dołu"

Jeśli w trakcie przejazdu nie zostaniesz zatrzymany przez patrol (to możliwe, ale w praktyce mało realne), a boisz się, że system automatycznie poprzez odczytanie numerów rejestracyjnych zarejestruje nieopłacony przejazd i wygeneruje opłatę karną, możesz zapłacić za przejazd "z dołu" do trzech dni od przejazdu, wchodząc na stronę etoll.gov.pl. Znów: nie jest tak, że na stronie widać dużą ikonę "ureguluj opłatę za przejazd", nie jest to bułka z masłem, ale jest to możliwe. Chciałem dokładnie podpowiedzieć Czytelnikom, gdzie krok po kroku kliknąć, by załatwić tę sprawę, ale akurat system się "wywalił" i strona etoll.gov.pl po prostu przestała działać. Gdy to czytacie, być może znów działa – próbujcie w zakładce "kup e-bilet autostradowy".

E-Toll będzie powszechny. Zapłacisz za każdy przejechany kilometr

Najlepsze jednak jest to, że system, który kierowców osobówek dotyczy na razie tylko na dwóch płatnych odcinkach, ma zostać rozszerzony o wszystkie autostrady dotychczas darmowe dla aut do 3,5 t. Zapowiadała to GDDKiA, zapowiadał rząd, wreszcie jest to polskie zobowiązanie wpisane do Krajowego Planu Odbudowy.

Tak więc warto ćwiczyć już dziś, a zwłaszcza zachować czujność, gdy pozwalamy nawigacji samochodowej na swobodne korygowanie trasy w celu ominięcia wakacyjnych korków. Chwila nieuwagi i można być "lżejszym" o 500 zł.